 |
| Membros do Tribunal de Contas Europeo que realizaron a auditoria. Da esquerda para a dereita: Guido Fara, Di Hai, Thomas Obermayr, Enrico Grassi, Oskar Herics, Chrysoula Latopoulou, Svetoslav Hristo v e Pietro Puricella |
O autor da reportaxe sobre o Relatório Especial nº09/2018 'Asociacións público-privadas na UE: Deficiencias xeneralizadas e beneficios limitados', Ricardo Gamaza,[*] estará en Ferrol coa Plataforma na Defensa dos Sectores Públicos, pola Remunicipalización, para presentar o seu documentario "Trileros del Agua?", acompañado de Luís Babiano, xerente da 'Asociación Española de Operadores de Auga Pública' (AEOPAS). Acto que se anunciará nuns días a data, o lugar e a hora.
Demoledor informe da UE contra a inxerencia privada no sector público
O Tribunal de Contas Europeo critica duramente nun informe a participación privada en infraestruturas e servizos públicos e recomenda aos países membros que non promuevan modelos público-privados. En España, este modelo serviu para financiar autopistas de peaxe que agora debe rescatar o Estado.
O Tribunal de Contas Europeo é contundente e claro: a UE non debe seguir financiando infraestruturas ou servizos públicos con participación privada. Nun recente informe que acaba de publicar o principal órgano de control financeiro da Unión Europea, ao que tivo acceso Público, a institución critica duramente as asociacións público-privadas para acometer infraestruturas ou servizos públicos por "insuficiencias xeneralizadas", "gastos ineficaces", "falta de transparencia", "atrasos" e "sobrecustos", entre outras deficiencias.
Ademais, recomenda que nin a UE nin os seus Estados membros promovan asociacións público-privadas até que se resolvan os principais problemas identificados no seu informe especial: 'Asociacións público-privadas na UE: Deficiencias xeneralizadas e beneficios limitados', publicado o pasado 20 de marzo.
En concreto, o documento analiza 12 asociacións público-privadas cofinanciadas pola UE en Francia, Grecia, Irlanda e España nos ámbitos do transporte por estrada e as tecnoloxías da información e a comunicación, que supuxeron 5.600 millóns de euros de financiamento europeo. E conclúe que a participación privada nestes proxectos "non pode considerarse unha opción economicamente viable para o fornezo de infraestruturas públicas".
Nunha análise devastadora, engade que a entrada de capital privado nos proxectos do sector público supuxo "insuficiencias xeneralizadas e beneficios limitados, con gastos ineficaces e ineficientes", onde "a relación custo-beneficio e a transparencia víronse gravemente prexudicadas, en particular, por políticas e estratexias pouco claras, análises inadecuado, rexistros fose do balance patrimonial e acordos".
O informe asevera que os proxectos público-privados analizados sufriron "insuficiencias considerables en forma de atrasos durante a construción e importantes aumentos dos custos". En total, sete dos nove proxectos completados -con custos de proxectos agregados de 7.800 millóns de euros- sufriron demoras que oscilaron entre dous e 52 meses. Ademais, foi necesaria unha cantidade adicional de case 1.500 millóns de euros de fondos públicos para completar as cinco autopistas auditadas en Grecia e España, dos cales a UE proporcionou ao redor do 30% -422 millóns de euros-, denuncia o informe especial. O Tribunal considera que estas cantidades "gastáronse de xeito ineficiente polo que respecta á consecución dos beneficios potenciais".
Os proxectos financiados baixo o modelo público-privado "aprovéitanse para proporcionar bens e servizos que habitualmente fornece o sector público", explica o informe, que indica a gran magnitude do negocio que supón esta fórmula na que as multinacionais privadas fan negocio co apoio financeiro público: desde a década de 1990, na UE leváronse a cabo 1.749 proxectos público-privados por un valor total de 336.000 millóns de euros. Segundo revela o informe, a maioría destes proxectos lévanse a cabo no sector do transporte, que en 2016 representou un terzo dos investimentos de todo o ano, por diante da atención sanitaria e a educación.
Sombras de corrupción
A sospeita da corrupción política sobrevoa algúns datos que ofrece o informe, como que "na maioría de proxectos fiscalizados, elixiuse a opción do financiamento público-privada sen ningunha análise comparativo previo de opcións alternativas, como o comparador do sector público, sen lograr demostrar, polo tanto, que se trataba da opción que maximizaba a relación calidade-prezo e protexía o interese público ao garantir unha igualdade de condicións entre as asociación público-privada e unha adxudicación de contratos públicos tradicional".
Neste sentido, o Tribunal indica que "os proxectos de autoestradas en España se licitaron de xeito puntual, pero os contratos renegociaron-se pouco despois, o que suscita preguntas sobre si a contratación habíase xestionado debidamente?.
As auditorías revelan que no caso das autoestradas público-privadas analizadas disparáronse os custos trala contratación en preto de 300 millóns de euros, que debía asumir o socio público. En concreto, o custo da autoestrada A-1 incrementouse nun 33% (158 millóns de euros) e un atraso de dous anos, mentres que a autoestrada C-25 en Catalunya experimentou un incremento do 20,7% (143,8 millóns de euros, incluíndo 88,9 millóns de euros en custos financeiros) e atrasos de 14 meses. Iso só nas autoestradas auditadas neste informe.
Próximo negocio, a auga
As conclusións do Tribunal de Contas Europeo coñécense tralo anuncio dos rescates das autoestradas de peaxe por parte do Goberno central, o que supón un novo golpe aos modelos de participación público privados. Con todo, as grandes construtoras xa non teñen as súas miras postas en entrar en infraestruturas de transportes como as autoestradas, que consideran un sector esgotado financeiramente; senón que se centran no negocio do auga pública, onde como explican os expertos, hai un mercado garantido.
"A auga é un servizo público que se presta baixo condicións de monopolio natural; desde unha visión mercantilista, estes servizos presentan o gran atractivo de dispoñer duns clientes cautivos, unha demanda estable e capacidade de pagar por estes servizos, xa sexa a través de orzamento municipal ou de tarifas aos usuarios. Acceder a este 'mercado' é o soño de calquera multinacional", asegura Luís Babiano, gerente da Asociación Española de Operadores de Auga Pública (AEOPAS).
En efecto, segundo datos do Tribunal de Contas, os servizos xa privatizados (sexa como empresas que se fixeron coa concesión do servizo de augas ou empresas mixtas público-privadas) presentan sobrecustos que van do 22% a máis do 90%, respecto do servizo prestado de forma directa, con encarecementos medios do 27% en recolleita de lixos ou do 71% en limpeza viaria (que se adoitan abonar no recibo do auga). Sobrecustos que ademais levan engadidos unha prestación do servizo de menor calidade e unha infrainversión, segundo estas mesmas fontes.
Nunha situación de emerxencia social, e de duras críticas sobre este modelo público-privado ou directamente privatizador, a patronal do auga AEAS-AGA, que agrupa ás tres principais multinacionais do auga -FCC Aqualia, Grupo Suez e Acciona- e sorprendentemente a algún operador público, mandou recentemente unha carta aos grupos parlamentarios no Congreso dos Deputados para incluír os mecanismos de contratación público-privados como unha prioridade dentro do denominado Pacto Nacional do Auga no que traballa o Executivo: unha volta de porca a un modelo que busca facer negocio a partir dos servizos públicos que require da connivencia dos representantes políticos.
Fonte: Autor Ricardo Gamaza @RicardoGamaza en Publico . | Sevilla
31.03.2018.
Relatório Especial nº09/2018 do Tribunal de Contas Europeo sobre 'Asociacións público-privadas na UE: Deficiencias xeneralizadas e beneficios limitados'. | 89 páxinas en formato pdf. | Acceder/Baixar en Potugués ou en Español.
[*] Ricardo Gamaza, xornalista ambiental e director de documentales. Premio Andalucía de Comunicación Ambiental 2017. | Con máis de 25 anos de profesión, é na actualidade uno dos comunicadores ambientais máis galardonados de España con premios como o Dragona Iberia da Fundación Nova Cultura do Auga, o Premio Nacional Panda de WWF ou o Premio Doñana Sostenible, entre outros. | É o director de Ecoperiodismo, a única productora andaluza especializada no medio ambiente e agricultura e escribe un dos blogs de investigación sobre ecología con máis seguidores de España.
Web oficial do documentario Trilieros da Auga ?
https://www.trilerosdelagua.com/
Web oficial de EcoPeriodismo.
http://ecoperiodismo.es/
Alexandre Carrodeguas | Fernando Ramos | Pablo Portero | Bernardo Rego | Lupe Ces |
remunicipalizacion.plataforma@gmail.com | https://plataformaferrol.blogspot.com.es
Nova relacionada en Ártabra 21.
No Día Mundial da Auga a Plataforma quere lembrar e recoñecer este 2018 aos autores do documentario 'Trileros del Agua ?', pola súa contribución á loita pola defensa da auga e o saneamento como Dereito Humano e contra quen quere facer deste dereito un negocio. | Ir á Web.
_____________