Por que se creou a crise?, ... por Vicenç Navarro

Este é un artigo imprescindíbel para entender o por que desta Estafa chamada Crise. Desde Ártabra 21, consideramos de moito interese este argumentario que explica a realidade do que acontece, aínda que feito desde unha perspectiva socialdemócrata, paga a pena parar-se a le-lo.

Por Vicenç Navarro [*]

25.05.2012

Todos os datos, mostran que as políticas de austeridade, que promoven recortes do gasto público (incluíndo o gasto público social) e a redución dos salarios –a chamada depreciación doméstica- foron un fracaso, e crearon un enorme dano á maioría das clases populares. A pregunta que debemos facernos é por que, entón, si a evidencia do seu fracaso é tan robusta, continúan impoñéndose ás poboacións dos países da Eurozona? Unha resposta podería ser que os deseñadores de tales políticas son xente incompetente. É certo que hai gran número de expertos que asesoran ás autoridades que toman as decisións conducentes á aplicación daquelas políticas de austeridade que son claramente incompetentes. As predicións de recuperación das economías da Eurozona son un exemplo diso. Mark Weisbrot, do Center for Economic and Policy Research (CEPR), documentou o cálculo erróneo de tales predicións por parte do FMI, do BCE e da Comisión Europea, alcanzando, no caso de Grecia, predicións irrisorias, que farían rir si non fóra polas tráxicas consecuencias que conleva a súa aplicación (os suicidios en Grecia creceron un 40% nun ano, segundo The Lancet).

Agora ben, o problema é moito maior que a incompetencia. É un problema de fe nun dogma, o dogma neoliberal, que imbúe tales institucións e que se reproduce debido a que serve intereses moi específicos, intereses de clase (si, de clase social), tanto financeira como empresarial, que deseñaron un sistema de gobernanza da Eurozona que leva inevitablemente a estes resultados, resultados que coinciden cos seus obxectivos, que non son outros que cambiar Europa, convertendo a Europa social na Europa liberal. E para conseguilo e vencer as resistencias populares, crearon unha gran recesión, impoñendo tales políticas (impoñendo porque non hai ningún goberno que as aplique que tivese tales políticas no seu programa electoral) co argumento de que non hai alternativas. En realidade, tal obxectivo aparece claramente nas declaracións do Sr. Draghi ao Wall Street Journal (24.02.12), onde afirma que a Europa social está desaparecendo, referíndose a España como un exemplo diso. Indica na súa entrevista que en España, cunha taxa de desemprego xuvenil superior ao 50%, xa non existe protección social universal (o goberno PP ha anulado a universalidade do sistema nacional de saúde, de maneira que as persoas de máis de 26 anos non teñen garantida a cobertura sanitaria a non ser que haxan cotizado á Seguridade Social). Isto é o que intentan, e estano conseguindo. É o que Noam Chomsky chamou a guerra de clases unidireccional.

Os instrumentos para conseguilo son dous. Un é o Pacto de Estabilidade (ao cal engadiuse o término “Crecemento”, a proposta do goberno socialista francés do Sr. Jospin, sen que se lle dotase de instrumentos para facilitar tal crecemento) que forza aos Estados a ter un déficit público por baixo dun 3% do PIB e que dificulta enormemente a recuperación económica en momentos de recesión, como está ocorrendo agora. Por iso é polo que cando hai unha recesión, o Estado recorta os gastos públicos, incluído o gasto público social, a fin de reducir o déficit público orixinado pola baixada de ingresos ao Estado como consecuencia da recesión. A recesión é, pois, un xeito de forzar o desmantelamento da Europa social (a través dunha redución da protección social e dos salarios). En realidade, a entrada de España ao euro (que requiría unha redución do déficit do Estado) conseguiuse a base de aumentar o enorme déficit de gasto público social que España ten en relación co resto de países da UE-15. Este Pacto de Estabilidade quérese agora substituír por un Pacto fiscal incluso máis restrinxido, no que en lugar dun 3% do PIB, o déficit terá que ser prácticamente cero (si, leu ben, cero). Isto é un ataque frontal á Europa Social e á posibilidade de saír da recesión.

O outro instrumento que se creou para eliminar a Europa social é o Banco Central Europeo que, en realidade, non é un banco central. Esta afirmación sorprenderá a moita xente, pero os feitos así o mostran. Un banco central imprime diñeiro, e con este diñeiro axuda ao Estado comprándolle débeda pública, mantendo os intereses dos seus bonos relativamente baixos. Protexe así aos Estados fronte á especulación dos mercados financeiros sobre a súa débeda pública. En ausencia de tal protección, os mercados financeiros (sobre todo os bancos e as compañías de seguros) especulan coa débeda pública, creando a percepción de que os Estados teñen problemas para pagar a súa débeda, forzándolle así a ter intereses altos nos seus bonos. Si houbese un banco central en cada país, este banco central imprimiría diñeiro e compraría débeda pública do Estado baixando así os intereses dos bonos e impedindo a especulación por parte da banca privada (os chamados mercados financeiros).

Pois ben, o Banco Central Europeo non fai isto. Si que imprime diñeiro, pero dállo (a un interese bajísimo, dun 1%) aos bancos privados para que compren bonos públicos (a uns intereses moito máis elevados, un 6% no caso dos bonos públicos españois). É un enorme negocio para a banca a costa dos Estados. E aí está o problema. Sen un Banco Central que lles protexa, os Estados están totalmente expostos á especulación. Non son os mercados financeiros o problema, senón a ausencia dun Banco Central, feito que está deseñado deste xeito para debilitar aos Estados a fin de que teñan que reducir o seu gasto público e a súa protección social e facilitar a diminución dos salarios.

Dise que o Banco Central Europeo non pode comprar débeda pública. Iso responde á lóxica que acabo de explicar. Pero hai que saber que o BCE faio en bases excepcionais cando o Estado está a piques de crebar e non pode pagar a súa débeda pública, como consecuencia de non estar protexido fronte aos mercados financeiros. Cando está a piques de colapsar, intervén entón, comprando débeda pública para que baixe os intereses da mesma. Con iso evita que o Estado colápsese e os bancos puidesen estar colgados con gran cantidade de débeda pública que non poden recuperar debido ao colapso do Estado. É coma se houbese unha sanguesuga que chupa o sangue do corpo e que, como resultado diso, a persoa estivese a piques de morrer e inxectásenlle sangue para que puidese continuar vivindo e así a sanguesuga puidese continuar chupándolle o sangue.

Agora ben, cando o BCE compra débeda pública ao Estado, esíxelle como condición que desmantele o seu Estado social, é dicir, que recorte a protección social e baixe os salarios. Esta é a realidade que se oculta á cidadanía nos medios. O problema non son os mercados financeiros, como constantemente acentúa gran parte das esquerdas, senón o edificio construído para soster o euro, que deixa aos Estados totalmente vulnerables, o cal era o obxectivo da avalancha neoliberal.

Artigo publicado por Vicenç Navarro, no seu blogue persoal o 24 de Maio de 2012



[N. de Paco Belo]

Este é o mellor Vicenç Navarro que lin nunca.

Non é que D. Vicenç non nos deixou grandes reflexións e documentos até agora; trátase de que é tan aberrante e grave o que está ocorrendo, que até os máis grandes necesitan integrar o seu discurso até ser plenamente conscientes do que xa sabían, para atreverse a dicir que o Rei vai espido. Cando isto definitivamente prodúcese, podemos felicitarnos porque sumamos a un aliado de enorme valor.

Non se pode ser máis claro e máis didáctico: estamos en mans de criminais; e que ninguén se escandalice, porque isto que se está levando a cabo non é outra cousa senón un auténtico crime a escala case mundial, e estano cometendo persoas, non “entes”.

Grazas, profesor.


[*] Vicenç Navarro, naceu en Barcelona o 1937 e licenciouse en Medicina e Cirurxía pola Universidade de Barcelona en 1962. Exiliouse de España no mesmo ano pola súa loita anti-franquista, pasando por universidades de Suecia (Uppsala e Estocolmo), onde estudou Economía Política; Gran Bretaña (London School of Economics, Oxford e Edimburgo), onde estudou Políticas Públicas e Sociais; e EEUU (Johns Hopkins University), onde se doctoró en Políticas Públicas e Sociais o 1967. Alí tamén foi nomeado profesor e posteriormente catedrático de Políticas Sanitarias e Sociais, Políticas Públicas e Estudos Políticos desde o ano 1977 [Máis información na wikipedia].

Sobre este e outros asuntos de interese, pode-se acceder a máis información no propio blogue do profesor Navarro.

Blogue Persoal: vnavarro.org
______________