Galiza-Canarias unha mesma loita contra os despropósitos gasísticos

Este é un artigo que escribiu Juanjo, un compañeiro canario comprometido na loita pola necesidade do aforro enerxético e a agricultura ecolóxica, no que compara a regasificadora de Ferrol coas dúas que están proxectadas para Canarias.
20 agosto 2007 12:13

GRANADILLA E ARINAGA SON FERROL

A loita contra as plantas de regasificación en terra de gas natural licuado que están proxectadas para Granadilla e Arinaga ten moito, moito que ver coa que se libra en Galiza contra a xa construída en Mugardos, próxima ao Ferrol. Esta regasificadora está en probas e por agora entraron catro buques gaseros (o último onte día 17 de agosto de 2007) con forte movemento social en contra e a oposición dos mariscadores da ría do Ferrol, que montan barreiras cos seus barcos para impedirlles a entrada. Algunhas circunstancias da regasificadora do Ferrol son parecidas ás das dúas regasificadoras canarias en proxecto.

A regasificadora dista poucos metros das casas do pobo de Mugardos, está a 900 metros dunha base naval e a pouco máis de 1000 metros da cidade do Ferrol, de 100.000 habitantes. A proxectada en Granadilla dista das Maretas (Arico), con 3.000 habitantes, tan só 500 mts.; da Caleta (Arico), 2.410 mts.; das Areas (Arico), 2.874 mts; de Tajao (Arico), 3.200 mts.; de San Isidro (Granadilla), con 15.139 hab, 6.400 mts.; do Médano (Granadilla), con 7.235 habitantes, 5.900 mts. A proxectada en Arinaga dista apenas 150 metros das vivendas máis próximas. Vemos pois o máis absoluto desprezo, non xa polas distancias de entre 3 e 6 Km. que se adoptaron como medida de seguridade en países civilizados en base ao cálculo segundo diversos modelos dos radios de perigo ou de impacto das nubes de gas e aire mesturados que se producen en caso de accidente, senón polos 2.000 metros que impón O Regulamento de Actividades Molestas, Insalubres, Nocivas e Perigosas, Real Decreto 2414/1961, de 30 de novembro.

Segundo a norma UNE-EN 1532, en caso de accidente un buque gasero debe poder saír de porto polos seus propios medios, e o terminal de descarga deberá estar orientado para que o buque poida partir rapidamente utilizando a forza dos ventos dominantes. O vento hase de ter moi en conta con estes barcos: dada a baixa densidade do gas licuado (a metade que a auga aproximadamente) e a limitación que supón que o calado non deba exceder 10 ou 12 metros para poder entrar en porto, téñense buques de máis de 45 metros de manga (anchura) onde os tanques sobrevoan de forma notable a cuberta principal. Estas enormes superestructuras sobre a cuberta fan que estes buques ofrezan unha gran superficie vélica que normalmente dificulta a maniobrabilidad dos mesmos aínda en casos de ventos frouxos.

Pola contra a entrada e saída dos buques gaseros é perigosa e non cumpre o previsto na norma. En Ferrol por ser a través dunha ría cuxa estrechísima e pouco profunda entrada só é practicable para os gaseros con pleamar, de día e axudados por remolcadores. En caso de accidente o buque podería ter que permanecer dentro da ría, a poucos metros do Ferrol, ata a pleamar do día seguinte, cos ventos dominantes do oeste empuxando o barco cara ao fondo da ría. No caso de Granadilla os ventos do nordeste, moi fortes de ordinario (calculouse que a terceira parte dos días o proxectado porto industrial non estaría operativo por non poderse efectuar carga nin descarga de colectores debido ao vento) non deixarían saír ao buque cara a alta mar, senón que o arrastrarían paralelo á costa cara á poboación do Médano.

Os estudos de impacto ambiental fixéronse como puro trámite, sen ter en conta en conta os efectos sobre o medio nin sobre a sociedade. O sistema usado en todos os casos para quentar o gas licuado é cun sistema aberto que emprega auga de mar, cun dobre impacto sobre o medio mariño: pola baixa temperatura que alcanza a auga de retorno que se verte outra vez ao mar, entre 5º e 7º menos, e polo cloro con que se trata a auga para impedir proliferación de organismos mariños dentro dos condutos. No Ferrol supón o fin da actividade pesqueira e marisqueira na ría; non en balde son os mariscadores, que perden o seu medio de vida, a vangarda na loita contra a posta en funcionamento da regasificadora. En Granadilla supón un grave impacto sobre o medio mariño e a actividade pesqueira en toda a zona sur de Tenerife; Así mesmo no sur de Gran Canaria coa regasificadora de Arinaga.

Finalmente a verdadeira causa de que en todos estes casos búsquense eses estraños emprazamentos en terra obedece a intereses particulares. A regasificadora galega inicialmente pensábase situar nun novo porto exterior á ría, pero a decisión final sobre o seu emprazamento debeuse a un acordo pactado en segredo entre Fraga e o empresario local Tojeiro, propietario dos terreos e principal impulsor e accionista de referencia da planta de Mugardos. Segundo o xornal dixital Xornal.com, o artífice do trato foi o ex - conselleiro de economía da Xunta de Galiza, José Antonio Orza Fernández, quen participa no accionariado dunha das sociedades que conforman o Grupo Tojeiro,: Industrias do Taboleiro (Intasa). Anteriormente formou parte dos órganos de administración de Forestal do Atlántico (Foresa) e Impregnaciones Melamínicas Galegas, tamén do grupo Tojeiro. A Xunta participa co 10% no capital de REGANOSA, onde tamén están o Grupo Tojeiro, ENDESA, Unión FENOSA, Caixa Galiza, a alxerina Sonatrach, Banco Pastor e Caixanova. No entanto o actual goberno galego (PSOE/BNG) segue cualificando esta planta de estratéxica para Galiza.

As regasificadoras canarias son promovidas por GASCAN, onde participan ENDESA co 45%, o goberno de Canarias co 10%, as Caixas de aforros de Canarias co 5% e 12 empresarios canarios vinculados ao sector da construción, designados polo Goberno sen concurso público, co restante 40% das accións. Estes empresarios son 6 das Palmas: Eustasio López (Lopesan), Juan Miguel Sanjuán (Satocan), Germán Suárez (Astican), Pérez Moreno (Laymos), Javier Esquivel (Opcsa) e Pedro Agustín do Castelo; e 6 de Tenerife: Pedro Suárez, Antonio Plasencia (Puntalarga), José Fernando Rodríguez de Azero, Ignacio González (Vultesa), Juan Fontes (Atlantis) e Pedro Luís Cobiella (Hospiten). O alcalde de Agüimes, Antonio Morais, en cuxo termo está Arinaga, puxo o 11 de novembro de 2005 en coñecemento do Fiscal Anticorrupción do Tribunal Superior de Xustiza de Canarias a operación de venda das accións por se os feitos puidesen ser constitutivos dos delitos de malversación e prevaricación. A razón de que GASCAN non considere sequera unha estación regasificadora offshore é que significaría moita menos obra civil en terra e boa parte dos seus accionistas de referencia son compañías construtoras, que ademais acapararon terreos no polígono industrial de Granadilla e necesitan a regasificadora en terra e o porto industrial correspondente para revalorizalos, á marxe completamente da rendibilidade que no futuro poidan ter ou non a central térmica a gas e o porto industrial.

Como consideración xeral, as tres plantas proxectáronse cando o prezo do gas natural estaba en 2 $ por millón de BTU (unidade inglesa equivalente á enerxía de 2.760 metros cúbicos de gas) cando agora leva camiño de quintuplicarse. Habéndose alcanzado xa o peak ? gas en EEUU, é previsible que aumente as súas compras de GNL en ultramar, provocando unha forte e crecente competencia cos demais consumidores, agravada pola escaseza de buques gaseros, o que presumiblemente dispare os prezos e comprometa a viabilidade económica destas instalacións. Dá igual que sexan offshore ou estean en terra.

Un saúdo solidario para os compañeiros de Galiza.

Juanjo

Enxeñeiro agrónomo e profesionalmente traballa en agricultura ecolóxica.

Participa na coalición cidadá "Toda Canarias contra o Gas", que promove o aforro enerxético e as enerxías alternativas e oponse á introdución do gas natural licuado en Canarias e á construción de sendas regasificadoras en Granadilla (Tenerife) e Arinaga (Gran Canaria).
____________________________