Moderar os salarios?

Por Juan Torres López
12.10.2009

O Secretario de Estado de Economía, José Manuel Campa, volveu a declarar que o que necesita a economía española é que se moderen os salarios. Non me estraña que diga unha cousa así. É ben coñecido que se trata dun prestixioso economista liberal que non disimula as súas posicións ideolóxicas. Noutras ocasións defendeu abaratar o despedimento ou que as caixas de aforro se convertan en sociedades anónimas.

Os liberais pensan que os problemas relativos ao emprego ou desemprego son só asuntos do mercado laboral e que, xa que logo, resólvense mediante o xogo dos prezos que determinan os movementos da oferta e a demanda de traballo. Por iso afirman que para xerar emprego (é dicir, para diminuír a oferta sobrante de traballo) o que hai que facer é reducir o prezo do traballo, os salarios, ben directos ou indirectos. E en consecuencia o que propón, como os sabios académicos que asinaron o documento dos 100, non é, en definitiva, senón que se establezan condicións máis favorables para que os empleadores reduzan os seus custos laborais.

Fai moitos anos que sabemos que iso é unha falacia. Algo tan irreal como a crenza nos automatismos e na autosuficiencia dos mercados que defenden eses economistas e que levou a xerar unha crise financeira global como a que se produciu nos últimos tempos.

É evidente que as condicións en que se desenvolva o mercado de traballo influirán dalgún modo no volume do emprego que xera a economía. Pero de aí a desprezar todo o demais e a considerar que só reducindo o prezo do traballo vaise a crear mais emprego hai unha distancia que só se pode salvar se detrás desa proposición hai algo máis que é fácil de adiviñar: unha política que beneficia aos grandes empresarios e que termina aumentando as rendas do capital á conta de non crear máis emprego ou de crealo en condicións cada vez máis miserables.

A creación ou destrución de emprego non depende só do que ocorra no mercado de traballo, como queren facernos crer os economistas liberais como Campa, senón tamén no mercado de bens e servizos e ata na situación xeral da economía. Aínda que estes economistas cálanllo, o certo é que, se non hai suficiente demanda efectiva, por moi baixos que sexan os salarios non se vai a crear emprego porque as empresas contratan a máis traballadores non porque os seus salarios sexan máis baixos senón porque van obter máis beneficios.

Impondo un réxime de salarios baixos o que se produce é unha situación na que a demanda efectiva está constantemente restrinxida. É unha estratexia que o que crea é escaseza e que limita o crecemento potencial da economía, que é o que ocorreu nos últimos decenios e xusto o contrario do que agora habería que procurar. E, ao mesmo tempo, propor, como fan Campa e os economistas liberais, que os salarios baixen para que a nosa economía sexa máis competitiva é sinxelamente condenala ao empobrecimiento e a insostenibilidad.

De verdade que o que necesita a economía española, cando o presidente do goberno fala de cambio do modelo produtivo, é especializarnos en actividades que só necesitan oferta de traballo barata? Agora resulta que a aposta é competir como fan os países máis atrasados, ofrecendo salarios reducidos e non mellorando o noso tecido produtivo mediante a calidade, a innovación e a produción de bens e servizos de vangarda?

Pero, como digo, non me estraña que un economista da dereita liberal faga estas formulacións. O que me produce sorpresa, frustración e pena é que unha persoa que ten esa ideoloxía sexa o segundo máximo responsable da política económica dun goberno socialista no que tantos millóns de persoas confiaron para mellorar as súas condicións de vida.

A que estamos xogando? Como é posible que un goberno socialista pida máis contención salarial nun país onde o 63% dos traballadores gana menos de 1.100 euros mensuais e onde o número de mileuristas aumentou en sete millóns nos tres últimos anos? E que o faga sen máis fundamento que o que proporciona un liberalismo que, por moi útil que sexa á gran patronal, é unha ideoloxía trasnoitada que xa foi posta en solfa cientificamente fai un século.

E non é só unha cuestión de sensibilidade social, de estar preferentemente tratando de favorecer a quen teñen rendas mais baixas, que xa é importante. E, por suposto, o que se supón que esperan dun goberno socialista os seus votantes e simpatizantes. É que ademais, como comentei máis arriba, propor baixar aínda máis os salarios é insistir nun modelo que levou a que a nosa economía sexa máis débil e inestable que as da nosa contorna. E que agora nos levaría a saír máis tarde e con máis limitacións da crise.

Os informes da OCDE puxeron de relevo que España foi o único país dos que pertencen a ese organismo no que os salarios baixaron no período 1995-2005: seica imos ser tan inxenuos como para non entender que iso non tivo nada que ver coa gran perda de emprego que agora padecemos e que moi posiblemente se consolide durante bastante tempo?

Propor, como fai o Secretario de Estado de Economía, o empobrecimiento dos traballadores como política de saída da crise (en realidade, propono sempre, pois conducen con piñón fixo na expansión e a recesión, no auxe e na crise: sempre baixar os salarios) non é soamente unha aberración desde o punto de vista social. O é igualmente como estratexia económica. O que a nosa economía necesita é máis demanda efectiva, máis capital social, máis innovación, máis coñecemento básico e aplicado e máis igualdade. É dicir, máis riqueza e mellor repartida e non máis traballadores pobres e máis diferenzas sociais, como propón os ideologizados economistas de dereitas como o Secretario de Estado de Economía.

Publicado na Revista Sistema Dixital

Web de Juan Torres:
http://juantorreslopez.com

Enviado por:
Juan Torres López
-juantorres@uma.es-
12 de outubro de 2009 14:16
__________________