Algunhas preguntas que quizá che fixeches sobre o TTIP, ... Por David Garcia

Por David Garcia [*]
07.04.2015

Baixo a pantalla de fomento do libre comercio, o mundo que promove o TTIP é un mundo con escasos dereitos laborais, con alimentación industrial onde o uso de hormonas e produtos xeneticamente modificados son cotiáns (como é en EEUU), onde os dereitos medio ambientais son sacrificados ante o ansia de ganancia das grandes multinacionais. As seguintes preguntas básicas permitirannos coñecer mellor ese mundo TTIP.

Que é o acordo e que entraña a "armonización" das regulacións e criterios

O denominado acordo de Libre Comercio e Investimento é un acordo de amplísimo alcance que se está negociando entre a UE e os EEUU. Afecta ao libre comercio, certo, pero en moi escasa medida. O seu verdadeiro obxectivo está no que na xerga chámase "barreiras non tarifarias" ou o que é o mesmo nas normas que regulan o conxunto da nosa vida en común. Aquí entra toda a regulación existente: as normas de protección ao consumidor, a normativa laboral, a ambiental, etc.

Dito doutro xeito, o libre comercio serve de pantalla para poñer en marcha un cambio radical do modo en que organizamos a nosa sociedade. Pese ao nome do acordo, o TTIP non trata máis que apenas de libre comercio. O TTIP busca reorganizar a nosa sociedade en torno ao interese das compañías transnacionais. Este cambio non pode ser levado a cabo por medios democráticos e transparentes. É por iso que se utilizan instrumentos a modo de intermediario para alcanzar o que o pobo en pleno coñecemento xamais aceptaría.

Unha destas medidas é a pretendida armonización. Por medio deste mecanismo e en aras do libre comercio, perséguese ir acabando con toda regulación contraria ao interese pecuniario das grandes corporacións. A tradución práctica desta armonización é a rebaixa dos estándares e medidas que protexen aos cidadáns e cidadás. Normalmente rebáixanse os europeos por ser máis elevados, pero tamén os estadounidenses cando estes son máis altos.

Pero o malo deste TTIP, é que aínda hai moito máis... Quen o está negociando, cando e como

Negóciao a Comisión, que recibiu o encargo do Parlamento Europeo e do Consello Europeo. O xefe do grupo negociador é un funcionario español, Ignacio García Bercero. Por parte dos EEUU o grupo negociador depende directamente da Casa Branca, sendo o seu máximo responsable L. Daniel Mullaney.

As negociacións lánzanse oficialmente en xullo de 2013 pero as discusións empezaron uns 15 anos antes. En 1998 creouse o TABD (Trasatlantic Business Dialogue) e en 2007 foi creado o Consello Económico Transatlántico (CET) composto por altos funcionarios estadounidenses e europeos. A TABD (é dicir a patronal transatlántica) estivo desde o comezo implicado nestas discusións entre administracións aínda informais. En 2011 créase outra estrutura o Grupo de Traballo de Alto Nivel sobre as Negociacións Transatlánticas, onde son frecuentemente invitados a TABD, pero tamén o Businnes Europe e a Cámara de Comercio dos EEUU. Desde o principio entón este proxecto foi pilotado polas multinacionais que teñen moitos anos para ir afinando a súa estratexia.

Por que agora, entón? Parece que Obama ten un especial interese no TTIP, como tamén no TPP (Acordo Transpacífico). O seu obxectivo estaba en telo todo asinado antes do final deste ano 2015, para cando abandone a presidencia. Por suposto a parte europea tamén está a favor, pero as présas veñen da parte norteamericana que doutra banda xa estaba negociando o TPP con países do arco Pacífico. Este é un aspecto que non debe esquecerse, pois ao meu entender a parte norteamericana comprender mellor que a europea que o TTIP vai moito máis alá do comercio e da orde neoliberal da sociedade.

As negociacións foron secretas a maior parte do tempo. O nivel de segredo chegaba ao paroxismo, pois nin as mesmas persoas que serán as encargadas de aprobalo podían saber que se negociaba. Para un acordo tan marabilloso como din que é o TTIP.... Unha de dúas: ou a Comisión pretendía darnos aos cidadáns europeos a maior sorpresa da nosa vida cun agasallo estupendo, ou en realidade estaban negociando algo tan tremendo que tiña que estar baixo sete chaves. Descubrindo aos poucos o que estaban planeando, vai ser que a segunda posibilidade é a correcta.

Argumentos en contra e a favor do TTIP en Europa

Imaxínome que quererás a resposta desde a perspectiva da cidadanía, aínda que sería interesante darche a resposta desde "o outro bando".

A primeira parte da pregunta é fácil de responder: Ningunha. Cero. Nada. Alguén dirá que a resposta é demasiado fácil e que algo bo terá. Con todo non hai nada que teña nin un atisbo de ser positivo. Véxamo-lo desde máis cerca desde a perspectiva dalgúns sectores:

Para a agricultura e ganadería europea o TTIP levará inexorablemente á desaparición dos pequenos productores. É literalmente imposible competir coa agricultura estadounidense e menos aínda coa ganadería. Sen ningunha limitación, a produción industrial norteamericana sencillamente aniquilará a pequena produción, pois esta última é moito máis competitiva. Esta competitividade gáñase co emprego de hormonas, plantas xeneticamente modificadas, escasos controis sanitarios, lexislación laboral que permite até o traballo infantil e subvencións masivas para os insumos enerxéticos. O exemplo de México debese servirnos de aviso a navegantes. O Nafta literalmente esnaquizou o campo mexicano. O país que inventou o maiz, coas súas cultura baseada neste planta e con centos de variedades, sencillamente ten que importar maíz. Outro exemplo é Haití, onde a apertura do país ao arroz norteamericano esnaquizou a produción autóctona. Non esquezamos que Monsanto e Cargill están entre as máis ferventes defensoras do tratado.

Para o consumidor, si consideramos a protección ao consumidor é un valor a defender, este perde claramente. O principio de prudencia abandonarase por unha aproximación cientifista (que promove que son os consumidores quen teñen que demostrar si algo é daniño e non a industria que é inocuo). Por aquí entrarán os OGM, a carne hormonada, o polo clorado. Até si Europa o prohibise, tería que aceptar os produtos estadounidenses, pois se planea facer obrigatorio o aceptar os produtos autorizados pola contraparte. Isto facerase "sen discriminación", é dicir non se pode esixir nin sequera o etiquetase que permita ao consumidor rexeitar o que non desexa. Até indicar a orixe considérase discriminación. E xa sabemos que o 70% dos produtos estadounidenses son xeneticamente modificados, pois ninguén demostrou até hoxe "científicamente" que estes produtos sexan daniños. Os claros indicios de que isto é así non son aceptados, como tamén é o caso da carne hormonada, que foi declarada segura pola OMC. A liberdade de elección do consumidor baseada no coñecemento é discriminación. Só a liberdade das multinacionais conta. Ademais as denominacións de orixe desaparecerán, co cal crear nichos de calidade será moito máis difícil, pois a identificación destes será moito máis complicada

Para os traballadores e traballadoras, os Estados Unidos negáronse a ratificar moitos dos convenios da Organización Internacional do Traballo sobre normas laborais básicas como a negociación colectiva, a liberdade de asociación e o dereito a organizarse. É que cre a Comisión que agora de vez EEUU vai aceptar todo isto? Isto non se producirá, e probablemente serán os nosos estándares os que se flexibilicen".

Pero de novo o exemplo do NAFTA con México e Canadá móstranos que ocorrerá. Nos EEUU unhas 682.000 ou segundo outras fontes ata 1.000.000 de persoas perderon o seu emprego. O que se xerou despois é de moita peor calidade. A pobreza en México por outra banda apenas se reduciu e desde logo moito menos que en países da súa contorna. Europa perderá empregos porque a forza laboral é máis cara que EEUU, con máis proteccións e xa que logo menos competitiva.

Incluso a "man pública" e os Estados como tales perden co TTIP. Pero para falar disto teriamos que analizar o TTIP desde outra perspectiva.

Quen gaña? Pois é fácil, as grandes corporacións.

Publicado no Salmón Contracorrente | 02.04.2015


[*] David García é membro da rede andaluza e da campaña estatal NoalTTIP

Artigos relacionados:

• As negociacións do TTIP alcanzan súa séptima ronda
• Un millón de sinaturas contra o TTIP
• Que no nos engañen los Tratados de Libre Comercio
• O transfondo xeopolítico do TTIP
• As condicións da UE para consultar os documentos do TTIP

___________