Salvar aos banqueiros e a calar!

Por Juan Torres López [*]

22.11.2010

Estamos nas vésperas de que se volva a producir, agora en Irlanda, unha nova intervención para devolver a rendibilidade a uns poucos bancos cun custo tremendo que unha vez máis se fará recaer sobre a cidadanía que non o causou: "A UE esixirá a Irlanda subidas de impostos para devolver o rescate", titula a prensa.

E de novo comprobamos que só hai unha cousa tan infame como o comportamento da banca e os financeiros que provocaron esta crise: a covardía e a complicidade das autoridades que non se atreven a polos firmes e a sometelos ao imperio de leis xustas que impidan que a economía mundial siga sendo un enorme casino no que a banca se  autoconcedeu o dereito a establecer as regras que a ela lle convén e a facer trampas cando e como lle vén en gana.

Os descalabros continuados da economía mundial que tiveron como punto culminante a crise actual producíronse en última instancia como consecuencia de que a banca privada goza do privilexio de crear diñeiro (é dicir, de obter beneficios e poder) cada vez que xera débeda a conta dos depósitos dos clientes.

En lugar de limitar o risco que iso leva, os gobernos cederon ás presións dos banqueiros e foron establecendo unha regulación do negocio financeiro cada vez máis permisiva, que deixa facer practicamente de todo.

Nos últimos anos, os gobernos e os bancos centrais foron desmontando as normas legais que dalgún xeito restrinxían ese poder das entidades financeiras para permitirlles que se puidesen converter en verdadeiros chiringuitos financeiros dedicados a promover o investimento especulativo mediante unha enxeñería que non puido provocar senón crises sucesivas e a última catástrofe na que se atopa aínda o sistema financeiro mundial. Como di un vello refrán chinés, ninguén pode permanecer eternamente no bico dos pés. Por iso era inevitable que lle ocorrese o que lle ocorreu á banca e cuxa consecuencia inevitable foi o tamén continuado deterioración da actividade e o emprego porque na mesma medida en que os bancos xeran diñeiro para a especulación financeira fano escasear para a actividade produtiva empresarial e o consumo.

Cando o paroxismo especulativo da banca internacional fixo estalar a crise as autoridades de case todo o mundo, a pesar das súas continuas declaracións prometendo pór orde e combater a irresponsabilidade, como se chegou a escribir nalgún comunicado do G-20, limitáronse a conservar a orde financeira sen ousar pór límites aos privilexios da banca. E ao limitarse a axudar á banqueiros sen resolver os problemas de financiamento que paralizaban a actividade xeraron unha débeda tremenda que os propios bancos utilizaron para empoderarse aínda máis e extorsionar aos gobernos e aos pobos.

Para axudar e salvar aos bancos causantes da crise inxectáronselles ducias de miles de millóns nos seus balances, cambiáronse as normas legais, avalóuselles para que sigan facendo operacións de gran risco, e ségueselles permitindo que utilicen o diñeiro que reciben das autoridades públicas para volver obter beneficios sen que volvan pór en marcha o mecanismo de financiamento que necesita o mundo empresarial e os consumidores. Algúns se nacionalizaron pero deixando que os dirixisen os mesmos donos de antes. Cambiáronse as normas contables para permitir que os bancos oculten aos seus clientes e á sociedade o quebranto patrimonial (en moitas ocasións intencionado) que provocaron con diñeiro doutros, para que ninguén saiba que en realidade están tratando con bancos zombis aos que só mantén en pé a ocultación e os privilexios dos que ningún outro suxeito económico goza.

En España, o goberno rendeuse póndose aos pés dos banqueiros, fíxose con verdadeira nocturnidade política unha lei para que a banca privada fágase coas caixas de aforros e para que en pouco tempo desapareza calquera indicio de interese social no sistema financeiro. E ata unha institución do Estado como o Banco de España convértese publicamente e sen ningún disimulo no mascarón de proa dos intereses da banca privada presionando ao goberno e acurralando ata con modos inimaxinables a dirixentes de caixas de aforros, como moitos deles poderían contar se nesas institucións públicas e nestes negocios feitos con diñeiro de todos os cidadáns houbese a mínima transparencia que cabería esperar dunha democracia.

Mentres que se salva e axuda con ducias de miles de millóns diñeiro público aos bancos culpables da crise déixase que miles de familias que se quedaron sen emprego pola súa culpa perdan tamén as súas vivendas porque non poden pagar uns poucos centos de euros a bancos que obteñen beneficios multimillonarios.

E todo iso, sen fondo, como vemos de novo en Irlanda e como veremos quizá deica pouco en Portugal ou quen sabe se en España onde, a pesar do que se di, os bancos, igualmente responsables da situación da nosa economía, recibiron axudas de todo tipo nos últimos anos.

O proceso que estamos vivindo pasará á historia como o que permitiu que os manifestamente culpables dun mancar económico quizá sen parangón non só non fixesen fronte ás súas responsabilidades senón, ademais, para que aproveitasen as respostas que as autoridades deron ao dano que provocaron para enriquecerse aínda máis e para aumentar o seu poder político e impolo sobre o conxunto da sociedade.

O ensino de todo isto é que a economía non funciona como nos queren facer crer, como un subsistema illado da ideoloxía, do poder e a política senón que é unha parte máis dos mecanismos políticos e de decisión. Nada do que ocorreu podería suceder se a xente tivese noticia do que fixeron e do que fan os bancos con o seu diñeiro, se se coñecesen os seus negocios de branqueo e as operacións nos paraísos fiscais, se se soubese a quen financian e a quen lle negan financiamento, se se impedise que os bancos inflúan nos medios de comunicación ou nas fontes do coñecemento, se se permitise que os cidadáns falasen e debatesen abertamente sobre o que convén a uns e outros e sobre o que se pode deixar facer e o que non.

En lugar de permitir que iso suceda, os bancos convertéronse, á vez que na principal fonte de alimentación da economía especulativa que afoga aos empresarios que queren crear riqueza e aos cidadáns normais e correntes, no sostén dos principais instrumentos de persuasión e manipulación orientados a convencer á xente de que as medidas que se toman para que os banqueiros e as grandes empresas gañen máis diñeiro son inescusables porque responden a unha mecánica con lóxicas propias e autónomas, como as dun reloxo que leva ao técnico para que repare o mal funcionamento dalgunha das súas pezas. E, xa que logo, sobre as que a cidadanía non ten por que pronunciarse. Se nos din que para condenar os crimes do goberno de Marrocos hai que ser experto, ¡que non haberá que ser entón para criticar a política financeira do goberno ou dos bancos centrais, por moi evidente que sexa o que benefician sempre aos mesmos!

Grazas á idea de que a economía é "cousa de expertos" e técnicos vaise xerando o clima de conformismo social sobre as políticas económicas que permite que leven a cabo sen grandes dificultades as medidas vergoñosas que se están aplicando.

O principal e ata agora exitoso empeño de banqueiros e grandes patronais é o de producir o suficiente consenso para que ninguén poña en cuestión o que a eles lles convén. Iso é o que lles dá a seguridade e convicción da que Carlos Menem facía gala en Arxentina cando permitía, como o están permitindo agora os gobernos europeos, que os bancos roubasen a mancheas aos cidadáns: "poden facer mil marchas, mil folgas, nada cambiará".

É máis ou menos o que agora pensan e din en Europa, ata que os cidadáns se farten e fagan fronte a esta infamia.

22.11.2010 - Ganas de Escribir
juantorreslopez.com

Artigo en Sistema Dixital

[*] Juan Torres López, Granada -1954-, Doutor en CC. Económicas e Empresariais, exerce na Universidade de Sevilla como catedrático de Economía Aplicada do Departamento de Teoría Económica e Economía Política. Escritor, investigador, analista de política económica e activista social. Manten unha páxina web (Ganas de Escribir: www.juantorreslopez.com) e coordena a páxina web dedicada a información económica www.altereconomia.org


Texto traducido, ao Galego, por Ártabra 21, apoiando-se nos recursos públicos de tecnoloxía lingüística desenvolvidos polo Seminario de Lingüística Informática (SLI) da Universidade de Vigo.

Enviado por:

Ganas de Escribir

-juantorres@uma.es-

22 de novembro de 2010 14:49
________________________