Por Nick Buxton [*]
22.06.2016
Prefacio: Estado do poder 2016
O obxectivo último da serie de informes "Estado do poder" é entender e mobilizar mellor noso propio poder para poder construír o mundo xusto e sostíbel que desexamos.
Estado do poder 2016
"Estuda aos ricos e poderosos, non aos pobres e desempoderados... Deixemos que os pobres se estuden sós. Eles xa saben o que falla nas súas vidas, e si de verdade queres axudarlles o mellor que podes facer é proporcionar-lles máis información sobre como operan os seus opresores e como poden esperar que funcionen no futuro".Susan George, renomeada investigadora-activista, escritora prolífica e presidenta do Transnational Institute, escribiu estas liñas fai máis de 40 anos, no seu xa clásico estudo "Como morre a outra metade do mundo", no que denunciaba que o fame no planeta non era causa accidental do clima, senón que estaba provocada por normas e regras ditadas polas elites. Naquela época, a súa mirada sobre as clases máis poderosas daba un xiro radical ao típico enfoque no ámbito do desenvolvemento, centrado en "axudar aos pobres". Hoxe en día, a relevancia desta cita e o acento que puxeron movementos como Occupy nos Estados Unidos ou os Indignados no Estado español en "o 1%" ou en "a casta" axudaron a cambiar o debate global.
Con todo, o feito de que exista unha crecente concienciación de que as regras da economía global estanse formulando para favorecer os intereses dun puñado de persoas non significa que entendamos totalmente como as elites exercen, manteñen e sosteñen o seu poder. E esa maior concienciación tampouco supón necesariamente que esteamos en mellor disposición de desafiar o poder que ostentan. A capacidade da banca non só para recuperar o seu poder e influencia senón até para amplía-los logo da profunda crise de lexitimidade que padeceu trae-la última crise financeira dá-nos unha boa idea da que nos enfrontamos.
Na mesma liña, que a coalición Syriza en Grecia vísese finalmente sometida ao desastroso proxecto de austeridade da UE "e aínda máis, a total falta de opcións reais ao alcance do Goberno grego fronte a unha inminente crise de crédito" puxo de manifesto como a vontade do pobo e o idealismo non son elementos suficientes para plantar cara ás estruturas de poder globalizadas. Como moitas veces comenta a propia Susan George, en 1920 aos bolcheviques bastou-lles con asaltar o Palacio de Inverno para facerse co poder e reconstruír por completo a economía e a sociedade. Pero onde está hoxe o Palacio de Inverno?
A realidade é que a concentración do poder hoxe en día forma parte dunha complexa trama tecida pola economía global, en que o poder está á vez concentrado e desarticulado, en ocasións visíbel en escenarios de riqueza estridente, pero case sempre oculto nun mundo de paraísos fiscais e segredos comerciais, tipificado na xerga tecnocrática de acordos comerciais e outros tratados internacionais, e promovido polos etéreos e todopoderosos "mercados financeiros".
É por este motivo polo que o Transnational Institute, inspirado por Susan George, decidiu lanzar o seu primeiro "Estado do poder" en 2012, co obxectivo de crear unha especie de "enciclopedia do poder" para activistas. O obxectivo era profundar os nosos coñecementos, arroxar luz sobre os actores e beneficiarios coñecidos e descoñecidos, e analizar as regras, normas, estruturas e marcos internacionais que posibilitan a consolidación do poder.
O primeiro informe preséntamo-lo coincidindo coa reunión do Foro Económico Mundial en Davos, un encontro anual no que se dan cita as elites políticas e económicas de todo o mundo, xa que este ilustraba moi ben a confluencia de poder político e empresarial que caracteriza á economía global actual.
Aquel primeiro ano, o noso informe e as infografías que o acompañaban fixéronse virais, o cal deu-nos a entender que existía un gran interese por este tipo de información e levou-nos a decidir que o informe se publica-se anualmente. En 2013, compilamos ensaios máis detallados sobre distintas dimensións do poder. En 2014 e 2015, organizamos unha convocatoria aberta de ensaios, coa idea de recompilar as mellores análises e axudar a promover o traballo de mozos investigares-activistas. En 2016, decidimos centrarnos especificamente no tema do poder e a democracia, nun momento en que os acontecementos que se estaban sucedendo en Grecia, o Estado español, o Reino Unido e outros países poñían claramente de manifesto que as contradicións entre ambos eran cada vez máis evidentes. No noso informe, decidimos examinar si podiamos entender mellor esas contradicións e, á vez, analizar como se podería mellorar e rearticular a democracia de forma que poida subverter realmente as estruturas inxustas de poder.
Como explica a escritora e investigadora Hilary Wainwright, tamén integrante da rede do Transnational Institute, comprender a tiranía empresarial e financiase debe ser "o punto de partida para identificar como desenvolver un contrapoder". Este é, á fin e ao cabo, o obxectivo último da serie de informes "Estado do poder": entender e mobilizar mellor noso propio poder para poder construír o mundo xusto e sostíbel que desexamos. Esperamos que estes ensaios contribúan á loita.
[*] Nick Buxton, editor de "Estado do poder".
Fonte: Transnational Institute - TNI.
Estado do poder 2016
O quinto informe Estado do poder 2016 do TNI analiza a interconexión entre poder e democracia. Os diversos ensaios que compoñen o volume, escritos por académicos-activistas, desgranan a longa batalla entre o poder económico e a democracia popular, denuncian os distintos poderes que intentan socavar a democracia hoxe en día e presentan alternativas democráticas populares que están xurdindo en todo o mundo.
Baixar/Acceder:
Informe completo en formato pdf, 224 páxinas en español. | Acceder/Baixar.
Informe completo en formato web e partes e pdf. | Acceder/Baixar.
__________________