Dean Baker [*]
06.12.10
Cando un bombeiro ou un equipo médico realizan un rescate, resulta que a persoa que é obxecto do mesmo adoita mellorar. Menos está claro isto cando o rescatador é o Banco Central Europeo (BCE) ou o Fondo Monetario Internacional (FMI).
Irlanda experimenta na actualidade un desemprego do 14,1%. Como resultado de condicións de rescate que esixirán máis recortes do gasto público, así como un aumento dos impostos, é case seguro que se incremente a taxa de desemprego. É probable que os irlandeses se pregunten que pasaría se non os rescataran.
O dano inflixido a Irlanda polo BCE/IMF é completamente innecesario. Se o BCE se comprometese a pór a disposición de Irlanda préstamos a baixas taxas de interese, un mecanismo enteiramente ao alcance das súas facultades, entón Irlanda non tería ningún problema orzamentario grave. A inxente proxección do seu déficit provén primordialmente da combinación dos custos dos altos intereses sobre a súa débeda e o resultado de operar a niveis de rendemento económico que están moi por baixo do pleno emprego, resultados ambos os que poden cargarse en boa medida á conta do BCE.
Paga a pena recordar que o goberno de Irlanda foi un modelo de probidade fiscal antes do derrube económico, lograra un superávit considerable nos cinco anos anteriores ao comezo da crise. O problema de Irlanda non era desde logo de control do gasto público; foi un sistema bancario imprudente o que fomentou a enorme burbulla inmobiliaria. Os xenios económicos do BCE e o FMI ou non souberon ver a burbulla ou non pensaron que valese a pena mencionala.
O fracaso do BCE ou o FMI para adoptar medidas que freasen a burbulla antes da crise non infundiu modestia ás institucións financeiras internacionais á hora de aplicar man dura para impor as condicións de hoxe. O plan consiste en impor unha ríxida austeridade, o que esixe que boa parte da man de obra irlandesa sufra o desemprego en anos vindeiros como resultado do fracaso dos seus banqueiros e do BCE.
Aínda que con frecuencia afírmase que estas institucións non son políticas, hai que ter encefalograma plano para crerse isto. A decisión de que paguen as e os traballadores irlandeses, xunto aos de España, Portugal, Letonia e outros lugares, pola temeridade dos banqueiros dos seus respectivos países é enteiramente política. Non existe ningún imperativo económico que afirme que deben pagar os traballadores; trátase dunha decisión política imposta polo BCE e o FMI.
Isto debería constituír un enorme sinal de alerta para os progresistas e, en realidade, para calquera que crea na democracia. Se o BCE pon condicións ao paquete de rescate, será moi difícil que un goberno elixido en Irlanda lle dea a volta a estas condicións. Dito doutro xeito, as cuestións sobre as que poderán decidir é probable que sexan de importancia trivial en comparación coas condicións impostas polo BCE.
Non hai ningún argumento serio a favor dun banco central ao que non poida considerarse responsable. Aínda que ninguén espera ou desexa que o parlamento se ocupe das minucias da xestión da política monetaria, o BCE e outros bancos centrais deberían considerarse suxeitos a responsabilidade ante os organismos electos. Sería interesante ver como poden xustificar os seus plans para someter a Irlanda e outros países a un desemprego de dúas cifras en anos vindeiros.
A outra cousa que non ha de esquecerse é que ata un país relativamente pequeno como Irlanda dispón doutras opcións. Concretamente, deberían abandonar o euro e suspender os pagos da débeda. Apenas se se trata da mellor opción para empezar, pero se a alternativa é un período indefinido de desemprego de dúas cifras, entón deixar o euro e suspender pagos parece algo moito máis atractivo.
O BCE e o FMI insistirán en que este camiño leva ao desastre, pero a súa credibilidade neste punto é case nula. Existe un precedente obvio. No ano 2001 o FMI empuxou a Arxentina a aplicar medidas de austeridade aínda máis rigorosas. Do mesmo xeito que Irlanda, Arxentina tamén fora o mellor exemplo da cuadrilla neoliberal antes de meterse en dificultades.
Pero o FMI pode virar rapidamente. O seu programa de austeridade rebaixou o PIB en case un 10% e impulsou a taxa de desemprego ata chegar ás dúas cifras. Para finais de 2001, xa lle resultaba politicamente imposible ao goberno arxentino avenirse a unha maior austeridade. Por conseguinte, rompeu o vínculo supostamente irrompible entre a súa moeda e o dólar e suspendeu os pagos da débeda.
O efecto inmediato consistiu en facer que a economía empeorase, pero para a segunda metade de 2002, a economía volveu crecer de novo. Foi ese o comezo de cinco anos e medio de sólido crecemento, ata que a crise económica mundial cobrouse finalmente o seu tributo en 2009.
O FMI, mentres tanto, fixo todo o que puido para sabotear a Arxentina, que chegou a ser coñecida como "a palabra A". Utilizou ata proxeccións falsas que de forma sistemática minusvaloraban nas súas predicións o crecemento de Arxentina coa esperanza de socavar a confianza. [1]
Irlanda debería estudar as leccións de Arxentina. Tería as súas consecuencias romper co euro, pero se está volvendo cada vez máis probable que o sufrimento provocado pola ruptura sexa menor que o que suporía quedar. Polo tanto, o simple feito de suscitar a cuestión é probable que faga adoptar ao BCE e o FMI unha posición máis moderada.
Do que debe darse conta o pobo de Irlanda e de calquera país é que se se avienen a xogar de acordo coas regras dos banqueiros, sairán perdendo.
[1] Center for Economic and Policy Research Political, "Forecasting? The IMF´s Flawed Growth for Arxentina and Venezuela", abril 2007, David Resnick e Mark Weisbrot.
[*] Dean Baker é codirector do Center for Economic and Policy Research (CEPR). É autor de Plunder and Blunder: The Rise and Fall of the Bubble Economy, así como de False Profits: Recoverying From the Bubble Economy.
Tradución para www.sinpermiso.info: Lucas Antón
Texto traducido, ao Galego, por Ártabra 21, apoiando-se nos recursos públicos de tecnoloxía lingüística desenvolvidos polo Seminario de Lingüística Informática (SLI) da Universidade de Vigo.
________________________
Arxentina rompe co FMI e as súa políticas neoliberais en 2001:
Director Xeral de FAO entrega Medalla Ceres a Presidenta de Arxentina
Condecoración recoñece labor de Cristina Fernández de Kirchner en favor da seguridade alimentaria e o desenvolvemento sostible
4 de decembro de 2010, Mar da Plata - O Director Xeral da FAO, Jacques Diouf, entregou hoxe a Medalla Ceres á Presidenta de Arxentina, Cristina Fernández de Kirchner.
"A súa Excelencia soubo colocar a Arxentina nun lugar de privilexio dentro a comunidade internacional e considera que a loita contra o fame é un compromiso irrenunciable do seu goberno", dixo Jacques Diouf ao facer a entrega da medalla, en Mar do Prata, Arxentina, en cerimonia que contou coa presenza dos Xefes de Estado e de Goberno participantes da XX Cume Iberoamericano [Ler máis].
Para enteder mellor que é iso de 'facerse unha Arxentina', desde Ártabra 21, recomendamos ver o estupendo e interesantísimo documentario "Memorias do Saqueo", de Fernando Pino Solanas.
_______________________________