Está claro quen manda

Por Juan Torres López 12.07.2009

Cando os banqueiros necesitan algo non hai diferenzas políticas que vallan. Descólganse uns cantos teléfonos e a mandar, que para iso estamos. Todas as descualificacións que veu realizando o Partido Popular, incluídas as últimas payasadas de Aznar sobre as causas das crises bancarias, desvanecéronse, iso si, "críticamente", cando houbo que votar no parlamento o denominado Fondo para a Reestruturación Ordenada Bancaria (FROB). O que lle convén e ía buscando a banca para facer fronte de modo sigiloso aos problemas que ela mesma creou pero cuxos custos non está disposta a pagar do seu peto.

Na miña opinión, non é unha boa resposta á opaca situación na que se atopa o noso sistema bancario.

Principalmente significa dar "mans libres" ao Banco de España e isto, aínda que se acepte como unha especie de mandamento inescusable, non é máis que a manifestación de que a nosa democracia é unha democracia limitada porque a deliberación e a participación dos cidadáns non chega onde está o diñeiro, o que significa que non teñen nada que dicir sobre as cuestións das que en realidade depende o seu benestar e as súas condicións de vida. Como explicou claramente nesta mesma páxina Vicenç Navarro o Banco de España é responsable do desemprego que sofre a nosa economía e é fácil adiviñar as consecuencias de deixar que os recursos que se supón que teñen que salvar aos bancos se apliquen a partir dos seus principios liberais.

O diñeiro do fondo é dos españois e por iso debería estar sometido ao mesmo debate e control que calquera outro recurso público e non debería porse a disposición dos banqueiros sen máis, sobre todo, porque xa puidemos comprobar ata que punto o seu comportamento é irresponsable e capaz de esnaquizar a economía.

Seguramente, España estea sendo nestes momentos o país que fixo e estea facendo un esforzo maior en relación co seu PIB para rescatar directa ou indirectamente ao seu sistema financeiro (a pesar de que a súa crise aínda non se manifestou en toda a súa crueza e extensión) e, con todo, é moi posible que sexa tamén onde a situación dos bancos abordouse con menos transparencia. Como é posible que nos quedemos tan tranquilos ou que aceptemos sen rechistar que se poñan miles de millóns dos nosos euros ao servizo da banca sen que previamente fíxose un diagnóstico do que verdadeiramente lle ocorre? E se se fixo, como é que nada diso pódese saber? Como crer que a súa situación é exemplar se ao mesmo tempo reclámanse axudas multimillonarias? E se non o é, como pór diñeiro sen coñecer as causas e aos responsables do problema, sen analizar o que poida provocar a situación cuxa solución resulta agora tan onerosa para os contribuíntes? É lóxico utilizar polas boas o diñeiro dos cidadáns para darllo a bancos ou caixas que en lugar de financiar ás empresas e aos consumidores dedícanse a abrir sucursais ou a comprar bancos noutros países, a amortizar a débeda coa que obtiveron rendibilidades altísimas, aínda que socialmente irresponsables, a movelo en paraísos fiscais, a seguir especulando nos mercados internacionais, ou, aínda que sexa só unha pura expresión simbólica pero significativa, a financiar a compra de futbolistas millonarios?

O Fondo vai dedicarse a reordenar o sistema financeiro, o que en román paladino significa que vai financiar a concentración bancaria mediante fusións e absorcións que loxicamente desexan e sempre van buscando os bancos de máis dimensión para gañar mercados (ou ata os vicerreis das caixas para seguir nas súas poltronas). Pero iso non é nada neutral. Por unha banda, esconde, como teremos oportunidade de ver, o que chaman a "despolitización" das caixas que en realidade vai supor que os intereses sociais teñan unha representación moito máis limitada.

Pódese ter a valoración que se queira do papel que tiveron as autonomías, os concellos e os partidos na xestión destas entidades. E moi posiblemente póidase concluír que non foi precisamente exemplar desde o punto de vista da transparencia nin o mellor para fomentar o desenvolvemento integral e sostible da nosa economía. Pero iso non pode levar a intervir pola porta de atrás, bordeándose as leis xerais e ata a propia Constitución.

Doutra banda, a reordenación que persegue o Fondo (ou mellor devandito, que persegue a banca) en realidade está dirixida a recapitalizar bancos proporcionando aos máis poderosos unha repartición do mercado moito máis favorable sen que teñan que fotografarse e ensinar as vergoñas acumuladas nestes anos anteriores de alegría financeira.

Ponse en marcha este proceso de concentración sen valorar previamente os efectos que vai ter sobre a competencia e sen considerar, ou polo menos sen expor publicamente, que o maior tamaño das entidades bancarias non foi precisamente unha garantía de seguridade e solvencias financeiras senón máis ben todo o contrario. O que pode provocar que con este fondo se financie precisamente unha reordenación do mercado que, sen a regulación máis estrita que é de todo punto necesaria, pode provocar a medio prazo novos problemas bancarios de maior envergadura. Un remedio, quizá, peor que a enfermidade.

E, sobre todo, ponse en marcha o Fondo e os recursos sen ter en conta o que sucedeu cos que ata agora se mobilizaron, sen previsións sobre o seu impacto real e, o que quizá sexa máis importante, sen que as autoridades monetarias dean nin un só paso decisivo e contundente para pór en marcha unha nova regulación, unha nova orde financeira que evite os males de fondo que provocaron a crise.

É natural que os bancos dean a benvida ao fondo, ao seu fondo. Eles saberán o que tiveron que facer nas reviravoltas para lograr saír da situación que crearon practicamente sen despeitearse. Pero non creo que a solución adoptada dea a necesaria seguridade financeira aos cidadáns e ás empresas. A banca volveuse a levar o gato ao auga.

Fonte: fundacionsistema.com
_________________