Por Sergio Rodríguez Gelfenstein [*]
23.04.2020
No 150 aniversario do natalicio de V.I. Lenin.
A Luís Sepúlveda, irmán, amigo e compañeiro, quen nos deixou antes de tempo para seguirnos acompañando coa grandeza do seu corazón xigante, coa súa xenerosidade sen límites e coa súa consecuencia irredutíbel.
Hai cuestións cuxa resposta está na formulación da pregunta:
Está o mundo en mans dun psicópata?
Desde fai un tempo veño dicindo que xa a ninguén lle debe sorprender que haxa presidentes con antecedentes delituosos, asasinos, xenocidas, violadores de dereitos humanos, narcotraficantes, paramilitares, homofóbicos, racistas, ou xenófobos. Non creo que calquera desas condicións -algunhas ou todas- sexa fundamento de asombro. Ao revés, iso é consustancial co sistema capitalista que arrastra todas esas lacras, polo que poñer a un dos seus no máis alto lugar da administración é o natural.
A democracia representativa como expresión política do sistema capitalista non é democrática nin é representativa. Nos feitos, é unha ditadura dos poderosos. Aquela idea de que a democracia é o goberno das maiorías deixou de ser unha realidade, si é que nalgún momento o foi. Hoxe, a maior parte dos gobernos do mundo son de minoría, tendo en conta que o sistema afastou aos votantes das urnas coas conseguintes altas abstencións que en moitos casos chega a 50% e máis. Nesa medida, os "líderes" son favorecidos co apoio de entre 20 e 30% dos electores, co cal legalízase unha democracia ilexítima, que se expresa cotidianamente en calquera enquisa de opinión.
Pero a esta desgraza veuse a sumar unha moito peor e máis perigosa. Desde fai case un século o mundo non se vía inmerso no perigo dun liderado irracional, fóra de control que responde a situacións de orde subxectivo que a política non pode manexar. Enfrontámonos á actuación psicopática dalgúns dirixentes, en especial de Donald Trump. Así, teño a impresión que os instrumentos da política, a economía e o dereito non son suficientes para dar respostas a variábeis que entran no terreo do absurdo, o insensato e o disparatado. Faise necesario recorrer á psiquiatría e a psicoloxía para axustar os comportamentos políticos fronte a mandatarios como Trump e en menor medida Bolsonaro, Piñera e Uribe que violentan as normas elementais de conduta política transformando a arte da condución do Estado nunha suma de vontades fanáticas que se sustentan no desprezo e o odio á humanidade. Duque non, Duque é teledirixido polo outro, por iso en Colombia dinlle subpresidente.
O psicólogo catalán Oscar Castillero Mimenza propúxose nun artigo descubrir as características psicolóxicas de Adolfo Hitler. Para iso baseouse nos perfís deseñados polo destacado psicólogo estadounidense Henry Murray quen realizase en 1943 o primeiro perfil sicológico de Hitler por encargo da Oficina de Servizos Estratéxicos de Estados Unidos (OSS polas súas siglas en inglés). O informe titulado: "Análise da personalidade de Adolf Hitler: con prediccións para tratar con el antes e logo da rendición de Alemaña" é un referente obrigado para este tema aínda que só foi dado a coñecer en 2004.
Castillero advirte -da mesma xeito que o fixeron todos os especialistas consultados para este artigo- que sen poder ter un tratamento directo co paciente, "o único xeito de tratar de establecer algo semellante a un perfil psicolóxico é a análise dos seus discursos, os seus actos e as ideas que transmitiu a través da escritura".
A partir do estudo de Murray, Castillero fai nove consideracións que emerxen do estudo de personalidade do líder nazi:
➤ 1. Egolatría e complexo de Mesías.
➤ 2. Dificultades para a intimidade.
➤ 3. Sentimentos de inferioridade e auto desprezo.
➤ 4. Desprezo cara á debilidade.
➤ 5. Perseveranza.
➤ 6. Carisma e capacidade de manipulación.
➤ 7. Teatralidade.
➤ 8. Obsesión polo poder.
➤ 9. Pouca capacidade de empatía.
Consultada respecto diso, Unha profesora xubilada da Escola de Psicoloxía da Universidade Central de Venezuela que pediu non ser identificada, opinou que as consideracións de Castillero, poden ser perfectamente aplicadas para confirmar que a personalidade de Trump é análoga á de Hitler. Segundo a ex docente: "o seu discurso, comportamento e as súas accións denotan características similares". Afirmou que o individuo psicópata non é curábel nin pode superar a enfermidade. Nun caso como este, que refire a un individuo intelixente e de alto nivel, con carisma e capacidade para enganar e manipular, con abertas manifestacións egocéntricas e de baixa empatía, xeralmente refírese a persoas con serias dificultades para configurar unha personalidade estábel, necesitan ser recoñecidos, porque na maioría das veces non o foron na súa infancia ou mocidade e que padeceron carencias afectivas.
O "Manual de diagnóstico e estatística dos trastornos mentais" quinta edición, publicado pola Asociación Americana de Psiquiatría establece que: "A psicopatía é un trastorno da personalidade complexo caracterizado por dificultades emocionais, condutuais e de relación. O seu repercusión é clínica, social e xudicial. [...] tradúcese na aparición simultánea de problemas en tres vertentes: na súa relación cos demais, na súa afectividade e na súa conduta".
Esta "biblia" para os diagnósticos de trastornos mentais en Estados Unidos establece que: "Os psicópatas caracterízanse por ter sentimentos de grandeza, ser arrogantes e egoístas. Presumen dunha gran importancia cara a eles mesmos e tenden a culpabilizar aos demais dos seus fracasos e deficiencias. Facilmente aprovéitanse dos demais utilizando o encanto, a manipulación e o engano. As súas emocións son superficiais e pouco sinceras, e teñen poucos remordementos cando causan dano a alguén. Presentan unha falta de empatía e son fríos e superficiais".
Alicia Pérsico, psicóloga clínica, profesora da Escola se Psicoloxía da Universidade Centroamericana (UCA) de Managua, Nicaragua, logo de coincidir con Castillero en que para ter un diagnóstico definitivo débese tratar ao paciente para saber que elementos inflúen nun determinado comportamento, cre con todo que si se poden detectar comportamentos inadaptados á sociedade trala manifestación de exacerbados patróns de desprezo e violación dos dereitos dos demais en certos individuos, que se relacionan con criterios de trastorno sociópata (antisocial ou psicopático) da personalidade.
Estes individuos posúen unha distorsión na súa observación do contexto, creen que o que eles pensan é a realidade á marxe do que poidan opinar outros. Pero, para xustificar as súas consideracións necesitan un colectivo que lle de coherencia ao seu punto de vista.
A profesora Pérsico aprecia que cando unha persoa destas características ten poder, prodúcese unha transformación a través da cal séntese estar sobre os demais, o cal é un trastorno grave que inflúe nas percepcións e nas condutas.
Continúa a académica expresando que no caso de Trump podería dicirse que en Estados Unidos hai un forte factor cultural que configura a personalidade dos seus cidadáns resaltando valores de supremacía, que se manifesta poderosamente en todos os presidentes de Estados Unidos que foron exponentes dun pensamento e unha conduta distorsionadas, que os levou a crer que teñen un destino na historia e que son enviados de Deus, o cal é condición sine qua non para ser presidente.
Respecto diso, o historiador e crítico social estadounidense Morris Berman, que se especializou en investigar achega da historia cultural e intelectual de Occidente, nun folleto titulado "Localizar ao inimigo: Mito versus realidade na política exterior de Estados Unidos", opina que a relixión nese país impón a noción de que a súa misión é "democratizar ao resto do mundo (mediante fórzaa si é necesario)".
Berman xulga que xa nos primeiros puritanos que chegaron ao que despois sería Estados Unidos existía esa idea de grupo de xente elixida por Deus. No barco Arabella mentres cruzaba o Atlántico, John Winthrop en 1629 dixo: "Atoparemos que o deus de Israel está entre nós... el salváranos e glorificará posto que debemos considerar que seremos unha cidade sobre o outeiro, os ollos de todo o mundo están postos sobre nós".
Dous séculos despois o escritor estadounidense Henry David Thoreau seguiu fortalecendo a idea ao afirmar que "...si Estados Unidos non fose o Gran pioneiro occidental ao que seguisen outras nacións, entón o mundo -déixenme repetir isto: o mundo- non tería un verdadeiro propósito".
Así, todos os presidentes de Estados Unidos incorporaron no seu discurso esta idea de ser o "pobo elixido". Miles de relixiosos desde os seus púlpitos repetían xunto á tamén escritora estadounidense Harriet Beecher Stowe -famosa pola súa novela "A cabana do tío Tom"- que "Deus creou a Estados Unidos para iluminar a toda a humanidade".
Berman expresa que todo este pensamento terá unha gran influencia na política exterior do seu país porque si considérase que "es bo e que o Outro é malo, por definición, despois tes que transportar esa mitología simplista ao mundo, e ao demo coa realidade".
Este factor cultural ao que se refería a profesora Pérsico, ten -no caso de Trump- unha forte influencia dadas as súas características faranduleiras que lle permiten proxectarse e sobrevivir no medio da adversidade.
Aos presidentes de Estados Unidos non lle importan as persoas no logro dos seus obxectivos, non son considerados seres humanos que están morrendo, senón "baixas". O seu discurso só pode cambiar cando estas baixas chegan ao país (ou se producen no mesmo, como ocorreu o 11 de setembro ou hoxe, en tempos de coronavirus) en caixas de madeira que son entregadas aos seus familiares. Cando o interese superior é a ganancia e o lucro, "non importa que morra xente inferior que non serve". É o clásico discurso supremacista presente en Trump, de xeito mergullado, pero corrente.
Entón, opera outro factor: o da culpa, alguén ten que ter a culpa. Hoxe é China, a OMS, os gobernadores, os medios de comunicación ou calquera que se lle ocorra pero o presidente nunca. O seu narcisismo lévao a pensar que non importa cantos morran, o que importa é "America first". Ten un obxectivo e ninguén o move da procura do mesmo.
Son típicos atributos do enfermo, en Trump maniféstase claramente tamén un trazo narcisista distorsionador da realidade que se revela na súa idea de grandeza, na súa capacidade de manipulación que leva a manter a todos preocupados nas cousas pequenas. Ese delirio lévao sempre a antepoñer a palabra "gran" en todo o que di: "o gran estado de New York", "a gran industria de Estados Unidos", "os grandes traballadores do petróleo" e outros sen necesidade de ser usado en términos da linguaxe.
O seu ego xigantesco, a suposición de que é merecedor de todos os eloxios, ademais dos seus apreciábeis manifestacións de autoritarismo, prepotencia e arrogancia, o seu menosprezo pola xente, a súa necesidade de ser admirado e lisonxeado, a súa falta de empatía con persoas ate próximas, a súa agresividade no discurso e na súa xesticulación van configurando un perfil que calza perfectamente co dun paciente con trazos psicopáticos. Así mesmo, a súa ideoloxía e comportamento racista veñen desde a mocidade considerando que o seu pai foi membro activo do Ku Klux Klan.
O seu discurso non coherente e os continuos cambios nas súas conviccións, dan conta dunha personalidade inestábel o cal é sumamente perigoso cando se manexan capacidades e posibilidades que inflúen na vida de millóns de persoas, neste caso cando se está falando do home que preside o país máis poderoso do planeta.
Nunha mensaxe do escritor inglés Nate White que foi amplamente reproducido nas redes sociais, ao caracterizar a Trump di que este: "Golpea baixo, o que un cabaleiro non debe, nunca podería facer, e cada golpe que apunta está por baixo do cinto. Gústalle particularmente patear aos vulnerábeis ou os sen voz". Agrega: "Convértese nunha forma de arte; é un Picasso de mesquindades; un Shakespeare de merda", e continúa: "Os seus defectos teñen defectos... Deus sabe que sempre houbo xente estúpida no mundo, e moita xente desagradábel tamén. Pero raramente a estupidez foi tan desagradábel, ou a maldade tan estúpida. El fai que Nixon pareza digno de confianza e George W. [Bush] pareza intelixente".
Para finalizar a súa descrición escribe que "si Frankenstein decidise facer un monstro montado enteramente de defectos humanos, faría un Trump. E si ser un idiota fose un programa de televisión, Trump sería unha serie?.
Agora vexamos algunhas accións de Trump:
1. Manifestou pública felicidade polo incremento dos pacientes contaxiados por coronavirus en Irán.
2. Aprobou a realización de manobras militares en Europa, Bahréin, Colombia e o Caribe no momento máis álgido do coronavirus en Europa e Estados Unidos. Non lle interesou saber que a gripe española reportada por primeira vez en Fort Riley (Kansas, Estados Unidos) en 1918 foi potenciada pola primeira guerra mundial e levada de América a Europa por un soldado estadounidense.
3. Transformouse no primeiro presidente que lle declara a guerra bacteriológica ás súas propias forzas armadas si considérase que esta decisión significou que ademais do "Theodore Roosevelt", os portaavións "Ronald Reagan", "Carl Vinson" e "Nimitz" tamén teñen casos confirmados de coronavirus.
4. Celebrou a destitución do xefe do portaviones "Theodore Roosevelt" que solicitara que os seus marineros puidesen cumprir correctamente a cuarentena.
5. Incitou a realizar manifestacións en contra dos gobernadores demócratas que decretaron cuarentena e distanciamiento social, chamando a "liberar a Minnesota, Michigan e Virginia".
6. Determinou arbitrariamente a apertura do comercio e as actividades deportivas cando aínda o coronavirus se atopa no seu maior apoxeo.
7. Ameazou con pechar o Congreso do seu país, si os parlamentarios non aprobaban as propostas que el fixera para designar novos cargos na administración.
8. Ordenou aprobar no congreso unha lei de apoio a Taiwán que violenta os acordos sobre os que se sustentan as relacións entre Estados Unidos e China, o mesmo día que tivo unha conversación telefónica amistosa co presidente Xi Jinping.
9. Insistiu sen probas en culpar a China de ser causante da pandemia e á OMS de ser cómplice da súa propagación.
10. Recomendou o uso da hidroxicloroquina para o tratamento do virus, contra a opinión informada da OMS e das propias autoridades de saúde do seu país, só porque é accionista do laboratorio francés que produce o fármaco. En Brasil fixéronlle caso e producíronse 11 mortes.
11. Ordenou retirar o aporte monetario de Estados Unidos á OMS, en pleno desenvolvemento da pandemia.
12. Estimulou as compras de armas dos cidadáns como instrumento de defensa prevendo que a pandemia e a crise que poida producir xerará masas disconformes que asalten os comercios e as vivendas.
Saque Vostede as súas propias conclusións.
diarioelect.politika@gmail.com
Fonte: Politika.
[*] Sergio Rodríguez Gelfenstein, consultor e analista internacional Venezolano, Licenciado en Estudos Internacionais e Magister en Relacións Internacionais pola Universidade Central de Venezuela. Doutor en Estudos Políticos da Universidade de Ándelos. Mérida. Venezuela. publicou artigos en revistas especializadas de Porto Rico, Bolivia, Perú, Brasil, Venezuela, México, Arxentina e España. É autor de "E cando Fidel non estea?"; "Plan Colombia, globalización e intereses hegemónicos de Estados Unidos en América Latina"; "Porto Rico, un caso de colonialismo nun mundo global"; "Prendeuse a herba en todo o continente. Relatos da nosa América", "O tempo dos intentos. Da crise mundial ao cume da CELAC"; "A balanza de poder, as razóns do equilibrio do sistema internacional"; "Colombia, pintando adeuses á guerra"; "A controversia entre Bolívar e Irvine. O nacemento de Venezuela como actor internacional". "China no século XXI, o espertar dun xigante". Coordinou obras colectivas e participado como coautor en varias compilaciones. Investigador-docente invitado da Universidade de Shanghái- China. | Blogue Persoal. |
Enviado por:
Politika
-diarioelect.politika@gmail.com-
23 de abril de 2020 16:19
_______