Jonathan Martínez [*]
02.02.2019
Fixérono en Nicaragua durante corenta e dous anos de ditadura entre 1937 e 1979. A dinastía dos Somoza, propietaria ilexítima dunha tiranía militar tan tenebrosa como desapiadada, confraternizou co tío Sam até as súas últimas horas de alento. Bancos e empresas estadounidenses chegaron a Managua cun apetito voraz de capitais. Din que Anastasio Somoza, o último herdeiro do holding familiar, alimentaba un foso de leóns e serpes con carne de opositores sandinistas. Cando Washington perdeu por fin o goberno nicaraguano a mans do FSLN, Ronald Reagan decidiu adestrar, armar e dopar con millóns de dólares a unha contra paramilitar. Hai quen conta 50.000 mortos durante a ditadura. Hai quen suma outros 50.000 mortos durante a guerra da contra. Pero as cifras, xa se sabe, son un baile caprichoso..
Fixérono en Arxentina en 1976 cun golpe de estado e unha xunta militar que estirou o imperio do terror até a elección presidencial de Raúl Alfonsín en 1983. O dictador Jorge Rafael Videla, que en 1978 recibiu a visita emocionada de El-Rei Juan Carlos I a unha semana do referendo constitucional español, foi condenado en 2012 polo roubo sistemático de nenos. Tamén en 1978, as afeccións que abarrotaban o Estadio Monumental de Bos Aires durante o mundial de fútbol tapaban cos seus gritos os gritos dos torturados. 5.000 persoas foron malladas nun centro de detención a poucas rúas do campo onde a selección albizaul celebraba os seus goles. Os militares arxentinos, irmandados entón co Secretario de Estado estadounidense Henry Kissinger, deixaron un resultado de entre 9.000 e 30.000 desaparecidos, segundo quen traia os números.
Fixérono en Chile en 1973 cun saldo de máis de 3.000 persoas desaparecidas e 35.000 detidos "a maioría torturados", durante quince anos de ditadura dereitista. A Víctor Jara arrincáronlle as mans, mallaron-no e mataron-no nos subterráneos do Estadio Chile. Os militares celebraban queimas públicas de libros. Augusto Pinochet, brazo armado dos teóricos liberais da Universidade de Chicago, perseguiu os sindicatos e desatou unha ola privatizadora que terminou conducindo o país á ruína. O laboratorio chileno, auspiciado polo economista Milton Friedman, converteuse nun apéndice sinistro do thatcherismo. A Salvador Allende derrocaran-no durante o bombardeo do Palacio da Moeda. Antes de voarse os miolos cun AK-47, Allende aprendeu unha valiosa lección: o capitalismo só está disposto a aceptar a democracia cando gañan os seus.
Fixérono en Uruguay entre 1973 e 1985 mediante un golpe de estado con militares televisivos e parlamentos disoltos e tanques na rúa. Máis de medio millón de uruguaios fóronse ao exilio. 50.000 persoas pasaron polo cárcere. Os campos de tortura eran coñecidos pola súa eficacia, as súas poleas, os seus cabaletes, as súas bañeiras de auga para facer o submarino e as súas bolsas de plástico na cabeza para facer o submarino seco. Conta o militante comunista Carlos Chassale que pasou sete meses cos ollos vendados. Conta a dirixente sindical Elba Rama que a colgaban dunha tubería do teito. Conta o extupamaro Juan Angel Urruzola que atopou en Twitter ao militar que corenta e seis anos atrás afogoulle e electrocutou durante case cen días no Sexto de Cabalería. Os homes do dictador Juan María Bordaberry perfeccionaran as súas torturas baixo o maxisterio do axente do FBI Dan Mitrione.
Fixérono en Paraguay co militar Alfredo Stroessner e un réxime sanguinario que entre 1954 e 1989 deixou un regueiro incontábel de mortos, desaparecidos e torturados no mandato ditatorial máis lonxevo do continente. A tiranía paraguaia, rexentada por unha camarilla de fieis coñecida como Cuatrinomio de Oro, dedicou todos os seus esforzos a erradicar o comunismo e a exterminar as experiencias insurxentes que foron brotando á calor da Guerra Fría. Co tempo sóubose que Paraguai fora un tentáculo esencial do Plan Cóndor, aquela fraternidade de ditadores que operaban baixo a órbita de Estados Unidos e que sementaron o pánico en varios países de América Latina durante os anos setenta e oitenta. Eladio Loizaga, un dos xerifaltes paraguaios daquel entramado criminal, foi condecorado en 2017 polo goberno de Rajoy.
Fixérono en Guatemala entre 1960 e 1996 cun xenocidio que a ONU cifra en 200.000 persoas mortas ou desaparecidas. Os asasinos son as forzas gobernamentais. As vítimas son na súa maioría mayas. Polo camiño, un rastro de impunidade e indiferenza até que un tribunal guatemalteco condenou en 2013 ao ditador José Efraín Ríos Montt. A alegría en casa do pobre durou exactamente dez días e a Corte de Constitucionalidad apresurouse a anular a sentenza. Ríos Montt morreu en liberdade o pasado mes de abril aos 91 anos. Durante os xuízos escoitáronse algúns testemuños atroces. Execucións extraxudiciais. Torturas. Mutilacións. Empalamentos. Violacións en serie. Non só as guerrillas marxistas estiveron no punto de mira dos xenocidas. Os indíxenas campesiños ixiles cometeran a imprudencia de arraigarse en terras de petróleo e níquel.
Fixérono en Colombia cuns resultados estremecedores. Din que A Escombrera de Medellín é unha das fosas comúns máis grandes do mundo nun país onde os sepultos sen nome cóntanse por decenas de miles. O Centro de Memoria Histórica conta 262.917 vítimas no medio século de guerra. Un país de 48 millóns de habitantes como Colombia segue liderando o ránking mundial de desprazados forzados internos cun total de 7,7 millóns de persoas afectadas. Para comprender as dimensións do exterminio ideolóxico, basta recordar o asasinato de 5.000 militantes e cargos esquerdistas da Unión Patriótica entre 1984 e 2002. Basta mencionar os máis de 2.000 campesiños asasinados e presentados como baixas por combate no escándalo dos falsos positivos. Basta recordar o exterminio rutineiro de sindicalistas e a impunidade paramilitar.
Fixérono en Brasil entre 1964 e 1985 cunha ditadura militar da que Jair Bolsonaro non quere acordarse. Trouxeron os anos de chumbo e censura e pena de morte. O Goberno multiplicou os eslogáns patrióticos e anticomunistas. A extrema dereita campou ás súas anchas. O réxime terminou os seus días con 25.000 presos políticos. En 2014, unha comisión da verdade contabilizou 434 mortos e 377 culpábeis. No mesmo informe, a escritora Karen Keilt recorda que en 1976 colgárona atada dun pau. Que lle aplicaron descargas nos pezóns. Que a violaron. A propia expresidenta Dilma Roussef padeceu tres anos de malleiras entre 1965 e 1968. Había polo menos once grandes torturaderos no país. Polo Centro de Operacións de Defensa Interna de Sãou Paulo pasaron 8.000 torturados. Brasil foi unha peza vertebral da Operación Cóndor.
Fixérono no Salvador nunha alargada persecución contra a disidencia e unha guerra civil entre 1979 e 1991 que arrincou máis de 75.000 vidas. Os escuadróns da morte, paramilitares de extrema dereita de inspiración anticomunista, leváronse por diante preto de 35.000 persoas. Cando ao sacerdote Óscar Arnulfo Romeu ocorréuselle denunciar a represión da ditadura, atopouse co disparo dun francotirador da Garda Nacional en plena misa. O plan homicida do maior Roberto d'Aubuisson chamouse Operación Piña. Durante o funeral de Monseñor Romeu houbo corenta mortos e máis de douscentos feridos entre o pánico dos 60.000 asistentes. Por entón, o réxime salvadoreño alimentábase dos dólares que Estados Unidos, na súa cruzada contra o comunismo, reservaba para os gobernos dóciles e as súas agradecidas oligarquías.
Fixérono en Honduras en 2009 para quitarse do medio a un presidente ingrato como Manuel Zelaya. Repetírono en 2016 cando asasinaron á líder indígena Berta Cáceres. Fixérono en México en 2010 cando asasinaron á activista indígena Bety Agarimo. Intentárono pero non o fixeron en 1961 en Cuba, en Praia Girón, e o pobo cubano pagou a súa resistencia con 60 anos de bloqueo. Intentárono pero non puideron en 2002 en Venezuela contra Hugo Chávez cando o líder da patronal, Pedro Carmona, proclamouse presidente sen votos. Entón aplaudiron George W. Bush e José María Aznar. Hoxe aplauden Donald Trump e Jair Bolsonaro e Pablo Casado e Albert Rivera e Santi Abascal. Sumar Pedro Sánchez. Iñigo Urkullu failles o coro. Dicídelles, por favor, que o chiste é vello. Que xa o escoitamos. E que fai moito tempo que deixou de ter graza.
Publicado en Gara. 27.01.2019. | Ir á Web.
[*] Jonathan Martínez, Investigador en comunicación. |Jonathan Martínez
@jonathanmartinz | http://instagram.com/jonathmz/ | facebook.com/jonathnmartinz/. |
Foto: Eurodeputad@s do Parlamento Europeo contra o intento de golpe de estado en Venezuela e contra a inxerencia imperialista. | 1 de febreiro, de 2018
_______