No día da Patria Galega, ... Por Iolanda Teixeiro Rei

Por Iolanda Teixeiro Rei [*]
25.07.2022

NO DIA DA PATRIA GALEGA

Galiza é unha nazón fanada, esguía, mutilada. Un territorio circuncidado nun rito de iniciación que nos apresa nunha eterna adolescencia emocional. Un territorio ocupado como pode ser o povo irmao saharaui. Mais a ocupación galega é solermiña, doutra fasquía.

A nazón galega finou en 1073 e foi soterrada en 1090 no sochán do reino leonés co rei García. Por volta de 1140 aventáronse as nosas cinzas coa fundación de Portugal.

Dende eses recuados tempos apenas somos unha pantasma nacional. Unha pantasma que peregrina a Compostela cada ano como á Meca.

Fumos expropiados dos tres requisitos que marca o dereito internacional para sermos Estado: territorio, povoación e governo autónomo.

A povoación galega vense exiliando masivamente dende o século XIX por motivos coloniais forzados pola política imperialista española que nos condenou a un arrabaldo do que seguir chuchando a nosa riqueza económica. A nosa dependencia colonial é máis forte quizais pola nosa semellanza linguístico-cultural co seu principal nemigo peninsular, Portugal. Lembrámoslles demais ao único territorio peninsular ceivo das gadoupas castelás.

Ficamos tan poucos galegos e tan avellentados na Galiza -tendo sido no pasado unha das terras amplamente povoadas-, que se non fora polos inmigrantes, a estas alturas as cidades e vilas galegas non serían máis ca xeriátricos e mestos cemiterios.

Que dizer do noso territorio alén de non ser noso? Podemos ternos por tan propietarios como o son os africanos. Malia que aquí non verán ninguén os cascos azuis. Aos señores da terra sucedéronlle os señores do livre mercado sen solución de continuidade. Os camiños da vida oterianos. A fidalguía alleada, señores de forma e coitelo, foron subrogados ás multinacionais do mundo Global mudados nunha caste de burgueses ananos. Tan ananos como os daquel burdel aclimatado de Ferreiro. Eles son donos de vida e morte do noso territorio. O mesmo ten o tipo de propiedade, privada, estatal ou ese roubo sen volta que é a propiedade comunal. Os ananos mercadean coas vías de transporte que betumescurean o mapa enteiro en redes de autoestradas, viaductos, rotondas e pistas locais dunha vergoñenta parcelaria que rematou por retallar o territorio para facilitar a viaxe das elites, larpar as nosas riquezas e facilitar os incendios e a deturpación do atrasado territorio senlleiro. A especulación do tixolo e o formigón elevada a industria autóctona xunto co xacobeo de Santiago matamoros e pecha España.

Unha vez vaciado o rural das xentes veu o saqueo da minería e das repovoacións forestais. A plantación de patacas nos humidais. A destrución programada da agricultura localizada tradicional e da gandeiría extensiva. Nas costas, a pesca e o marisqueo tradicional, afogado pola industria contaminante e os lobbies do mar disfrazados de acuicultura.

Ficamos sen territorio porque os galegos urbanizámonos a medida que nos fumos alleando cun concepto errado de progreso. A medida que modernizamos os caciques. A medida que mudamos a lingua e o sotaque. Que deixamos talar as fragas nas lapas do progreso. A medida que o carro vale máis que a terra e asilamos aos devanceiros. Perdemos o territorio colonizados pola moda allea, vendidos ás letrinas sen outro afán nin fin que o merco-vendo. Alugamos a identidade.

Hoxe o 40% do territorio témolo a eucalito e matogueira. A metade da Galiza é un palleiro presto a arder pasto da cinzas das Pasteiras. A gandeiría intensiva presta a se afundir á sombra especulativa dos mercados europeos e do devalo enerxético. Os montes ameazados de centos de proxectos de saqueo da minería e das mal chamadas enerxías limpas. Enerxía colonial deslocalizada. Unha bomba de gas, tambén nacionalista e agora verde, ameazando voar polos aires a povoación de Ferrolterra. Gas licuado como os nosos miolos de galegos en barbecho. Falsas promesas descarbonizadoras pontesas. Promesas por unha emerxencia climática que un nacionalismo miope e curtopracista nunca defendeu.

Galiza, aquela terra minifundiaria alcumada de autárquica, é hoxe unha terra sen resiliencia. Só o 3,9% do noso territorio adicámolo á produción alimentar. Deixamos pechar cooperativas alimentarias namentras desbotamos fondos europeos en absurdas dixitalizacións e biomasas multinacionais nun mundo en devalo enerxético. Acosamos as feiras e mercados tradicionais sometidos á dictadura dos supermercados. Afiuzamos as nosas vidas aos ventos dos Mercados da gran distribución. Expostos á fame negra coa posibel creba das cadeas globais de suministración.

En tempos de colapso temos un territorio en destrución acelerada cunha poboación sen alfabetizar na supervivencia, sen ruralizar que só mira o rural para chantar eucalitos ou facer rutas guiadas.

Nin territorio, nin povoación nin governo autónomo. (Non confundir con Comunidade Autónoma). Non, non somos un Estado.

No Día da Patria, Galiza segue a ser unha nazón fanada a escoitar uns rumorosos de repovoación que nada din.

[*] Iolanda Teixeiro Rei. Secretaria de organización de LiGanDo-LGD. Activista ecoloxista e decrecentista. Unha das organizadoras do primeiro Congreso Galego de Decrecemento que tivo lugar en Ferrol, no mes de outubro deste ano 2018. Articulista e licenciada en Pedagoxía Social pola USC. Profesora de Tai Chi e Chi Kung en Ferrol. No facebook e no twitter. Artigos no Diario de Ferrol e Diario Nós.

Enviado por:
Iolanda Teijeiro
-iolandateixeiro@gmail.com-
24 de julho de 2022 22:15
_______

O 25 de xullo de 1948 Castelao pronunciou o discurso 'Alba de Gloria' no Teatro Arxentino, como colofón das Xornadas Galegas que organizara o Centro Galego de Bos Aires, causando un forte impacto na audiencia - Vídeo e Texto

UNHA RECREACIÓN DO DISCURSO "ALBA DE GLORIA", DE ALFONSO DANIEL RODRÍGUEZ CASTELAO

O 25 de xullo de 1948 Castelao pronunciou o discurso Alba de Gloria no Teatro Arxentino, como colofón das Xornadas Galegas que organizara o Centro Galego de Bos Aires, causando un forte impacto na audiencia.

“A alocución de don Alfonso R. Castelao, pola beleza da forma e pola fondura dos conceptos, cativou os asistentes a este gran acto que enchían toda a sala e que premiaron a disertación do Sr. Castelao con aplausos que o interromperon algúns instantes e que se fixeron máis extraordinarios ao finalizar o orador a súa Alba da Groria”.

Galicia, Revista del Centro Gallego, nº 427. Agosto de 1948.

Esta recreación do discurso foi producida para a exposición "Alba de Gloria. Unha experiencia", inaugurada na igrexa de San Domingos de Bonaval (Santiago de Compostela) o 7 de novembro de 2018. Nela, tentamos reproducir o ambiente da primeira lectura de Alba de Gloria e a emoción das súas palabras. Póñanse cómodos e gocen dunha das mellores pezas de oratoria en lingua galega.


Voz: Alfonso Agra.
Edición de son: Pablo Barreiro.
Estudos de gravación: SDI Media.
Músicas: Alborada galega. Pascual Veiga. Real Filharmonía de Galicia. Himno galego. Eduardo Pondal e Pascual Veiga. Arranxos de Maximino Zumalave. Real Filharmonía de Galicia. O Invasor. Abraham Cupeiro. Exultet coeli curia (Canto plano) Códice Calixtino. O bosque máxico. Abraham Cupeiro. Tocata de corna. Abraham Cupeiro.

Miñas donas e meus señores:

Edición de Alba de Groria polo Centro GallegoSI NO ABRANTE d-este día poidéramos voar sobor da nosa terra e percorrela en todas direicións, asistiríamos á maravilla d-unha mañán única. Dende as planuras de Lugo, inzadas de bidueiros, té as rías de Pontevedra, oureladas de piñeraes; dende as serras nutricias do Miño o a gorxa montañosa do Sil, até a ponte de Ourense, onde se peitean as augas d-entrambos ríos; ou dende os cabos da costa brava da Cruña, onde o mar tece encaixes de Camariñas, até o curuto do monte de Santa Tegra, que vence coa súa sombra os montes de Portugal, por todas partes xurde unha alborada de groria. O día de festa comenza en Sant-Iago. A torre do reló tanxe o seu grave sino de bronce para anunciar un novo día, e de seguida comeza unha muiñeira de campás, repinicada nas torres do Obradoiro, que se comunica a todol-os campanarios da cibdade. Pero hoxe as campás de Compostela anuncian algo máis que unha festa litúrxica no interior da Catedral, con dinidades mitradas e ornamentos maravillosos, de brocados e ouros, con chirimías e botafumeiro, capaz de dar envexa á mesma Basílica de Roma. Hoxe as campás de Compostela anuncian unha festa étnica, filla, tal vez, d-un culto panteista, anterior ao cristianismo, que ten por altar a terra nai, alzada simbólicamente no Pico Sagro; por cobertura o fanal inmenso do universo; e por lámpara votiva, o sol ardente de xullo, o sol que madura o pan e o viño eucarísticos. Por eso a muiñeira de campás, iniciada en Compostela, vai rolando por toda Galiza, de val en val e de coto en coto, dende os campanarios pimpantes da veiramar até as homildes espadañas da montaña. E o badaleo rítmico das campás -de todal-as campás de Galiza en leda algarabía- semella o troupeleo dos cabalos astrales, que veñen pol-a vouta celeste, turrando co carro de Apolo, que trai luz e calor ao mundo en sombras. Hoxe é o Día de Galiza, e así comenza.

Así dá comenzo a solemnidade d-este día; a Festa maor de Galiza, a Festa de todol-os galegos. Pero ninguén pode sentila, coma nós, os emigrados, porque en tal día coma este revivien as lembranzas acuguladas, e coa moita destancia agrándase o prodixio da patria. Hoxe a nosa imaxinación anda por alá, en festa de saudades, escoitando as cántigas montañesas e mariñeiras que van para Compostela, vendo o noso país embandeirado de azul e branco, con músicas, gaitas, pandeiros, aturuxos e foguetes… E dispóis de evocar o repique matutino das campás –mal ou ben, ao xeito de Otero Pedrayo–, eu podía evocar igoalmente, todol-os lances xubilosos d-este día, hora a hora, minuto a minuto. Pero ¡cómo se tornan tristes as alegrías evocadas lonxe da patria! ¡Cómo doen as ledicias arrincadas do recordo da nosa mocedade! E cómo para min é certo o que dixo o mellor poeta da nosa estirpe:

Sen tí perpétuamente estou pasando
Nas maores alegrías, maor tristeza

Non; é moito mellor evocar algo irreal, algo puramente imaxinario, algo que co seu simbolismo nos deixe ver o pasado para proveito de futuro, como unha boa esperiencia. Podemos imaxinar, por exemplo, unha Santa Compaña de inmortaes galegos, en interminabel procesión. Alí veremos as nobres dinidades e os fortes caraiteres que dou Galiza no decorrer da súa Hestoria. Verémolos camiñar en silenzo, coa faciana en sombras e o mirar caído na terra dos seus pecados ou dos seus amores, agachando ideias tan vellas que hoxe nin tansiquera seríamos capaces de comprender, e sentimentos tan perennes que son os mesmos que agora bulen no noso corazón. Algúns verémolos revestidos con ricos panos e faiscantes armaduras; pero os máis d-eles van descalzos e nús, cos osos prateados pol-o fulgor astral.
Prisciliano presidindo a Alba de Groria de Castelao

Prisciliano presidindo a “Alba de Groria” de Castelao

Ao frente de todos vai Prisciliano, o heresiarca decapitado, levando a súa propia caveira n-unha arqueta de marfin e afincándose n-un longo caxato, que remata coa fouce dos druidas, a modo de báculo episcopal. Siguen a Prisciliano moitos adeptos, varóns e mulleres. Detrás veñen dous magnates, que cicáis sexan: Teodosio, o grande Emperador de Roma, e San Dámaso, o Sumo Pontífice da cristiandade, seguidos ambos por unha hoste de soldados i ecresiásticos. Ollamos dispóis unha ringleira de mortos escrarecidos, que portan os atributos da súa dinidade ou da súa profesión. Alí distinguimos á virxe Eteria, a escritora pelengrina, con túnica de branco liño e camiñando con arfado compás. Ao hestoriador Paulo Orosio, discípulo de San Agostiño, que marcha pensatibre, c-un rolo de pergameos na man. Ao bispo e cronista dos tempos suevos, a Idacio, que alumea o camiño c-unha lámpara de bronce. A San Pedro de Mezonzo, o autor da Salve Regina Mater –o cántico e oración máis fermosa da Eirexa–, c-unha fragante azucena nos beizos. Ao fundador San Rosendo, que sostén litúrxicamente a custodia do noso escudo tradicional. E moitos, e moitos máis, que é dificultoso recoñecer. Logo vemos ao primeiro Arzobispo de Compostela, o gran Xelmírez, revestido de pontificial, con aurifulxente cortexo de mitrados e coengos. Após do perlado ven Alfonso VII, o Emperador, con cetro na destra, espada na sinistra e coroa de ouro e pedraría nas sens. Siguen ao Emperador: o Conde de Traba, seu aio, e demáis bultos da soberba feudal de Galiza. Ollamos dispóis aos monxes letrados, en longa fileira, con velas acesas e libros abertos. Ven detrás o mestre Mateo, o Santo dos Croques, co Apocalipsis debaixo do brazo, encabezando unha grea de arquiteitos e imaxineiros, que portan as ferramentas das súas artes. De seguida aparece unha moitedume de xograres e trovadores, en mistura de tipos e atavíos. Algúns semellan ter sido monxes; outros calzan esporas de ouro, en sinal de que foron cabaleiros; pero os máis d-eles van esfarrapados, con vellas cítaras, laúdes e zanfoñas ao lombo. Alí recoñecemos a Bernaldo de Bonaval, a Airas Nunes, a Eanes do Cotón, a Pero da Ponte, a Pero Meogo, a Xohán de Guillalde, a Meendiño, a Xohán Airas, a Martín Codax, a Paio Gómez Charino, a Macías, a Padrón, e moitos máis, todos con lume no peito. Non tardan en aparecer as dúas belidas e infortunadas irmáns, Inés e Xohana de Castro, a que reinou en Portugal dispóis de morta e a que foi raiña de Castela n-unha soia noite morna de vran, como dúas rosas de prata as coroas do seu efímero reinado. Veñen de seguida os moitos varóns altaneiros de Galiza, os señores feudales, que non souperon vivir en paz nin consigo mesmos, todos eles montados en bestas negras, dende Andrade, o Bó, seguido por un porco montés -símbolo totémico da súa casa-, até o valente Pedro Madruga, que leva o puñal da traición espetado nas costas. Como grupo singular destácase o Mariscal Pardo de Cela, xunto cos seus compañeiros de martirio inxustamente decapitado, que sosteñen con entrambas mans as propias cabezas, aínda frescas, que deitan sangue e piden xusticia. Tamén Escudo Ediciós Galicia do Centro Galego de Buenos Airesollamos unha boa representación do feudalismo ecresiástico, e n-él distinguimos aos tres Arzobispos Fonseca, pai, fillo e neto, seguidos por unha mula cangada coas obras de Erasmo. E detrás de tanto señorío feudal ven a pé o seu mellor cronista, Vasco da Ponte. De seguida recoñecemos a impoñente tropa dos irmandiños, que arrastran cadéas, con bisarmas e fouces mangadas en paus, levando por abandeirado a Rui Xordo, que sostén en outo un facho de palla acesa e fumeante.

Eiquí comeza a decaer a categoría do fúnebre cortexo, como decae Galiza ao trocarse en povo vencido e subordinado. Pero sigue dando individualidades, como Sarmiento de Gamboa e os Nodales, que camiñan xuntos, portando astrolabios, atlas e cunchas estranas; o filósofo escéptico, Francisco Sánchez, con muceta de Doutor; os Virreis de Nápoles e das Indias, Conde de Lemos e Conde de Monterrei, que serviron lealmente a quen non merecía ser servido por ningún galego; os tres grandes Embaixadores filipescoz, Zuñiga, de Castro e Gondomar, que inútilmente derrocharon talento, sabiduría e artes diplomáticas; os escultores Moure e Ferreiro, xunto cos arquiteitos Andrade e Casas e Nóvoa, que ceibaron de cadeas a nosa orixinalidade oprimida; o P. Sarmiento e o P. Feixóo, que remediaron o retraso cultural de España coa súa poderosa erudición e o seu xenio enciclopédico. Ven axiña Nicomedes Pastor Díaz, coa súa lira de nacra, abrindo a renascencia literaria de Galiza e seguido pol-os poetas Añón, Rosalía, Curros, Pondal, Ferreiro, Lamas, Amado Carballo, Manoel Antonio e tantos outros, todos con estrelas sobor das súas frentes; os hestoriadores Vicetto, Murguía e López Ferreiro, os patriotas Faraldo e Brañas, a pensadora Concepción Arenal, a escritora Pardo Bazán, e por fin o gran Don Ramón, ainda non ben descarnado…

Acabo de citar uns cantos bultos da Santa Compaña de inmortaes galegos, uns cantos nada máis, porque nos dous mil anos da nosa hestoria, os bultos cóntanse por milleiros.

Dí Oliveira Martíns que ha Hestoria non hai máis que mortos e que a crítica hestórica non é un debate, senón unha setencia. Pero todos sabemos que os mortos da Hestoria reviven e mandan sobor dos vivos –moitas veces desgraciadamente–, como todos sabemos que a mellor sentencia é a que se da dispóis d-un debate. Por eso eu gosto de poñer a debate a nosa Hestoria, non a nosa Tradición, porque si ben é certo que se pode compor unha grande Hestoria de Galiza con soio recoller as crónicas dos seus grandes homes, tamén é certo que ningún d-eles, nin todos xuntos, foron capaces de erguer a intransferibel automomía moral de Galiza á categoría de feito indiscutibel e garantizado. Afortunadamente, Galiza conta, para a súa eternidade, con algo máis que unha Hestoria fanada, conta c-unha Tradición de valor imponderabel, que eso é o que importa para gañar o futuro.

Cando a Santa Compaña de inmortaes galegos, que acaba de pasar por diante da nosa imaxinación, se perde espesura d-unha foresta lonxana, con esa mesma imaxinación veremos xurdir do Humos da terra-nai, da terra, da nosa terra, saturada de cinzas humáns, unha infinida moitedume de luciñas e vagalumes, que son os seres innominados que ninguén recorda xa, e que todos xuntos forman o substractum insobornabel da patria galega. Esas ánimas sen nome son as que crearon o idioma que en que eu vos estou falando, a nosa cultura, as nosas artes, os nosos usos e costumes, i en fín, o feito diferencial de Galiza. Elas son as que, en longas centurias de traballo, humanizaron o noso territorio patrio, infundíndolle a todal-as cousas que na paisaxe se amostran o seu propio esprito, co que pode dialogar o noso corazón antigo e panteita. Elas son as que gardan e custodian, no seo da terra-nai, os legados múltiples da nosa tradición, os xerms incorruptibeis, da nosa futura hestoria, as fontes enxebres e purísimas do noso xenio racial. Esa moitedume de luciñas representa o pobo, que nunca nos traicionou, a enerxía coleitiva, que nunca perece, i en fín, a espranza celta, que nunca se cansa. Esa infínda moitedume de luciñas e vagalumes representa o que nós fomos, o que nós somos e o que nós seremos sempre, sempre, sempre.

Velahí o que eu quería dicir n-este Día de Galiza, en loubor da nosa Tradición, por riba da nosa Hestoria, a todo-los galegos que residen n-esta terra que para nós é a segunda patria. E nada máis, amigos e irmáns.

Que a fogueira do esprito siga quentando as vosas vidas e que a fogueira do lume nunca deixe de quentar os vosos fogares.

Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
Bos Aires, 25 de xullo de 1948

DESCARGA O DISCURSO

✔ Descarga a edición do discurso 'Alba de gloria' editada polo Consello da Cultura Galega e a editorial Galaxia co gallo da exposición. Conta cun prólogo de Henrique Monteagudo. | Acceder/Baixar.

✔ Descarga o discurso na edición orixinal no primeiro aniversario da morte de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, publicada en Buenos Aires. | Acceder/baixar.

Fonte: Consello da Cultura Galega. | Asociación Cultural Alexandre Bóveda.
_______

O BNG organiza un acto comarcal en Ferrol, para conmemorar o 'Dia da Patria' de 2022, este sábado 16 de xullo, a partir das 12:30 hs no parque 'Carmelo Teixeiro' de Caranza

O BNG organiza un acto comarcal en Ferrol, para conmemorar o Dia da Patria de 2022, este sábado 16 de xullo, a partir das 12:30 hs no parque 'Carmelo Teixeiro' nas inmediacións da Ermida de Santa María de Caranza.

Todos os 25 de Xullo, o BNG conmemora o "Día da Patria" con actos previos en todas as comarcas da Galiza e en moitas cidades na emigración onde hai comunidade galegas, todos este actos culminarán coa gran manifestación do 25 de xullo en Santiago de Compostela, baixo o lema "Gañarmos o futuro, a nova Galiza en marcha"...

No acto político que se desenvolverá en Caranza participaran:

✔ Mon Fernández, deputado no Parlamento galego.
✔ Noa Presas, deputada no Parlamento Galego.
✔ Iván Rivas, portavoz Municipal.

O acto culminará coa actuación musical de Xoán Padín.

Nova relacionada:

Ana Pontón insta a mobilizarse este 25X a todas as persoas que reivindican Galiza e unha saída da crise “xusta e social” | Destaca que “a principal preocupación do BNG son as condicións de vida dos galegos e das galegas ante a maior crise de prezos en corenta anos” | Presenta a campaña que o Bloque desenvolverá por todo o País con motivo do Día da Patria, co lema Gañarmos o futuro, a nova Galiza en marcha. | Ir á Web.

Bloque Nacionalista Galego

Ferrol | Web | Facebook | Twitter.

Ferrolterra | Web.

Galiza | Web.

Enviado por:
BNG
-bng@ferrol.es-
13 de julho de 2022 13:37
_______

O 25 de xullo de 1948 Castelao pronunciou o discurso 'Alba de Gloria' no Teatro Arxentino, como colofón das Xornadas Galegas que organizara o Centro Galego de Bos Aires, causando un forte impacto na audiencia - Vídeo e Texto

UNHA RECREACIÓN DO DISCURSO "ALBA DE GLORIA", DE ALFONSO DANIEL RODRÍGUEZ CASTELAO

O 25 de xullo de 1948 Castelao pronunciou o discurso Alba de Gloria no Teatro Arxentino, como colofón das Xornadas Galegas que organizara o Centro Galego de Bos Aires, causando un forte impacto na audiencia.

“A alocución de don Alfonso R. Castelao, pola beleza da forma e pola fondura dos conceptos, cativou os asistentes a este gran acto que enchían toda a sala e que premiaron a disertación do Sr. Castelao con aplausos que o interromperon algúns instantes e que se fixeron máis extraordinarios ao finalizar o orador a súa Alba da Groria”.

Galicia, Revista del Centro Gallego, nº 427. Agosto de 1948.

Esta recreación do discurso foi producida para a exposición "Alba de Gloria. Unha experiencia", inaugurada na igrexa de San Domingos de Bonaval (Santiago de Compostela) o 7 de novembro de 2018. Nela, tentamos reproducir o ambiente da primeira lectura de Alba de Gloria e a emoción das súas palabras. Póñanse cómodos e gocen dunha das mellores pezas de oratoria en lingua galega.


Voz: Alfonso Agra.
Edición de son: Pablo Barreiro.
Estudos de gravación: SDI Media.
Músicas: Alborada galega. Pascual Veiga. Real Filharmonía de Galicia. Himno galego. Eduardo Pondal e Pascual Veiga. Arranxos de Maximino Zumalave. Real Filharmonía de Galicia. O Invasor. Abraham Cupeiro. Exultet coeli curia (Canto plano) Códice Calixtino. O bosque máxico. Abraham Cupeiro. Tocata de corna. Abraham Cupeiro.

Miñas donas e meus señores:

Edición de Alba de Groria polo Centro GallegoSI NO ABRANTE d-este día poidéramos voar sobor da nosa terra e percorrela en todas direicións, asistiríamos á maravilla d-unha mañán única. Dende as planuras de Lugo, inzadas de bidueiros, té as rías de Pontevedra, oureladas de piñeraes; dende as serras nutricias do Miño o a gorxa montañosa do Sil, até a ponte de Ourense, onde se peitean as augas d-entrambos ríos; ou dende os cabos da costa brava da Cruña, onde o mar tece encaixes de Camariñas, até o curuto do monte de Santa Tegra, que vence coa súa sombra os montes de Portugal, por todas partes xurde unha alborada de groria. O día de festa comenza en Sant-Iago. A torre do reló tanxe o seu grave sino de bronce para anunciar un novo día, e de seguida comeza unha muiñeira de campás, repinicada nas torres do Obradoiro, que se comunica a todol-os campanarios da cibdade. Pero hoxe as campás de Compostela anuncian algo máis que unha festa litúrxica no interior da Catedral, con dinidades mitradas e ornamentos maravillosos, de brocados e ouros, con chirimías e botafumeiro, capaz de dar envexa á mesma Basílica de Roma. Hoxe as campás de Compostela anuncian unha festa étnica, filla, tal vez, d-un culto panteista, anterior ao cristianismo, que ten por altar a terra nai, alzada simbólicamente no Pico Sagro; por cobertura o fanal inmenso do universo; e por lámpara votiva, o sol ardente de xullo, o sol que madura o pan e o viño eucarísticos. Por eso a muiñeira de campás, iniciada en Compostela, vai rolando por toda Galiza, de val en val e de coto en coto, dende os campanarios pimpantes da veiramar até as homildes espadañas da montaña. E o badaleo rítmico das campás -de todal-as campás de Galiza en leda algarabía- semella o troupeleo dos cabalos astrales, que veñen pol-a vouta celeste, turrando co carro de Apolo, que trai luz e calor ao mundo en sombras. Hoxe é o Día de Galiza, e así comenza.

Así dá comenzo a solemnidade d-este día; a Festa maor de Galiza, a Festa de todol-os galegos. Pero ninguén pode sentila, coma nós, os emigrados, porque en tal día coma este revivien as lembranzas acuguladas, e coa moita destancia agrándase o prodixio da patria. Hoxe a nosa imaxinación anda por alá, en festa de saudades, escoitando as cántigas montañesas e mariñeiras que van para Compostela, vendo o noso país embandeirado de azul e branco, con músicas, gaitas, pandeiros, aturuxos e foguetes… E dispóis de evocar o repique matutino das campás –mal ou ben, ao xeito de Otero Pedrayo–, eu podía evocar igoalmente, todol-os lances xubilosos d-este día, hora a hora, minuto a minuto. Pero ¡cómo se tornan tristes as alegrías evocadas lonxe da patria! ¡Cómo doen as ledicias arrincadas do recordo da nosa mocedade! E cómo para min é certo o que dixo o mellor poeta da nosa estirpe:

Sen tí perpétuamente estou pasando
Nas maores alegrías, maor tristeza

Non; é moito mellor evocar algo irreal, algo puramente imaxinario, algo que co seu simbolismo nos deixe ver o pasado para proveito de futuro, como unha boa esperiencia. Podemos imaxinar, por exemplo, unha Santa Compaña de inmortaes galegos, en interminabel procesión. Alí veremos as nobres dinidades e os fortes caraiteres que dou Galiza no decorrer da súa Hestoria. Verémolos camiñar en silenzo, coa faciana en sombras e o mirar caído na terra dos seus pecados ou dos seus amores, agachando ideias tan vellas que hoxe nin tansiquera seríamos capaces de comprender, e sentimentos tan perennes que son os mesmos que agora bulen no noso corazón. Algúns verémolos revestidos con ricos panos e faiscantes armaduras; pero os máis d-eles van descalzos e nús, cos osos prateados pol-o fulgor astral.
Prisciliano presidindo a Alba de Groria de Castelao

Prisciliano presidindo a “Alba de Groria” de Castelao

Ao frente de todos vai Prisciliano, o heresiarca decapitado, levando a súa propia caveira n-unha arqueta de marfin e afincándose n-un longo caxato, que remata coa fouce dos druidas, a modo de báculo episcopal. Siguen a Prisciliano moitos adeptos, varóns e mulleres. Detrás veñen dous magnates, que cicáis sexan: Teodosio, o grande Emperador de Roma, e San Dámaso, o Sumo Pontífice da cristiandade, seguidos ambos por unha hoste de soldados i ecresiásticos. Ollamos dispóis unha ringleira de mortos escrarecidos, que portan os atributos da súa dinidade ou da súa profesión. Alí distinguimos á virxe Eteria, a escritora pelengrina, con túnica de branco liño e camiñando con arfado compás. Ao hestoriador Paulo Orosio, discípulo de San Agostiño, que marcha pensatibre, c-un rolo de pergameos na man. Ao bispo e cronista dos tempos suevos, a Idacio, que alumea o camiño c-unha lámpara de bronce. A San Pedro de Mezonzo, o autor da Salve Regina Mater –o cántico e oración máis fermosa da Eirexa–, c-unha fragante azucena nos beizos. Ao fundador San Rosendo, que sostén litúrxicamente a custodia do noso escudo tradicional. E moitos, e moitos máis, que é dificultoso recoñecer. Logo vemos ao primeiro Arzobispo de Compostela, o gran Xelmírez, revestido de pontificial, con aurifulxente cortexo de mitrados e coengos. Após do perlado ven Alfonso VII, o Emperador, con cetro na destra, espada na sinistra e coroa de ouro e pedraría nas sens. Siguen ao Emperador: o Conde de Traba, seu aio, e demáis bultos da soberba feudal de Galiza. Ollamos dispóis aos monxes letrados, en longa fileira, con velas acesas e libros abertos. Ven detrás o mestre Mateo, o Santo dos Croques, co Apocalipsis debaixo do brazo, encabezando unha grea de arquiteitos e imaxineiros, que portan as ferramentas das súas artes. De seguida aparece unha moitedume de xograres e trovadores, en mistura de tipos e atavíos. Algúns semellan ter sido monxes; outros calzan esporas de ouro, en sinal de que foron cabaleiros; pero os máis d-eles van esfarrapados, con vellas cítaras, laúdes e zanfoñas ao lombo. Alí recoñecemos a Bernaldo de Bonaval, a Airas Nunes, a Eanes do Cotón, a Pero da Ponte, a Pero Meogo, a Xohán de Guillalde, a Meendiño, a Xohán Airas, a Martín Codax, a Paio Gómez Charino, a Macías, a Padrón, e moitos máis, todos con lume no peito. Non tardan en aparecer as dúas belidas e infortunadas irmáns, Inés e Xohana de Castro, a que reinou en Portugal dispóis de morta e a que foi raiña de Castela n-unha soia noite morna de vran, como dúas rosas de prata as coroas do seu efímero reinado. Veñen de seguida os moitos varóns altaneiros de Galiza, os señores feudales, que non souperon vivir en paz nin consigo mesmos, todos eles montados en bestas negras, dende Andrade, o Bó, seguido por un porco montés -símbolo totémico da súa casa-, até o valente Pedro Madruga, que leva o puñal da traición espetado nas costas. Como grupo singular destácase o Mariscal Pardo de Cela, xunto cos seus compañeiros de martirio inxustamente decapitado, que sosteñen con entrambas mans as propias cabezas, aínda frescas, que deitan sangue e piden xusticia. Tamén Escudo Ediciós Galicia do Centro Galego de Buenos Airesollamos unha boa representación do feudalismo ecresiástico, e n-él distinguimos aos tres Arzobispos Fonseca, pai, fillo e neto, seguidos por unha mula cangada coas obras de Erasmo. E detrás de tanto señorío feudal ven a pé o seu mellor cronista, Vasco da Ponte. De seguida recoñecemos a impoñente tropa dos irmandiños, que arrastran cadéas, con bisarmas e fouces mangadas en paus, levando por abandeirado a Rui Xordo, que sostén en outo un facho de palla acesa e fumeante.

Eiquí comeza a decaer a categoría do fúnebre cortexo, como decae Galiza ao trocarse en povo vencido e subordinado. Pero sigue dando individualidades, como Sarmiento de Gamboa e os Nodales, que camiñan xuntos, portando astrolabios, atlas e cunchas estranas; o filósofo escéptico, Francisco Sánchez, con muceta de Doutor; os Virreis de Nápoles e das Indias, Conde de Lemos e Conde de Monterrei, que serviron lealmente a quen non merecía ser servido por ningún galego; os tres grandes Embaixadores filipescoz, Zuñiga, de Castro e Gondomar, que inútilmente derrocharon talento, sabiduría e artes diplomáticas; os escultores Moure e Ferreiro, xunto cos arquiteitos Andrade e Casas e Nóvoa, que ceibaron de cadeas a nosa orixinalidade oprimida; o P. Sarmiento e o P. Feixóo, que remediaron o retraso cultural de España coa súa poderosa erudición e o seu xenio enciclopédico. Ven axiña Nicomedes Pastor Díaz, coa súa lira de nacra, abrindo a renascencia literaria de Galiza e seguido pol-os poetas Añón, Rosalía, Curros, Pondal, Ferreiro, Lamas, Amado Carballo, Manoel Antonio e tantos outros, todos con estrelas sobor das súas frentes; os hestoriadores Vicetto, Murguía e López Ferreiro, os patriotas Faraldo e Brañas, a pensadora Concepción Arenal, a escritora Pardo Bazán, e por fin o gran Don Ramón, ainda non ben descarnado…

Acabo de citar uns cantos bultos da Santa Compaña de inmortaes galegos, uns cantos nada máis, porque nos dous mil anos da nosa hestoria, os bultos cóntanse por milleiros.

Dí Oliveira Martíns que ha Hestoria non hai máis que mortos e que a crítica hestórica non é un debate, senón unha setencia. Pero todos sabemos que os mortos da Hestoria reviven e mandan sobor dos vivos –moitas veces desgraciadamente–, como todos sabemos que a mellor sentencia é a que se da dispóis d-un debate. Por eso eu gosto de poñer a debate a nosa Hestoria, non a nosa Tradición, porque si ben é certo que se pode compor unha grande Hestoria de Galiza con soio recoller as crónicas dos seus grandes homes, tamén é certo que ningún d-eles, nin todos xuntos, foron capaces de erguer a intransferibel automomía moral de Galiza á categoría de feito indiscutibel e garantizado. Afortunadamente, Galiza conta, para a súa eternidade, con algo máis que unha Hestoria fanada, conta c-unha Tradición de valor imponderabel, que eso é o que importa para gañar o futuro.

Cando a Santa Compaña de inmortaes galegos, que acaba de pasar por diante da nosa imaxinación, se perde espesura d-unha foresta lonxana, con esa mesma imaxinación veremos xurdir do Humos da terra-nai, da terra, da nosa terra, saturada de cinzas humáns, unha infinida moitedume de luciñas e vagalumes, que son os seres innominados que ninguén recorda xa, e que todos xuntos forman o substractum insobornabel da patria galega. Esas ánimas sen nome son as que crearon o idioma que en que eu vos estou falando, a nosa cultura, as nosas artes, os nosos usos e costumes, i en fín, o feito diferencial de Galiza. Elas son as que, en longas centurias de traballo, humanizaron o noso territorio patrio, infundíndolle a todal-as cousas que na paisaxe se amostran o seu propio esprito, co que pode dialogar o noso corazón antigo e panteita. Elas son as que gardan e custodian, no seo da terra-nai, os legados múltiples da nosa tradición, os xerms incorruptibeis, da nosa futura hestoria, as fontes enxebres e purísimas do noso xenio racial. Esa moitedume de luciñas representa o pobo, que nunca nos traicionou, a enerxía coleitiva, que nunca perece, i en fín, a espranza celta, que nunca se cansa. Esa infínda moitedume de luciñas e vagalumes representa o que nós fomos, o que nós somos e o que nós seremos sempre, sempre, sempre.

Velahí o que eu quería dicir n-este Día de Galiza, en loubor da nosa Tradición, por riba da nosa Hestoria, a todo-los galegos que residen n-esta terra que para nós é a segunda patria. E nada máis, amigos e irmáns.

Que a fogueira do esprito siga quentando as vosas vidas e que a fogueira do lume nunca deixe de quentar os vosos fogares.

Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
Bos Aires, 25 de xullo de 1948

DESCARGA O DISCURSO

✔ Descarga a edición do discurso 'Alba de gloria' editada polo Consello da Cultura Galega e a editorial Galaxia co gallo da exposición. Conta cun prólogo de Henrique Monteagudo. | Acceder/Baixar.

✔ Descarga o discurso na edición orixinal no primeiro aniversario da morte de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, publicada en Buenos Aires. | Acceder/baixar.

Fonte: Consello da Cultura Galega. | Asociación Cultural Alexandre Bóveda.
_______

A Ruada 'Día da Patria' percorrerá as rúas de Ferrol o vindeiro venres 23 de xullo, con saída às 8 da tarde da praza do Hino Galego e rematando na Praza de Armas - O 25 de Xullo, Manifestación Nacional em Compostela - Construíndo a República Galega

Ruada Día da Patria en Ferrol e Manifestación Nacional en Compostela

Construíndo a República Galega

Como ven sendo habitual nos últimos anos a nosa organización participa na convocatoria da “Ruada do Día da Patria” que percorrerá as rúas de Ferrol o vindeiro venres 23 de xullo con saída às 20 horas da praza do Hino Galego e rematando na Praza de Armas.

Este acto ten como obxectivo visibilizar a nosa identidade nacional e os nosos símbolos nun ambiente distendido pero cargado de reivindicación polo dereito do noso país á ter plena soberanía.

DÍA DA PATRIA EN COMPOSTELA

Queremos lembrar que este ano haberá manifestación nacional do Día da Patria en Compostela, con saída ás 12.00 horas da mañá da Alameda, como viña sendo habitual.

Desprazamento

Nese sentido, desde a comarca imos articular un servizo de transporte colectivo -coas quedadas que facemos tradicionalmente- coa previsión de regreso ao remate da manifestación; así que a xente que decida quedar a xantar en Compostela debe, xa que logo, organizar pola súa conta o xantar e tamén a volta en autos particulares. Para facer a inscrición no servizo de transporte colectivo hai que facer a oportuna reserva antes do día 24 no correo do local comarcal (ferrolterra@bng.gal) ou chamando ao teléfono 981364058, entre as 8 e 14 horas.

Indicar que este ano non haberá Festigal. Nin na noite do 24, nin no 25 despois da manifestación. Asi como tampouco vai existir planificación nin espazo nacional reservado para o xantar.

Bloque Nacionalista Galego de Ferrol.

Ferrol | Web | Facebook | Twitter.

Ferrolterra | Web.

Enviado por:
BNG
-bng@ferrol.es-
19 de julho de 2021 14:05
_______

Hoxe: 100 anos de comemoración do Día da Patria Galega

As orixes do Día da Patria Galega

O 25 de xullo, celebrámo-lo día do noso país, en palabras de Castelao: "a festa maor de Galiza, a festa de todol-os galegos".

As orixes desta celebración remóntanse ó 1920, ano no que as Irmandades da Fala organizan o primeiro Día de Galicia como acto de afirmación da nosa identidade colectiva.

Dende esta primeira convocatoria, as manifestacións organizadas para conmemora-lo Día de Galiza estiveron sempre condicionadas pola situación política de cada momento, aínda que sempre tiveron como eixo central a reivindicación dos nosos símbolos e a nosa identidade coma país.

Durante a longa noite de pedra, as sociedades galegas na emigración manteñen acesa esta convocatoria e, en Galiza, o galeguismo se concéntrase ó redor da tradicional misa por Rosalía na igrexa de Santo Domingo de Bonaval.

A finais da década dos 60, as organizacións nacionalistas comezan a convocar concentracións en Compostela o 25 de xullo. É no 1973 cando se empeza a utiliza-lo termo "Día da Patria Galega", denominación que pouco a pouco se vai consolidando e que se mantén na actualidade, aínda que tamén se segue utilizando a de Día de Galicia.

Dende a instauración da democracia e a promulgación do Estatuto de Autonomía, a práctica totalidade das organizacións políticas e unha boa parte das institucións públicas programan todo tipo de actividades para conmemoraren esta data. Ás declaracións institucionais da Xunta de Galicia e do Parlamento Galego; ós bandos municipais chamando ós veciños e veciñas a celebra-lo Día e a coloca-la bandeira galega o mesmo 25 de xullo en rúas e balcóns; ás conferencias, mitins e xornadas de confraternidade que preceden ou teñen lugar o propio 25, hai que suma-las manifestacións populares de carácter reivindicativo que ese mesmo día percorren as rúas de Compostela.

Noutro novo 25 de xullo , nós queremos ,  parafraseando ás Irmandades da Fala,  "estreitar os lazos entre os galegos da metrópole e os que teñan residenza nas nosas numerosas colonias sen bandeira" e ser unha vía para amosarmos a nosa pertenza a un pobo con identidade de seu.

Fonte: Vieiros.
_______

Actos que co motivo da celebración do Día de Patria Galega van ter lugar na nosa cidade

ACTOS DO DÍA DA PATRIA EN FERROL

Actos que co motivo da celebración do Día de Patria Galega van ter lugar na nosa cidade e que nos que gostariamos que participases.

Ruada Patriótica

O Xoves 23 de xullo às 20 horas partirá da praza do hino galego de Ferrol, unha ruada patriótica convocada polo BNG xunto con outras entidades soberanístas da nosa comarca.

Dia da Patria Galega, sábado 25 de Xullo

O BNG acordou, no actual contexto marcado pola pandemia do COVID-19, manter a celebración do Día da Patria Galega o 25 de xullo, mais adaptando a súa realización ás circunstancias e garantías sanitarias hoxe vixentes.

As limitacións sanitarias-legais que se nos presentan obrígannos, para posibilitar unha ampla participación popular, a organizar un Día da Patria Galega “expansivo e descentralizado”, cun acto central en Compostela, e outros nas cidades da Coruña, Ferrol, Pontevedra, Vigo, Lugo e Ourense, contando con todas as comarcas da nación.

O acto correspondente á nosa comarca celebraráse no Cantón, en Ferrol, ás 12 horas; e consideramos fundamental a participacion do maior número de militantes e simpatizantes.

Pendura a nosa bandeira na túa xanela ou balcón

Así mesmo, queremos facer unha chamada a pendurar das barandas e das xanelas das nosas casas a nosa bandeira. Se non tes, nós podemos facilitarche unha, pídenola.

Bloque Nacionalista Galego de Ferrol.



Enviado por:
BNG
-bng@ferrol.es-
20 de julho de 2020 14:02
_______