A utilidade da Folga Xeral

Por Juan Torres López [*]

26.09.2010

Desde o mesmo momento en que os sindicatos convocaron a folga xeral do 29 de setembro, os medios de comunicación, os xornalistas e dirixentes de dereitas, os economistas liberais ... comezaron a dicir que non había razóns para a convocala pero a medida que se foron explicándoas o certo é que tiveron que cambiar de discurso. Cando xa se falou con ducias de miles de traballadores sobre a reforma laboral e moita máis xente sabe de verdade en que consiste, non resulta tan convincente seguir dicindo que non hai razóns para convocar unha protesta contra ela.

Un coñecido catedrático de Ciencia Política, Fernando Vallespín, recoñecía fai uns días que a folga ten "unha gran capacidade expresiva, ¡que dúbida cabe!, e ata pode ser benvida como mostra do rexeitamento a quen nos fan tragar con medidas inxustas" -El País, 17-09-2010-. Pero que "ao día seguinte, con todo, todo seguirá igual".

Ese é o novo xeito de desactivar a folga, dicirlle aos traballadores e traballadoras que non paga a pena facela porque non vai servir para nada.

É normal que cada persoa teña a súa opinión sobre os resultados que pode ter unha folga xeral mais o sorprendente é que quen afirman tan contundetemente que non vai servir para nada a combatan tan duramente. Se a folga do día 29 non vai servir para nada, se ao día seguinte todo vai seguir igual por que se preocupan entón tanto por ela, por que gastan tanta tinta e tantos discursos en descualificala? Se esta folga é tan inútil, a que vén tanta crítica aos sindicatos por convocala? Se é inocua que importancia ten, por que non deixan en paz á xente que quere facela se ao día seguinte ninguén notaría nada?

Hai moita falacia nos argumentos de quen trata de desactivar a folga desta forma. Xa sinalei nun artigo anterior [Hai razóns para apoiar a Folga Xeral] que non hai un só dereito laboral ou social que se regalou aos traballadores, que non sexa o resultado de loitas e de folgas, e se iso sábeo alguén ben son os militantes socialistas e de toda a esquerda. Se non se fixeron, aínda seguiriamos nas cavernas. Se ao longo da historia houbo algo útil é a mobilización social e as folgas. O inútil hoxe día, como antes en tantas ocasións, sería deixar que se seguisen aplicando recortes aos dereitos sociais e laborais sen dicir nada. E para defendelos o que hai que facer é exactamente o mesmo que se fixo para conquistalos: mobilizarse e reclamalos, agora, mediante a folga do día 29.

É verdade que unha folga pode ter máis ou menos éxito á hora de conseguir o resultado que se propón [botar atrás, neste caso, a reforma laboral], que unhas folgas lograron os seus efectos de modo inmediato e outras máis tarde, pero as únicas folgas completamente inútiles foron as que non se fixeron.

Por iso é moi significativo que quen descualifican a convocatoria de folga se dedique a criticar aos convocantes e non a pór en cuestión os argumentos que estes utilizan para convocala. Agora resulta que a cuestión central é que os sindicalistas son uns privilexiados caprichosos e non os argumentos que expón para convocar aos traballadores. Porque, se levan razón nas súas demandas non sería o lóxico que se unisen a elas? Máis ben dáse a entender así que a verdadeira preocupación de quen rexeitan a folga é que se poñan en cuestión as medidas que se están adoptando e por iso que non se dedican a falar delas senón a evitar que teña éxito a súa posta en cuestión.

Pero é precisamente por iso que calquera folga é útil ata aínda que non alcance o obxectivo concreto que perseguise. É útil porque na convocatoria fálase con millóns de persoas que se informan, que toman conciencia e que se pronuncian.

É unha significativa casualidade que quen tanto critican a convocatoria sexan precisamente os responsables das programacións televisivas, os que deseñan a axenda do debate social na que ocupan un lugar tan marxinal as cuestións laborais e sociais e no que apenas teñen sitio os que non defenden as súas posicións. Se están tan seguros de que a folga non ten razóns e é inútil, por que non dedican máis tempo a informar e debater con pluralidade das políticas que se están aplicando?

Tamén se afirman que a folga será inútil porque o goberno non cambiará de postura. Un razoamento que realmente parece surrealista que se faga nun país que ten un presidente que antes ata de tomar posesión como tal xa dera a orde de retirar as tropas de Iraq precisamente para responder á mobilización social que o pedía constantemente. Seica podería facer iso José Luís Rodríguez Zapatero sen a presión anterior de millóns de persoas nas rúas?

Choca moito que os que saen á rúa e chaman á xente a saír para outras cousas digan que é inútil que sexan os traballadores quen o fagan para defender os seus dereitos. Non é bastante evidente que saben que iso non é inútil senón todo o contrario, que temen que o fagan porque saben que así antes ou despois lograrán evitar que se tomen esas decisións?

Quen descualifican a folga están dicindo constantemente que se trata dunha convocatoria caprichosa dos sindicatos. A min paréceme estraño que intelectuais e líderes sociais tan brillantes e ben formados non aborden a folga como o que efectivamente é: un dereito das traballadoras e traballadores. Atreveríanse a dicir noutros casos que se abusa do dereito á liberdade de expresión ou á liberdade de empresa cando estes simplemente se exercesen polos interesados? Se a convocatoria de folga é legal e axustada ás normas, como se pode dicir que é inútil? seica o exercicio dos dereitos está supeditado á súa utilidade? Como é posible que o problema sexa que uns cidadáns queiran facer uso dun dereito e non que outros máis poderosos acósenos por iso ou que ata intenten quitarlle ese dereito, como anunciaron algúns dirixentes do Partido Popular? Como é posible que o problema dun país sexa o exercicio dun dereito e non as declaracións de Jiménez Losantos ["Interior debería mandar á Policía a clausurar as sedes de CCOO e UGT"].

Afírmase tamén que a folga só será útil para diminuir a confianza no país, o que sen dúbida supón confundir o todo coa parte. En todo caso, e non necesariamente, diminuirá a confianza en España ¡dos banqueiros e especuladores! Pero a pregunta é se basear o desenvolvemento económico e o social nesa exclusiva confianza é o máis desexable, sobre todo, logo de poder comprobar onde levan os seus designios cando, como nos últimos anos, non se lles puxo freo e non houbo fronte a eles contrapoderes suficientes.

É curioso este tipo de argumentario. A experiencia demostra que os gobernos por si sos non son capaces de pór freos ao capitalismo especulador e cando a cidadanía faise forte para que os gobernos poidan porlle límite regulando doutra forma a súa actividade, dise que esta mobilización é inútil. En que quedamos? Non foi moito máis inútil en realidade a política dos gobernos para evitar a hecatombe financeira que vivimos?

Tamén se di que convocando a folga, o que fan os sindicatos e a esquerda que a apoia é "ignorar aos mercados", como tamén critica Vallespín. Un argumento falaz. O que fan ao convocala, pola contra, é telos moi presentes aínda que para tratar de polos no seu sitio, para facer que se sometan ás demandas sociais evitando que estas sigan sendo as súas escravas. Precisamente porque non se ignoran e sábese moi ben como funcionan é polo que se ten o convencemento de que hai que controlalos. E xusto porque se coñece a historia dos mercados sábese que non hai forma de facelo que non sexa mostrando a forza da sociedade fronte a quen os dominan no seu propio proveito.

Tamén me parece moi débil o argumento de que a folga do día 29 "deslexitima a un Goberno de esquerdas", como igualmente escribe Vallespín.

Como tal, o deslexitima máis ben a privatización e bancarización das caixas de aforros, o freo que o propio goberno puxo aos avances nas políticas de igualdade, o recorte do gasto social ou esta reforma laboral sobre cuxo obxectivo nin sequera se pon de acordo quen a defenden, seguramente, porque saben que o que realmente vai provocar é indefendible.

A folga, en todo caso, deslexitima a esas políticas que son claramente de dereitas, non só por antisociais, que o son, senón porque son contrarias ao que convén facer para saír da crise, para recuperar a actividade económica, para crear emprego e para lograr máis equidade e benestar social. Xa que logo, a folga non deslexitima a un goberno de esquerdas senón que precisamente trata de facilitar que o sexa efectivamente.

É unha evidencia que o partido socialista foi perdendo apoio a medida que foi tomando medidas desa natureza, así que a folga non é o que o debilita senón todo o contrario, o que pode lograr que recupere apoio se recobra a súa pulsión social e a súa práctica socialdemócrata. O que ha deslexitimado ao goberno ante o seu electorado é a súa falta de credibilidade por seguir as análises de quen agora atacan á folga e un xiro á dereita que non estaba no contrato que asinou cos seus electores e que é xustamente o que a folga xeral trata de corrixir, o que permitiría que o goberno recobre o perfil socialdemócrata que foi perdendo a pasos axigantados e que tan necesario foi e é para que o progreso social se consolide no noso país.

23.09.2010 - Ganas de Escribir
juantorreslopez.com


[*] Juan Torres López, Granada -1954-, Doutor en CC. Económicas e Empresariais, exerce na Universidade de Sevilla como catedrático de Economía Aplicada do Departamento de Teoría Económica e Economía Política. Escritor, investigador, analista de política económica e activista social. Manten unha páxina web (Ganas de Escribir: www.juantorreslopez.com) e coordena a páxina web dedicada a información económica www.altereconomia.org


Texto traducido, ao Galego, por Ártabra 21, apoiando-se nos recursos públicos de tecnoloxía lingüística desenvolvidos polo Seminario de Lingüística Informática (SLI) da Universidade de Vigo.

Enviado por:

Ganas de Escribir

-juantorres@uma.es-

24 de setembro de 2010 14:29
________________________