O Supremo rexeita o método de Facenda para calcular os impostos na compra de vivendas. | Non ve "idóneo nin adecuado" o sistema de liquidación do Imposto de
Transmisións Patrimoniais, en mans das comunidades autónomas.
O Tribunal Supremo estableceu que "
non é nin idóneo nin adecuado" o método de comprobación do valor real dos inmuebles, aos efectos do cálculo do Imposto sobre Transmisións Patrimoniais (
ITP), consistente en multiplicar o valor catastral por un coeficiente, salvo que devandito método se complemente cunha "comprobación directa" por parte da Administración do inmóbel concreto sometido a valoración.
Así o determinou a Sala III do Contencioso Administrativo do Tribunal Supremo, que fixou doutrina en catro sentencias ditadas nos últimos días, onde examinou os recursos da Xunta de Castilla-A Mancha, que pretendían elevar o valor declarado por catro contribuíntes para liquidar o ITP, das vivendas que adquiriron no ano 2012 á inmobiliaria do Banco Santander en Seseña (
Toledo), despois de que dita entidade adxudicásese estes inmóbeis que formaban parte das promocións de 'El Pocero' nesa localidade toledana.
Os catro cidadáns declararon como valor o prezo declarado na escritura pola compra, que oscilaba entre os 65.000 e os 82.000 euros, pero a Consellería de Facenda elevou o valor a entre 120.000 e 130.000 euros, aplicando o método de cálculo a efectos fiscais que, de acordo coa Lei Xeral Tributaria, supón multiplicar o valor catastral polo coeficiente do municipio establecido nunha orde da comunidade autónoma.
Como consecuencia de elevar o importe dos inmóbeis, a resultas de aplicar devandito método, os adquirentes dos inmóbeis tiveron que pagar un imposto máis elevado, situación que recorreron ao TSJ de Castilla-A Mancha, que en sentenzas agora confirmadas polo Supremo, deu a razón aos contribuíntes en contra da Facenda autonómica.
O Supremo establece como doutrina que o método de comprobación consistente na estimación por referencia a valores catastrais, multiplicados por índices ou coeficientes (
artigo 57.1.b da Lei Xeral Tributaria), "
non é idóneo" polo seu xeneralidade e falta de relación co ben concreto de cuxa estimación tratar no caso de bens inmóbeis nos que a base impoñíbel vén determinada legalmente polo seu valor real, salvo que tal método se complemente coa realización dunha actividade "
estritamente comprobatoria" e "
directamente relacionada" co inmóbel singular que se someta a valoración.
Así mesmo, engade que a aplicación dese método de comprobación "
non dota á Administración dunha presunción reforzada de veracidade e acerto dos valores incluídos nos coeficientes, figuren en disposicións xerais ou non", así como que a aplicación de tal método para rectificar o valor declarado polo contribuínte esixe que a Administración exprese motivadamente as razóns polas que, ao seu xuízo, tal valor declarado non se corresponde co valor real, sen que baste para xustificar o inicio da comprobación a mera discordancia cos valores ou coeficientes xerais publicados polos que se multiplica o valor catastral.
A carga da proba corresponde á Administración
Ademais, o Supremo deixa claro a quen corresponde a carga da proba neste terreo alegando que "o interesado non está legalmente obrigado a acreditar que o valor que figura na declaración ou autoliquidación do imposto coincide co valor real, sendo a Administración a que debe probar esa falta de coincidencia".
No caso concreto examinado, os contribuíntes defenderon que a inmobiliaria vendedora levou a cabo unha drástica redución de prezos, amplamente publicitaria na urbanización onde compraron, atendendo ás condicións do mercado no ano 2012, en plena crise económica, polo que nada permite sospeitar que o prezo real que pagaron non fose o escriturado.
O Supremo contesta tamén á pregunta de si, en caso de non estar conforme, o contribuínte pode utilizar calquera medio de proba admitido en Dereito ou resulta obrigado a promover unha taxación pericial contraditoria para desvirtuar o valor real comprobado pola administración tributaria a través do citado método posto agora en cuestión.
Desta forma, o Tribunal Supremo confirma o seu xurisprudencia no sentido de que a taxación pericial contraditoria non é unha carga do interesado para desvirtuar as conclusións do acto de liquidación en que se aplican os mencionados coeficientes sobre o valor catastral, senón que a súa utilización é meramente potestativa.
Así, para opoñerse á valoración do ben derivada da comprobación da Administración baseada no medio consistente nos valores catastrais multiplicados por índices ou coeficientes, o interesado pode valerse de calquera medio admisible en Dereito, debendo terse en conta o establecido sobre a carga da proba que recae na Administración.
Tamén sinala a sentenza que no seo do proceso xudicial contra o acto de valoración ou contra a liquidación derivada daquel, o interesado pode valerse de calquera medios de proba admisíbeis en Dereito, sexan ou non propostos ou practicados na obrigatoria vía impugnatoria previa. E fixa tamén a Sala que a decisión do Tribunal de instancia que considera que o valor declarado polo interesado axústase ao valor real, ou o fai en maior medida que o establecido pola Administración, constitúe unha cuestión de apreciación probatoria que non pode ser revisada no recurso de casación.
En relación á orde de Castilla-A Mancha de decembro de 2011, que establecía os diferentes coeficientes das poboacións, para valorar os bens inmobles, o Supremo indica que as explicacións sobre a metodoloxía usada para fixalos é "
vaga" e "
falta a expresión dunha soa razón que permita comprender que en 2007 o coeficiente para Seseña fose o 6,31 e cambiase a 1,88 no ano 2012, variación tan copernicana que merecería unha mínima explicación aos cidadáns, ausente en ambas ordes autonómicas e no seu acto de aplicación na liquidación".
A sentenza conta co voto particular dun dos seis maxistrados que a han dictado,
Nicolás Maurandi, quen comparte o fallo de desestimar os recursos da Xunta de Castilla-A Mancha no caso concreto, pero defende en xeral que o uso dun sistema de coeficientes pode ser un instrumento "
eficaz e acorde ao principio de seguridade xurídica", sempre que o contribuyente teña a posibilidade de facer valer ante a Administración os datos singularizados do concreto ben inmóbel que é obxecto de comprobación.
Fonte: Facua.
FACUA Galicia
Oficinas: Ramón Montenegro, 3, Bajo - 27002 Lugo
Horario: de lunes a viernes de 10:00 a 13:30 horas
Teléfono: 982 80 87 26
Correo electrónico:
galicia@facua.org
En Internet:
FACUA.org/galicia.
Enviado por:
Rubén Dopico
-
ruben.dopico@gmail.com-
19 de junho de 2018 21:17
_______________
