O consumismo potencia un modo de vida escravo que nos fai crer que somos felices - Entrevista a Carlos Taibo

De ascendientes galegos e parte da súa obra escrita na súa lingua materna, o profesor titular de Ciencia Política e da Administración na Universidade Autónoma de Madrid, escritor e editor Carlos Taibo vai fiando, a través dos seus frecuentes libros e conferencias, o seu pensamento libertario e decrecentista. Das alternativas ao consumo xerado polo sistema capitalista -que para os decrecentistas non respecta nin os recursos naturais nin os dereitos humanos.

O profesor e escritor Carlos Taibo (Madrid, 1956) fala sobre decrecemento, un movemento que vai cobrando máis forza entre persoas de diversos perfís que formula alternativas a un sistema capitalista que ven obsoleto e inhumano .



Cristina M. Sacritán entrevista ao profesor, escritor e activista libertario Carlos Taibo


Escribe moitos libros, case un por ano. Investiga moito ou está inspirado pola tolemia que nos rodea?

Bo, escribín moitos, pero bastante relacionados entre si, ou son reedicións, ou reelaboracions de materiais vellos ... Recentemente recompilei artigos do ano pasado que beben da discusión sobre as pensións, a conduta dos sindicatos, a folga, o plan de axuste, etc. Agora acaba de saír "O decrecemento explicado con sinxeleza" (Catarata), é un libriño de 130 páxinas.


Con el pretende achegar máis as súas teorías a todo o mundo?

Si, está pensado para xente que aspira a acceder a algo complexo da man de argumentos máis sinxelos.


Parece que moitos camiños levan a Roma, relacionados entre si, como os bancos de tempo, auto-produción, cooperativas de consumo... á vez do decrecentismo.

En realidade o que chamamos decrecemento non é unha cousa nova. É o produto dun amasillo de movementos e iniciativas que teñen xa un lapsus temporal bastante prolongado. Pero é verdade que o decrecemento bebe de moitos deses movementos que mencionas, e de xeito máis preciso da idea de que cada vez é máis urxente xerar espazos autónomos nos cales non dominen as regras dos sistemas que padecemos. Creo que é unha vella idea de cariz libertario, anarquizante.


Precisamente en 2010 publicou Libertari@s. A anarquía sería a fórmula máis total para sentirse libre?

Nese libro recollín o adxectivo libertario, aínda que a maior parte das fontes dese pensamento son anarquistas ou anarquizantes. O de libertario paréceme máis interesante porque non reclama unha adhesión ideolóxico-doctrinal. Hai xentes que deciden apostar con descaro pola democracia de base, pola autogestión, que recelan da delegación do poder, que cuestionan as xerarquías, sen ler a Bakunin.


Moitas voces dixeron ao desencadearse esta crise económica que o sistema capitalista está obsoleto, pero non parece que a clase dirixente estea aplicando outras metodoloxías. Iso abócanos a reincidir, en crises cíclicas?

En efecto. Hai problemas, pero para resolvelos aplícanse as mesmas terapias que nos conduciron a eles, cun escenario en termos ético-morais indefendible. Alguén podería dicir "bo, é que hai que reducir o gasto público en sanidade e educación porque é moi alto". Non, a maioría pensamos que é moi baixo, o que ocorre é que hai que tapar os buracos que deixaron as operacións de especulación financeira, bolsista, inmobiliaria rexistradas nos últimos dez anos. Cando hai beneficios, privatízanse; cando chegan as perdas, en cambio, as perdas se socializan.


Televisións e móbiles que se estragan deliberadamente, eficiencia anulada polo consumo ... Este sistema é demencial.

Si, hai unha maquinaria para enganarnos, a obsolescencia programada, pero é rechamante que a aceptemos resignados. Os nosos gobernantes non están interesados en frear eses abusos e as propias asociacións de consumidores non lles prestan particular atención. Por outra banda, calquera convirá que é preferible que utilicemos coches menos contaminantes, pero claro, hai que preguntarse se a súa elaboración é tan gravosa como a dos convencionais. E máis aló: temos que responder se precisamos obxectivamente de coches. O primeiro paso será non utilizalos, e de facelo, que sexan o máis ecolóxicos posibles.


As armas e as novas tecnoloxías sofistícanse mentres miles de persoas morren por desnutrición ...

O que estamos discutindo son as presuntas virtudes do crecemento económico. Dicimos que non xera necesariamente cohesión social, que tampouco se traduce en creación de emprego, que aboca en moitas ocasións a agresións ambientais irreversibles, que nos países ricos aséntase no espolio dos recursos humanos e materiais dos países pobres e no terreo individual potencia un modo de vida escravo que nos fai pensar que seremos máis felices cantas máis horas traballemos e máis bens consumamos. Dispomos de 20 anos lamentables para demostrar que iso non resolve o escenario de exclusión e pobreza que comentas e sitúanos ante un abismo ambiental.


Como nos salvaría o decrecimiento dos espolios de recursos e as abismais diferenzas entre clases?

Creo que está logrando pór no mapa unha actitude cada vez máis recelosa cara ás promesas que nos fan os dirixentes políticos, os economistas e a abafadora maioría dos sindicalistas. De forma máis precisa, habería que reducir a actividade produtiva; no seu caso, clausurala (do automóbil, a militar, a publicidade...). Alguén replicará de inmediato: "Se facemos iso xeraremos millóns de parados na UE". Como encarar ese innegable problema? Botaremos man de dúas fórmulas. Unha, propiciaremos o desenvolvemento das actividades económicas relacionadas coa atención das necesidades sociais insatisfeitas e o respecto do medio natural. Dous, nos sectores económicos convencionais que persistan procederemos a repartir o traballo. Cal será a secuela? Traballaremos moitas menos horas, disporemos de moito máis tempo libre e reduciremos os nosos a miúdo hilarantes e estúpidos niveis de consumo.


Nun mundo dominado pola cobiza, iso é difícil.

Si, aínda que hai partes virxes na nosa cabeza que convenientemente estimuladas conducen a condutas distintas. Outorgar primacía á vida social fronte á lóxica frenética da produción, do consumo; establecer rendas básicas de cidadanía; recuperar a vida local, fronte á globalización desbocada; restaurar formas de democracia directa e autogestión, e no terreo individual, pronunciarnos en proveito da sinxeleza, a sobriedade. Aínda que este non é un proxecto que invite á infelicidade, falamos dun incremento substancial das relacións sexuais nunha primacía dunha vida social afastada do consumo.


Fai o amor e non a guerra, non?

Si, precisamente a vida que temos hoxe está marcada polo branco e negro, pretendemos ampliar o espectro do arco iris.


Nas súas clases na UAM adoita introducir estes termos?

Non, porque alí do que falo é unha cousa moito máis convencional e técnica, de partidos, de burocracias, de eleccións. Nalgún caso préstase, pero polo xeral a disciplina vai por outros camiños.


Pero, os seus alumnos interésanse por iso?

Hai unha minoría que se interesa, si.


Que lle gustaría transmitir?

(Medita) Gustaríame transmitir a idea de que o do decrecimiento é un proxecto provocador, orixinal e que ten respostas obxectivas a moitos dos problemas que debemos afrontar neste escenario de crise, fronte ao que é común nos discursos oficiais, que me parece que non fan outra cousa que volver unha e outra vez sobre si mesmos e as súas miserias. Creo que non deixa indiferente, e que abre un horizonte de reflexión que é cada día máis urxente.

Fonte: http://www.decrecimiento.info/
Fonte: Cristina M. Sacristán - Luns, 16 de Maio de 2011 - http://www.noticiasdegipuzkoa.com/2011/05/16/sociedad/estado/el-consumismo-potencia-un-modo-de-vida-esclavo-que-nos-hace-creer-que-somos-felices



[*] Carlos Taibo Arias -Madrid 1956, é profesor de Ciencia Política e da Administración na Universidade Autónoma de Madrid, escritor e activista social, partidario activo do movimento polo "Decrecimento". Forma parte do Consello Editorial de "Sin Permiso" e "Altermundo".
[+ info]

Web persoal de Carlos Taibo:
http:// www.carlostaibo.com
___________