O Supremo rexeita o método de Facenda para calcular os impostos na compra de vivendas - Non ve 'idóneo nin adecuado' o sistema de liquidación do Imposto de Transmisións Patrimoniais, en mans das comunidades autónomas

O Supremo rexeita o método de Facenda para calcular os impostos na compra de vivendas. | Non ve "idóneo nin adecuado" o sistema de liquidación do Imposto de Transmisións Patrimoniais, en mans das comunidades autónomas.

O Tribunal Supremo estableceu que "non é nin idóneo nin adecuado" o método de comprobación do valor real dos inmuebles, aos efectos do cálculo do Imposto sobre Transmisións Patrimoniais (ITP), consistente en multiplicar o valor catastral por un coeficiente, salvo que devandito método se complemente cunha "comprobación directa" por parte da Administración do inmóbel concreto sometido a valoración.

Así o determinou a Sala III do Contencioso Administrativo do Tribunal Supremo, que fixou doutrina en catro sentencias ditadas nos últimos días, onde examinou os recursos da Xunta de Castilla-A Mancha, que pretendían elevar o valor declarado por catro contribuíntes para liquidar o ITP, das vivendas que adquiriron no ano 2012 á inmobiliaria do Banco Santander en Seseña (Toledo), despois de que dita entidade adxudicásese estes inmóbeis que formaban parte das promocións de 'El Pocero' nesa localidade toledana.

Os catro cidadáns declararon como valor o prezo declarado na escritura pola compra, que oscilaba entre os 65.000 e os 82.000 euros, pero a Consellería de Facenda elevou o valor a entre 120.000 e 130.000 euros, aplicando o método de cálculo a efectos fiscais que, de acordo coa Lei Xeral Tributaria, supón multiplicar o valor catastral polo coeficiente do municipio establecido nunha orde da comunidade autónoma.

Como consecuencia de elevar o importe dos inmóbeis, a resultas de aplicar devandito método, os adquirentes dos inmóbeis tiveron que pagar un imposto máis elevado, situación que recorreron ao TSJ de Castilla-A Mancha, que en sentenzas agora confirmadas polo Supremo, deu a razón aos contribuíntes en contra da Facenda autonómica.

O Supremo establece como doutrina que o método de comprobación consistente na estimación por referencia a valores catastrais, multiplicados por índices ou coeficientes (artigo 57.1.b da Lei Xeral Tributaria), "non é idóneo" polo seu xeneralidade e falta de relación co ben concreto de cuxa estimación tratar no caso de bens inmóbeis nos que a base impoñíbel vén determinada legalmente polo seu valor real, salvo que tal método se complemente coa realización dunha actividade "estritamente comprobatoria" e "directamente relacionada" co inmóbel singular que se someta a valoración.

Así mesmo, engade que a aplicación dese método de comprobación "non dota á Administración dunha presunción reforzada de veracidade e acerto dos valores incluídos nos coeficientes, figuren en disposicións xerais ou non", así como que a aplicación de tal método para rectificar o valor declarado polo contribuínte esixe que a Administración exprese motivadamente as razóns polas que, ao seu xuízo, tal valor declarado non se corresponde co valor real, sen que baste para xustificar o inicio da comprobación a mera discordancia cos valores ou coeficientes xerais publicados polos que se multiplica o valor catastral.

A carga da proba corresponde á Administración

Ademais, o Supremo deixa claro a quen corresponde a carga da proba neste terreo alegando que "o interesado non está legalmente obrigado a acreditar que o valor que figura na declaración ou autoliquidación do imposto coincide co valor real, sendo a Administración a que debe probar esa falta de coincidencia".

No caso concreto examinado, os contribuíntes defenderon que a inmobiliaria vendedora levou a cabo unha drástica redución de prezos, amplamente publicitaria na urbanización onde compraron, atendendo ás condicións do mercado no ano 2012, en plena crise económica, polo que nada permite sospeitar que o prezo real que pagaron non fose o escriturado.

O Supremo contesta tamén á pregunta de si, en caso de non estar conforme, o contribuínte pode utilizar calquera medio de proba admitido en Dereito ou resulta obrigado a promover unha taxación pericial contraditoria para desvirtuar o valor real comprobado pola administración tributaria a través do citado método posto agora en cuestión.

Desta forma, o Tribunal Supremo confirma o seu xurisprudencia no sentido de que a taxación pericial contraditoria non é unha carga do interesado para desvirtuar as conclusións do acto de liquidación en que se aplican os mencionados coeficientes sobre o valor catastral, senón que a súa utilización é meramente potestativa.

Así, para opoñerse á valoración do ben derivada da comprobación da Administración baseada no medio consistente nos valores catastrais multiplicados por índices ou coeficientes, o interesado pode valerse de calquera medio admisible en Dereito, debendo terse en conta o establecido sobre a carga da proba que recae na Administración.

Tamén sinala a sentenza que no seo do proceso xudicial contra o acto de valoración ou contra a liquidación derivada daquel, o interesado pode valerse de calquera medios de proba admisíbeis en Dereito, sexan ou non propostos ou practicados na obrigatoria vía impugnatoria previa. E fixa tamén a Sala que a decisión do Tribunal de instancia que considera que o valor declarado polo interesado axústase ao valor real, ou o fai en maior medida que o establecido pola Administración, constitúe unha cuestión de apreciación probatoria que non pode ser revisada no recurso de casación.

En relación á orde de Castilla-A Mancha de decembro de 2011, que establecía os diferentes coeficientes das poboacións, para valorar os bens inmobles, o Supremo indica que as explicacións sobre a metodoloxía usada para fixalos é "vaga" e "falta a expresión dunha soa razón que permita comprender que en 2007 o coeficiente para Seseña fose o 6,31 e cambiase a 1,88 no ano 2012, variación tan copernicana que merecería unha mínima explicación aos cidadáns, ausente en ambas ordes autonómicas e no seu acto de aplicación na liquidación".

A sentenza conta co voto particular dun dos seis maxistrados que a han dictado, Nicolás Maurandi, quen comparte o fallo de desestimar os recursos da Xunta de Castilla-A Mancha no caso concreto, pero defende en xeral que o uso dun sistema de coeficientes pode ser un instrumento "eficaz e acorde ao principio de seguridade xurídica", sempre que o contribuyente teña a posibilidade de facer valer ante a Administración os datos singularizados do concreto ben inmóbel que é obxecto de comprobación.

Fonte: Facua.

FACUA Galicia
Oficinas: Ramón Montenegro, 3, Bajo - 27002 Lugo
Horario: de lunes a viernes de 10:00 a 13:30 horas
Teléfono: 982 80 87 26
Correo electrónico: galicia@facua.org
En Internet: FACUA.org/galicia.

Enviado por:
Rubén Dopico
- ruben.dopico@gmail.com-
19 de junho de 2018 21:17
_______________