Preguntas

Por Juan Torres López
10.09.2009

Terminei nos últimos días un par de artigos para as revistas "Proyección y mundo actual", da Facultade de Teoloxía de Granada, e "Manifiesto. Revista de pensamiento crítico" que se publicarán proximamente e nos que, entre outras cousas, reflexiono sobre a dimensión moral da crise. Un aspecto que me parece crucial á vista de como se desenvolveu e das respostas que está tendo. Transcribo aquí algunhas das preguntas que me fago neses textos. E fágoo, precisamente, porque cantas máis veces me digan os liberais que son un demagogo por facer este tipo de reflexións, como fai un dos máis conspicuos comentaristas da web, máis veces e con máis insistencia vou volver a facelas.

(...) Como adiantaba máis arriba, a crise non é só unha incidencia financeira, nin un asunto exclusivamente económico, polo menos, no sentido que convencionalmente se dá a este termo. É moito máis. O que estamos vivindo é a consecuencia dunha gran perversión, dun investimento radical de principios, dun longo proceso de incivilización e autodestrución.

Cando os mercados financieros puxéronse feos, os especuladores dirixíronse coa súa voracidade habitual a outros mercados, ao do petróleo e ao das materias primas alimentarias, provocando subidas espectaculares dos prezos que provocaron o incremento do fame e a desnutrición que mencionei máis arriba. Neses momentos, nas páxinas web dos bancos podían lerse anuncios como este de o Deutsche Bank: "Quere recoller os froitos dun posible aumento dos prezos dos produtos agrícolas? Deutsche Bank, como distribuidor, proponlle dous xeitos de beneficiarse". E a continuación presentaba dous produtos financeiros a través de SICAV luxemburgueses.

Iso é só unha cuestión económica? Lucrarse co fame dos demais é só un asunto financeiro?

Para acabar co fame no mundo a FAO vén reclamando uns 30.000 millóns de dólares, é dicir, o 40% do que o Banco Central Europeo inxectou nos mercados ¡nun só día!, o 29 de setembro de 2008. E cando se reuniron en Roma, os gobernos lanzaron as campás ao voo anunciando o seu compromiso para combater o fame cando o diñeiro que en realidade dicían pór sobre a mesa con ese fin era case 1.000 veces menos que o diñeiro destinado a salvar aos bancos, e iso sen contar con que, como denunciaba o director da FAO, logo non cumpriron coa súa palabra.

Iso é só economía?

A progresiva deriva dos capitais cara ao universo financeiro que debilita a actividade real e xera inestabilidade, posto que a base na que alí se soporta a ganancia é a especulación que implica unha asunción constante de risco e xa que logo unha tendencia permanente á inestabilidade e ás crises que mencionamos máis arriba, é seica un fenómeno natural que nada teña que ver cos nosos principios morais?

Non é máis ben o resultado dunha gran alteración das bases racionais de calquera orde social? Non é máis ben o resultado dun divorcio perverso entre os medios e os fins, da desnaturalización do diñeiro e dos medios de pago que de ser instrumentos para o cambio transfórmanse en obxectos mesmos do cambio?

Non expresa con toda claridade esta crise que o que vimos chamando "economía" é unha actividade que cada vez ten menos que ver coas nosas necesidades reais para vincularse só co monetario, que de ningún xeito éo todo desde o punto de vista da satisfacción dos seres humanos?

Non se produciu porque o diñeiro deixou de ser instrumento para converterse en diñeiro-poder nas mans dos privilexiados e na expresión artificial de todas as cousas?

E non sería esta crise a consecuencia inevitable de que ao subsumirse a sociedade na economía como universo do monetario tivo que asumir tamén a súa ética da avaricia e da acumulación fronte á da necesidade? Non será que nos impuxeron ao diñeiro como universo de referencia, como o noso único ecosistema?

Non será que realmente conseguiron que o universo do comercio convértase na nosa "orde natural", como dicía Hayek? E se foi así, é iso o que nos fai máis humanos ou, pola contra, o que nos inhumaniza e converte en escravos? (...)

Fonte: http://juantorreslopez.com/

Enviado por:
Juan Torres López
juantorres@uma.es
9 de setembro de 2009 14:08
___________________