Por Ignacio Ayestarán Úriz [*]
22.07.2021
O luns 12 de xullo un presentador de televisión en España preguntábase Que está pasando en Cuba? e pedía que nos asomásemos á etiqueta da campaña #SOSCuba. O presentador engadía: "E veredes unha realidade que polos medios non coñecemos". Para ilustrar esa realidade descoñecida o programa "Todo é mentira" ensinou repetidas veces dous tuits con vídeos, onde se parecía suxerir que se estaba producindo un cambio radical no país caribeño ou algo similar. Con todo, os dous vídeos que se emitían constantemente non se correspondían coa realidade. Un era unha manifestación de apoio ao goberno cubano e o outro era unha praza abarrotada de xente celebrando en Bos Aires que Arxentina gañara a Copa América de fútbol o día anterior. A realidade dos dous vídeos non coincidía coa mensaxe que se quería transmitir de alarmismo sobre o pobo cubano.
Fredric Jameson escribiu que é máis fácil imaxinar o fin do mundo que o fin do capitalismo. Nas democracias liberais dominantes iso é unha verdade. Un dos logros do (neo)liberalismo foi atrofiar a imaxinación e reducir as posibilidades para crear un mundo alternativo e oposto ao capital. Quérellenos impoñer unha única realidade: a do capitalismo. Neste sentido Mark Fisher chegou a falar de "realismo capitalista". Para poder impoñer o mercado do capital teñen que desenvolver toda a súa capacidade ideolóxica, desde a educación e as eleccións ate o xornalismo e a cultura, a fin de facernos crer que non existen outras posibilidades e alternativas. Así se nos transmite unha única realidade, a do realismo capitalista.
Para iso teñen que anular calquera outro tipo de realidade existente que non concorde coa propaganda dominante do capital. Por iso molesta tanto Cuba. Ese país non encaixa coa imaxe da realidade dominante que nos queren transmitir desde as democracias liberais do espazo atlantista do capital. Sempre foi un territorio que non cabe na ideoloxía da "América" dos gobernos de Estados Unidos.
Que en Cuba haxa múltiples problemas na política e nas formas de gobernar é algo que non se lle escapa a ninguén, do mesmo xeito que ocorre noutros moitos países, por non dicir todos. Agora ben, o obxectivo dunha campaña como #SOSCuba non é apuntar nesa dirección, senón erosionar e desgastar internacionalmente a lexitimidade e o prestixio de Cuba, así como desestabilizar a súa soberanía. Así, por caso, queren-nos transmitir que é un país "atrasado", especialmente durante a epidemia do Covid-19, pero os datos non indican iso. Si miramos as cifras de mortes confirmadas por millón de habitantes, Cuba está moito mellor que outros países. En Estados Unidos a cifra de mortes por millón é 1.837, en Reino Unido 1.897, na Unión Europea 1.667, en Sudamérica 2.424 e en Cuba só 146. Poño a continuación as cifras exactas de mortes por millón de habitantes en diversos lugares do mundo segundo expón Our World in Data con data de 14 de xullo, para comprobar que a realidade de Cuba foi moito mellor que a doutros países na epidemia:
- Alemania 1.090,02
- Arxentina 2.218,13
- Brasil 2.528,21
- Chile 1.781,16
- Colombia 2.247,06
- Costa Rica 950,51
- Cuba 146,47
- España 1.733,36
- Estados Unidos 1.837,19
- Francia 1.651,89
- Hungría 3.106,82
- Italia 2.114,24
- México 1.826,59
- Países Baixos 1.053,70
- Perú 5.906,61
- Portugal 1.685,05
- Reino Unido 1.897,25
- Rusia 979,05
- Sudamérica 2.424,24
- Unión Europea 1.667,47
O mundo da posverdade preferirá mirar cara ás últimas declaracións do presidente de Estados Unidos, Joe Biden, quen afirma que apoia ?os dereitos fundamentais e universais? do pobo cubano, mentres nesa illa mantén ocupado baixo dominio estadounidense un territorio coa base militar de Guantánamo, onde se realizaron prácticas inhumanas de tortura que van contra os dereitos máis fundamentais e universais.
O mundo da posverdade e do capital apoiará todo o que diga Joe Biden e pedirá agora máis "liberdade" para Cuba, pero omitirá que o 23 de xuño volveuse a aprobar na Asemblea Xeral de Nacións Unidas unha resolución de rexeitamento ao bloqueo que Estados Unidos mantén contra Cuba. A resolución obtivo esta vez 184 votos a favor, dous en contra (Estados Unidos e Israel) e tres abstencións (Colombia, Brasil e Ucrania). Ningún país alienado coas democracias liberais do capital no espazo atlantista pedirá agora máis "liberdade" para acabar co bloqueo de alimentos e subministracións que sofre o pobo cubano.
No mundo da posverdade todos pediranlle a Cuba máis "democracia" e chamarano "réxime", que é a forma de expresión que adoptan os medios de produción de información do capital cando queren desestabilizar un país e restar crédito e lexitimidade ao seu goberno. Con todo, a eses mesmos medios non se lles ocorrerá chamar "réxime" a un país como Francia, onde a abstención nas eleccións rexionais de 2021 chegou ao 65%: dous de cada tres persoas convocadas a votar non o fixeron. Ninguén cuestiona entón que Francia sexa "democrática". Tampouco ninguén chamará "réxime" a Estados Unidos onde os casos de violencia policial son unha normalidade democrática, nin tampouco se dirá que Colombia é un "réxime", onde as persoas desaparecidas durante o paro nacional de maio de 2021 cóntanse por decenas. No mundo da posverdade hai verdades que non interesan e outras que se enmarcan e publicitan xunto con medias verdades e mentiras completas, a condición de que sirvan para os intereses do capital e dos seus medios de produción de información. A este tipo de situación chámano o "mundo libre".
[*] Ignacio Ayestarán Úriz, Profesor do Departamento de Filosofía da Universidade do País Vasco (UPV/EHU).
Fonte: El Común -18 de Xullo de 2021 | Eulixe - 21.07.2021.
Foto: Juan Teixeira.
_______