Un novo e actual libro de Vicenç Navarro: Pandemia, Economía e Estado do Benestar - Causas, consecuencias e alternativas posíbeis ante á pandemia de coronavirus

PANDEMIA, ECONOMÍA E ESTADO DO BIENESTAR

Causas, consecuencias e alternativas posíbeis ante á pandemia de coronavirus.

A pandemia estivo afectando as nosas vidas dun xeito moi profundo. No meu caso, a pandemia colleu-me en Baltimore, EEUU, mentres estaba dando clases -como fago cada ano- en a Johns Hopkins University, que pronto se converteu nun dos centros académicos de referencia na análise das causas e consecuencias do fenómeno que afectou, afecta e seguirá afectando máis intensamente a saúde, calidade de vida e benestar das poboacións. Iso permitiu-me seguir de cerca e coñecer e comprender as causas e consecuencias da natureza da pandemia e o seu alcance, traballando intensamente para intentar controlar e reverter e o dano causado ás poboacións afectadas por este fenómeno...

Vicenç Navarro. Catedrático Emérito de Ciencias Políticas e Políticas Públicas da Universitat Pompeu Fabra, Profesor de Health and Social Policyen "The Johns Hopkins" University  e Director do JHU-UPF Public Policy Center.

http://www.vnavarro.org

Enlace ao libro de  Vicenç Navarro. | Pandemia, Economía e Estado do Benestar. Causas, consecuencias e alternativas posíbeis ante á pandemia de coronavirus | Edición Gratuíta. | Permite-se a reprodución total ou parcial deste libro e autoriza-se e agradece-se que se difunda o máis amplamente posíbel. | 1ª Edición, 9 de outubro de 2020. 140 páxinas en formato pdf. | Acceder/Baixar.
_______

Por que se creou a crise?, ... por Vicenç Navarro

Este é un artigo imprescindíbel para entender o por que desta Estafa chamada Crise. Desde Ártabra 21, consideramos de moito interese este argumentario que explica a realidade do que acontece, aínda que feito desde unha perspectiva socialdemócrata, paga a pena parar-se a le-lo.

Por Vicenç Navarro [*]

25.05.2012

Todos os datos, mostran que as políticas de austeridade, que promoven recortes do gasto público (incluíndo o gasto público social) e a redución dos salarios –a chamada depreciación doméstica- foron un fracaso, e crearon un enorme dano á maioría das clases populares. A pregunta que debemos facernos é por que, entón, si a evidencia do seu fracaso é tan robusta, continúan impoñéndose ás poboacións dos países da Eurozona? Unha resposta podería ser que os deseñadores de tales políticas son xente incompetente. É certo que hai gran número de expertos que asesoran ás autoridades que toman as decisións conducentes á aplicación daquelas políticas de austeridade que son claramente incompetentes. As predicións de recuperación das economías da Eurozona son un exemplo diso. Mark Weisbrot, do Center for Economic and Policy Research (CEPR), documentou o cálculo erróneo de tales predicións por parte do FMI, do BCE e da Comisión Europea, alcanzando, no caso de Grecia, predicións irrisorias, que farían rir si non fóra polas tráxicas consecuencias que conleva a súa aplicación (os suicidios en Grecia creceron un 40% nun ano, segundo The Lancet).

Agora ben, o problema é moito maior que a incompetencia. É un problema de fe nun dogma, o dogma neoliberal, que imbúe tales institucións e que se reproduce debido a que serve intereses moi específicos, intereses de clase (si, de clase social), tanto financeira como empresarial, que deseñaron un sistema de gobernanza da Eurozona que leva inevitablemente a estes resultados, resultados que coinciden cos seus obxectivos, que non son outros que cambiar Europa, convertendo a Europa social na Europa liberal. E para conseguilo e vencer as resistencias populares, crearon unha gran recesión, impoñendo tales políticas (impoñendo porque non hai ningún goberno que as aplique que tivese tales políticas no seu programa electoral) co argumento de que non hai alternativas. En realidade, tal obxectivo aparece claramente nas declaracións do Sr. Draghi ao Wall Street Journal (24.02.12), onde afirma que a Europa social está desaparecendo, referíndose a España como un exemplo diso. Indica na súa entrevista que en España, cunha taxa de desemprego xuvenil superior ao 50%, xa non existe protección social universal (o goberno PP ha anulado a universalidade do sistema nacional de saúde, de maneira que as persoas de máis de 26 anos non teñen garantida a cobertura sanitaria a non ser que haxan cotizado á Seguridade Social). Isto é o que intentan, e estano conseguindo. É o que Noam Chomsky chamou a guerra de clases unidireccional.

Os instrumentos para conseguilo son dous. Un é o Pacto de Estabilidade (ao cal engadiuse o término “Crecemento”, a proposta do goberno socialista francés do Sr. Jospin, sen que se lle dotase de instrumentos para facilitar tal crecemento) que forza aos Estados a ter un déficit público por baixo dun 3% do PIB e que dificulta enormemente a recuperación económica en momentos de recesión, como está ocorrendo agora. Por iso é polo que cando hai unha recesión, o Estado recorta os gastos públicos, incluído o gasto público social, a fin de reducir o déficit público orixinado pola baixada de ingresos ao Estado como consecuencia da recesión. A recesión é, pois, un xeito de forzar o desmantelamento da Europa social (a través dunha redución da protección social e dos salarios). En realidade, a entrada de España ao euro (que requiría unha redución do déficit do Estado) conseguiuse a base de aumentar o enorme déficit de gasto público social que España ten en relación co resto de países da UE-15. Este Pacto de Estabilidade quérese agora substituír por un Pacto fiscal incluso máis restrinxido, no que en lugar dun 3% do PIB, o déficit terá que ser prácticamente cero (si, leu ben, cero). Isto é un ataque frontal á Europa Social e á posibilidade de saír da recesión.

O outro instrumento que se creou para eliminar a Europa social é o Banco Central Europeo que, en realidade, non é un banco central. Esta afirmación sorprenderá a moita xente, pero os feitos así o mostran. Un banco central imprime diñeiro, e con este diñeiro axuda ao Estado comprándolle débeda pública, mantendo os intereses dos seus bonos relativamente baixos. Protexe así aos Estados fronte á especulación dos mercados financeiros sobre a súa débeda pública. En ausencia de tal protección, os mercados financeiros (sobre todo os bancos e as compañías de seguros) especulan coa débeda pública, creando a percepción de que os Estados teñen problemas para pagar a súa débeda, forzándolle así a ter intereses altos nos seus bonos. Si houbese un banco central en cada país, este banco central imprimiría diñeiro e compraría débeda pública do Estado baixando así os intereses dos bonos e impedindo a especulación por parte da banca privada (os chamados mercados financeiros).

Pois ben, o Banco Central Europeo non fai isto. Si que imprime diñeiro, pero dállo (a un interese bajísimo, dun 1%) aos bancos privados para que compren bonos públicos (a uns intereses moito máis elevados, un 6% no caso dos bonos públicos españois). É un enorme negocio para a banca a costa dos Estados. E aí está o problema. Sen un Banco Central que lles protexa, os Estados están totalmente expostos á especulación. Non son os mercados financeiros o problema, senón a ausencia dun Banco Central, feito que está deseñado deste xeito para debilitar aos Estados a fin de que teñan que reducir o seu gasto público e a súa protección social e facilitar a diminución dos salarios.

Dise que o Banco Central Europeo non pode comprar débeda pública. Iso responde á lóxica que acabo de explicar. Pero hai que saber que o BCE faio en bases excepcionais cando o Estado está a piques de crebar e non pode pagar a súa débeda pública, como consecuencia de non estar protexido fronte aos mercados financeiros. Cando está a piques de colapsar, intervén entón, comprando débeda pública para que baixe os intereses da mesma. Con iso evita que o Estado colápsese e os bancos puidesen estar colgados con gran cantidade de débeda pública que non poden recuperar debido ao colapso do Estado. É coma se houbese unha sanguesuga que chupa o sangue do corpo e que, como resultado diso, a persoa estivese a piques de morrer e inxectásenlle sangue para que puidese continuar vivindo e así a sanguesuga puidese continuar chupándolle o sangue.

Agora ben, cando o BCE compra débeda pública ao Estado, esíxelle como condición que desmantele o seu Estado social, é dicir, que recorte a protección social e baixe os salarios. Esta é a realidade que se oculta á cidadanía nos medios. O problema non son os mercados financeiros, como constantemente acentúa gran parte das esquerdas, senón o edificio construído para soster o euro, que deixa aos Estados totalmente vulnerables, o cal era o obxectivo da avalancha neoliberal.

Artigo publicado por Vicenç Navarro, no seu blogue persoal o 24 de Maio de 2012



[N. de Paco Belo]

Este é o mellor Vicenç Navarro que lin nunca.

Non é que D. Vicenç non nos deixou grandes reflexións e documentos até agora; trátase de que é tan aberrante e grave o que está ocorrendo, que até os máis grandes necesitan integrar o seu discurso até ser plenamente conscientes do que xa sabían, para atreverse a dicir que o Rei vai espido. Cando isto definitivamente prodúcese, podemos felicitarnos porque sumamos a un aliado de enorme valor.

Non se pode ser máis claro e máis didáctico: estamos en mans de criminais; e que ninguén se escandalice, porque isto que se está levando a cabo non é outra cousa senón un auténtico crime a escala case mundial, e estano cometendo persoas, non “entes”.

Grazas, profesor.


[*] Vicenç Navarro, naceu en Barcelona o 1937 e licenciouse en Medicina e Cirurxía pola Universidade de Barcelona en 1962. Exiliouse de España no mesmo ano pola súa loita anti-franquista, pasando por universidades de Suecia (Uppsala e Estocolmo), onde estudou Economía Política; Gran Bretaña (London School of Economics, Oxford e Edimburgo), onde estudou Políticas Públicas e Sociais; e EEUU (Johns Hopkins University), onde se doctoró en Políticas Públicas e Sociais o 1967. Alí tamén foi nomeado profesor e posteriormente catedrático de Políticas Sanitarias e Sociais, Políticas Públicas e Estudos Políticos desde o ano 1977 [Máis información na wikipedia].

Sobre este e outros asuntos de interese, pode-se acceder a máis información no propio blogue do profesor Navarro.

Blogue Persoal: vnavarro.org
______________

As razóns para unha folga xeral, ... Por Vicenç Navarro

Este artigo detalla as razóns polas cales a folga xeral está máis que xustificada en resposta ás políticas que está realizando o goberno dereitista -Mariano Rajoy | Partido Popular- do polo de agora Reino de España. Desde Ártabra 21, consideramos de interese este argumentario desde unha óptica socialdemócrata e que paga a pena parar-se a le-lo.

Por Vicenç Navarro [*]

28.03.2012

Mírese como se mire, moitas das políticas públicas do goberno do Partido Popular teñen como obxectivo diminuír os salarios e reducir a protección social. Tal obxectivo xustifícase co argumento de que hai que recuperar a confianza dos “mercados financeiros”, medorentos estes de que o elevado déficit do Estado español imposibilite o pago dos intereses da débeda pública, creando un grave problema para tal Estado, pois non poderá conseguir diñeiro prestado de tales mercados para realizar as súas funcións. Esta xustificación adquiriu a dimensión de dogma, imposto polas autoridades que rexen a Eurozona e a Unión Europea. En realidade, tales autoridades xa nomearon un supervisor que instrúa ao goberno español sobre cando e como alcanzar tales obxectivos, convertendo ao Reino de España nun protectorado, con escasa soberanía e capacidade de decisión propia. Para soster tal argumento, este require que a poboación crea que tales medidas, que son altamente impopulares, son necesarias para recuperar o seu benestar, presentándoas como as únicas posibles.


Por que son erróneas as medidas acordadas polo Partido Popular que presenta como necesarias e as únicas posibles?

O que a cidadanía debería coñecer (e non é fácil que coñeza, debido á escasísima diversidade ideolóxica existente nos medios de información e persuasión españois) é que cada un dos supostos que sosteñen tal xustificación é erróneo. A evidencia científica amplamente dispoñible mostra os seguintes feitos:

• A falta de confianza dos chamados mercados financeiros cara á economía española non se debe, neste momento, ao “excesivo déficit” ou á “excesiva débeda pública” (máis baixa que a de Alemania), senón ao escaso crecemento económico, que empeorará coas medidas de recortes de gasto público (incluíndo gasto público social) e de emprego público, e coa redución dos salarios. A evidencia de que tales medidas empeorarán a situación económica é abafadora. pasou en Grecia, está pasando en Portugal, e ocorre tamén aquí.
  
• Os intereses da débeda pública están altamente influenciados polo comportamento do Banco Central Europeo (BCE), o cal é, en realidade, máis un lobby da banca que un banco central. O BCE está axudando masivamente á banca europea (incluíndo a banca española) a costa de non axudar aos Estados. Si o Banco Central Europeo fose un banco central, España e os outros países periféricos da Eurozona non terían o problema que teñen en poder vender débeda pública, pois tal banco compraría tanta como fose necesario para baixar os seus intereses. Agora ben, o feito de que o Banco Central Europeo non interveña e axude aos Estados comprando débeda pública directamente, é precisamente para beneficiar aos bancos. A evidencia de que isto é así é tamén abafadora.
  
• En realidade, o elevado desemprego de España non se debe nin ás “supostas” rixideces do mercado de traballo nin á “excesiva” protección social. España foi, en 2011, o país xunto con EEUU e Irlanda, onde proporcionalmente despedíronse máis traballadoras e traballadores, tanto fixos como temporais. E o gasto público social por habitante é o máis baixo da UE-15 (o grupo de países de semellante nivel de desenvolvemento económico ao español). A evidencia científica de que os recortes sociais e as reformas do mercado laboral non só non crearán emprego senón que o destruirán, é contundente e abafadora.

Por que, entón, o Partido Popular fai tales políticas?

A pregunta que o lector se fará é: por que, entón, o Partido Popular fai tales políticas? A resposta é que os intereses que representan –a banca e a gran patronal- si que se están beneficiando destas políticas. En realidade, están conseguindo o que sempre desexaron. Están utilizando a crise que eles crearon (e moi en especial, a banca) para alcanzar o que sempre quixeron, é dicir, baixar os salarios, diminuír a protección social e privatizar o Estado do Benestar. E estano facendo sen que houbese un mandato popular. En realidade, negaran que farían cada unha das medidas que están agora implementando. Este insulto democrático debe denunciarse nunha democracia. E o xeito de responder é cunha folga xeral.

Unha última observación. Non é casualidade que os países que teñen maiores problemas económicos e financeiros na Eurozona son aqueles países que estiveron dominados por períodos máis longos da súa historia, polas forzas conservadoras: Grecia, Portugal e España. Nestes países, os Estados foron influenciados en gran xeito pola banca, a gran patronal e as grandes fortunas, que explica a regresividade das súas políticas fiscais e a gran fraude fiscal. Segundo os técnicos da Axencia Tributaria do Estado español, o 72% de todo a fraude fiscal en España realízano estes grupos, cuxa influencia sobre o Estado é enorme. Esta situación explica a pobreza do Estado español (tanto central, como autonómico e municipal), a súa débeda pública e o subdesenvolvimento do seu Estado do Benestar. Son estas mesmas forzas financeiras e económicas as que agora están impoñendo tales políticas, co apoio das elites gobernantes da Eurozona. Por iso é polo que unha folga xeral é tamén unha continuación dunha longa historia para recuperar a democracia e o benestar da cidadanía, denunciando os responsables, dentro e fóra de España, do seu escaso desenvolvemento social.

Artigo publicado por Vicenç Navarro, no seu blogue persoal o 27 de marzo de 2012

Fonte: http://www.vnavarro.org/?p=7098#more-7098

[*] Vicenç Navarro, naceu en Barcelona o 1937 e licenciouse en Medicina e Cirurxía pola Universidade de Barcelona en 1962. Exiliouse de España no mesmo ano pola súa loita anti-franquista, pasando por universidades de Suecia (Uppsala e Estocolmo), onde estudou Economía Política; Gran Bretaña (London School of Economics, Oxford e Edimburgo), onde estudou Políticas Públicas e Sociais; e EEUU (Johns Hopkins University), onde se doctoró en Políticas Públicas e Sociais o 1967. Alí tamén foi nomeado profesor e posteriormente catedrático de Políticas Sanitarias e Sociais, Políticas Públicas e Estudos Políticos desde o ano 1977 [Máis información na wikipedia].

Sobre este e outros asuntos de interese, pode-se acceder a máis información no propio blogue do profesor Navarro.

Blogue Persoal: vnavarro.org
______________

Por que España ten un desemprego tan elevado? ... Vicenç Navarro

Por Vicenç Navarro López [*]

13.03.2012

Este artigo critica o argumento amplamente promovido nos maiores fórums económicos e financeiros españois de que o elevado desemprego en España débese ás rixideces do mercado de traballo. O artigo documenta que o elevado desemprego en España débese á escasa produción de emprego, resultado, á súa vez, do escaso desenvolvemento do sector público e moi en particular dos servizos públicos do Estado do Benestar.

Unha característica da economía española foi a existencia dun elevado desemprego. Tanto en momentos de bonanza, con elevadas taxas de crecemento económico, como en momentos de recesión, o desemprego en España é maior, e en ocasións moito maior, que o promedio dos países da Unión Europea (UE-15), o grupo de países da UE máis próximos a nós polo seu nivel de desenvolvemento económico.

A interpretación que a sabedoría convencional dá para explicar este feito é que o mercado de traballo español é demasiado ríxido. Repítese constantemente nos medios de maior difusión de sensibilidade neoliberal que os sindicatos estiveron protexendo os contratos fixos, que inclúen aos traballadores que xa teñen traballo –os famosos insiders- a costa dos que non teñen traballo –os tamén famosos outsiders- que non poden atopar traballo. Estes últimos, principalmente novos e mulleres, teñen enormes dificultades para entrar no mercado de traballo, debido a que os postos de traballo existentes están xa ocupados polos que teñen contratos fixos. Por iso é polo que a solución que propoñen é que se anulen os contratos fixos (para conseguilo hai que debilitar aos sindicatos) e, con iso, os mozos e as mulleres poidan tamén entrar no mercado de traballo.

Este argumento ignora deliberadamente varios feitos. Si o número de postos de traballo existentes permanece constante, a eliminación dos contratos fixos só variará a composición dos traballadores, posto que os empresarios despedirán aos que eran fixos a fin de contratar aos mozos e mulleres, aos que pagarán uns salarios máis baixos. Os pais serán despedidos para que os seus fillos poidan atopar traballo a menor custo para a empresa. Isto é o que desexan as reformas laborais do goberno PP: rebaixas de salarios.

Algúns economistas argumentan que os elevados custos do despedimento fan que o empresario o pense dúas veces antes de contratar a un novo traballador porque este quedará blindado e non poderá desfacerse del ou ela no caso de que necesite menos traballadores, a consecuencia de que diminúan as súas necesidades de man de obra. Este argumento parecería que ten peso, pois ten unha certa lóxica. Pero, parece que os empresarios en España non terán tal dificultade. España foi durante moitos anos (durante o periodo do boom económico estimulado pola burbulla inmobiliaria) o país da UE-15 que tivo maior taxa de crecemento de postos de traballo, para máis tarde, durante a recesión, ter a taxa de destrución de postos de traballo máis elevada da UE-15. A evidencia mostra que en España se crean e destrúense postos de traballo moi facilmente, negando polo tanto a tese de que o elevado desemprego se deba á dificultade de despedir. En realidade, o inverso é o que está ocorrendo. Os países da OCDE nos que o desemprego creceu máis rapidamente durante a recesión foron EE.UU. e Irlanda, que son os países que poden despedir máis facilmente. España é o terceiro país logo destes dous, coa taxa de destrución de emprego e crecemento de desemprego máis elevada na OCDE, o grupo de países máis ricos do mundo.

Os datos mostran que España ten unha das taxas de crecemento do desemprego máis altas e a taxa de desemprego máis alta, non só da UE-15, senón tamén da OCDE. As reformas laborais aumentarán o desemprego sen mellorar en nada a creación de emprego. E si non llo creen, esperen e verano. Que iso sexa así se debe a que non se está tocando o problema central: a escasa creación de postos de traballo. Si miran os datos verán vostedes que España é o país que ten menos postos de traballo por 1.000 habitantes da UE-15 (396), xunto con Grecia (373) e Italia (380). E onde se ve que hai un gran déficit é no sector público. En España só un 9% da poboación adulta traballa no sector público. O promedio da UE-15 é un 15%, e en Suecia un 25%. Si en España tivésemos as mesmas taxas de emprego público que ten Suecia, teriamos 5 millóns máis de postos de traballo (que é prácticamente o mesmo número de desempleados que existen hoxe no noso país). En contra do que se reproduce na sabedoría convencional, España ten un sector público pouco desenvolvido. O número de empregados nos servizos públicos do Estado do Benestar está moi por baixo do promedio da UE-15 e por baixo do que nos correspondería polo nivel de desenvolvemento que temos (ver Navarro, V. O Subdesarrollo Social de España. Causas e Consecuencias. Ed. Anagrama, 2006).

Este escaso desenvolvemento do emprego público explica tamén a baixa porcentaxe da poboación que traballa no mercado laboral, con clara discriminación da muller. Si facilitásese a integración da muller no mercado de traballo (mediante o desenvolvemento da infraestrutura de servizos tales como escolas de infancia e servizos domiciliarios) habería en España 3 millóns máis de traballadores, creando riqueza. Calcúlase que por cada entrada dunha muller no mercado de traballo créase a necesidade de crear 0.4 novos postos de traballo nos servizos de carácter persoal que provén as amas de casa (en limpeza, en restaurantes e outros). Traballo crea traballo.

A pregunta inmediata é como se pagarían estes empregos? A resposta é fácil. Predominantemente (aínda que non exclusivamente) con fondos públicos, incrementando os ingresos ao Estado, hoxe en día en España, os máis baixos da UE-15 (34%), o promedio da UE-15 é 44% e Suecia, 54%.

E aí está a raíz do problema. Algúns datos son contundentes. A fraude fiscal en España é enorme e concéntrase nas grandes fortunas, nas grandes empresas que facturan máis de 150 millóns de euros ao ano e na banca (responsables do 72% de todo a fraude fiscal) e que supera os 80.000 millóns de euros. O problema non é que España non teña fondos. O que ocorre é que o Estado non os recolle, e polo tanto non pode crear emprego. Aí está o problema silenciado nos maiores medios de difusión e persuasión do país, os mesmos medios que continúan machucando co sambenito das rixideces do mercado laboral, culpabilizando aos sindicatos polo elevado desemprego. E así imos nun país que se autodefine de ser democrático.

Artigo publicado por Vicenç Navarro no diario digital EL PLURAL, 12 de marzo de 2012.

[*] Vicenç Navarro, naceu en Barcelona o 1937 e licenciouse en Medicina e Cirurxía pola Universidade de Barcelona en 1962. Exiliouse de España no mesmo ano pola súa loita anti-franquista, pasando por universidades de Suecia (Uppsala e Estocolmo), onde estudou Economía Política; Gran Bretaña (London School of Economics, Oxford e Edimburgo), onde estudou Políticas Públicas e Sociais; e EEUU (Johns Hopkins University), onde se doctoró en Políticas Públicas e Sociais o 1967. Alí tamén foi nomeado profesor e posteriormente catedrático de Políticas Sanitarias e Sociais, Políticas Públicas e Estudos Políticos desde o ano 1977 [Máis información na wikipedia].

Sobre este e outros asuntos de interese, pode-se acceder a máis información no propio blogue do profesor Navarro.

Blogue Persoal: vnavarro.org

____________________

A importancia de mobilizarse en contra das medidas neoliberais, ... Por Vicenç Navarro

Por Vicenç Navarro López [*]

01.02.2012

Este artigo sinala que as reducións dos salarios e da protección social que están realizando os gobernos conservadores en España baixo o mandato do Banco Central Europeo, a Comisión Europea e o Fondo Monetario Internacional, están respondendo aos intereses do capital financeiro e da gran patronal que está utilizando a crise para poder conseguir o que sempre desexaron: o debilitamiento do mundo do traballo. Tales medidas empeorarán a situación económica dun xeito moi notable, non descartando a posibilidade de xerar unha Gran Depresión. Esíxense unhas mobilizacións, non só a nivel de España, senón tamén a nivel europeo, tanto a nivel sindical como político, para responder a esta guerra de clases unilateral.

Hai distintas versións do dogma neoliberal (o pensamento económico da troika -a Comisión Europea, o Banco Central Europeo (BCE) e o Fondo Monetario Internacional (FMI)- que domina as institucións da Unión Europea e da Eurozona, así como de gobernos dos países dos Estados membros) de como saír da crise actual, pero todas elas coinciden en dous tipos de intervencións: unha é a necesidade de reducir o déficit e a débeda pública, a fin de "recuperar a confianza dos mercados financeiros" (a frase máis utilizada nas páxinas económicas dos medios de maior difusión que apoian tales medidas) e con iso poder conseguir diñeiro prestado da banca e outras institucións financeiras que os Estados necesitan para realizar as súas funcións. De aí a súa énfase en recortar o gasto público, e moi en especial o gasto público social, diminuíndo as transferencias e servizos públicos do Estado do Benestar. A famosa frase de que "hai que apertarse o cinto" ou a outra frase de que "non podemos gastarnos máis do que temos" reflicte esta necesidade de seguir políticas de austeridade a fin de deixar atrás a Gran Recesión (camiño da Gran Depresión) que estamos sufrindo.

O outro tipo de intervención en que coinciden todos os neoliberais, é que hai que diminuír os salarios a fin de facer a economía máis competitiva. Posto que os países da Eurozona, ao compartir a moeda, non poden unilateralmente devaluala, a única alternativa posible para aumentar a competitividade -segundo este dogma- é baixar os prezos dos bens e servizos que o país exporta, de maneira que a economía sexa máis competitiva. E o xeito máis rápido e eficiente de reducir os prezos é -de novo, segundo este dogma- diminuír os salarios das traballadoras e traballadores que producen tales bens e servizos.

As medidas que a troika estivo impondo, e en España o Goberno Rajoy estivo dócilmente aplicando ao pé da letra, ten este obxectivo: diminuír os salarios. A fin de conserguir este obxectivo, teñen que debilitar aos traballadores e aos seus instrumentos, os sindicatos, o cal intentan conseguir alterando os convenios colectivos, descentralizándoos o máximo posible, facendo máis fácil a posibilidade de despedimento, mantendo atemorizado ao traballador, o cal tamén conseguen facéndolle perder seguridade no seu emprego e na súa protección social. En realidade, os recortes do gasto público social, e consecuente debilitamiento, cando non desmantelamento do Estado do Benestar, ten como obxectivo principal o debilitamiento do mundo do traballo, implicando unha perda de dereitos sociais e laborais que os traballadores conseguiran en períodos anteriores.

Esta é, pois, a axenda dos conservadores, tanto de España como das súas comunidades autonómicas como Catalunya. Estamos, pois, vendo o ataque máis frontal fronte á clase traballadora que vexamos desde o establecemento da ditadura fascista que imperou en España desde 1939 a 1978, cuxo obxectivo foi tamén debilitar ao mundo do traballo a costa do mundo do capital. Iso explica que cando a Ditadura terminou -en parte debido á presión do movemento obreiro- España tiña o Estado do Benestar menos desenvolvido e os salarios máis baixos de Europa (ver o meu libro "O Subdesarrollo Social de España Causas e Consecuencias"). A diferenza entre aquel período e este é que, mentres naquel período o elemento máis notorio e visible era a represión policial, con tortura incluída, agora faise mediante cartas e chamadas do Banco Central Europeo ao presidente do Goberno, condicionando a compra de débeda pública do Estado a que se debilite o mundo do traballo, esixindo baixada de salarios, desmantelamento da protección social e outras medidas hostís á poboación traballadora.

Estas medidas, que o Goberno de Rajoy está impondo, son o resultado da alianza da banca coa gran patronal, utilizando a crise como escusa para conseguir o que sempre desexaron: o desmantelamento do Estado do Benestar e o debilitamiento da clase traballadora. É o que Noam Chomsky chama "A guerra de clases unilateral", do capital fronte ao traballo, que o primeiro está gañando en bases diarias, e que entre as súas vitorias está o desmantelamento das institucións democráticas. Ningunha das medidas, que os partidos conservadores gobernantes -o PP e CIU- están impondo, estaba no seu programa electoral, habendo ocultado cada unha das súas medidas impopulares durante a campaña electoral. A nivel estatal, o Goberno de Rajoy é o máis dócil de todos os Gobernos da Eurozona a Bruxelas, habendo abandonado calquera intento de dignidade e soberanía nacional. Esta loita de clases que vivimos enfronta á burguesía financeira e empresarial, contra as clases populares (clase traballadora e clase media) e ten lugar dentro dun contexto europeo no que hai unha alianza de clases, como demostra o notable apoio que a troika está provendo á burguesía española para conseguir os seus fins.

Fronte a esta avalancha, as forzas progresistas deben responder con toda contundencia. Está claro que no Goberno do PP reflexa un "autoritarismo machista" que consiste en mostrar o seu virilidade cargándose á clase traballadora, a fin de mostrar á troika que teñen o atrevimento para facer o que Bruxelas desexa. Até alardean de que terán unha folga xeral (que naturalmente pensan derrotar) a fin de impresionar aos que consideran os seus superiores. É importante que as forzas progresistas respondan mediante a mobilización, presentando á vez alternativas que mostren a falsidade de que non existan alternativas (ver o libro que Juan Torres, Alberto Garzón e eu escribimos, "Hai alternativas. Propostas para crear emprego e benestar social en España"). E entre estas alternativas está, desde saírse do euro (opción que non hai que refugar), até desenvolver unha folga xeral a nivel de toda a Eurozona (o mesmo día), con peticións comúns que van desde o establecemento dun salario mínimo común (que, naturalmente, sería proporcional e non absoluto, representando aproximadamente o 60% do salario media anual) para todos os países da Eurozona, até o establecemento (aínda inexistente hoxe na Eurozona) dun marco legal para establecer convenios colectivos a nivel continental, incluíndo outras medidas como que o BCE poña como condición para comprar débeda pública a eliminación da fraude fiscal e a aplicación de reformas fiscais, que recuperen a progresividade anterior ás baixadas dos impostos que estiveron ocorrendo nos últimos anos, en lugar das políticas anti clase traballadora que están promovendo. Hoxe fai falta unha mobilización, non só estatal (que continúa sendo moi importante), senón europea, tanto a nivel sindical como político.

Publicado na Revista Sistema o 18 de Febreiro de 2012

Fontes:

• http://www.vnavarro.org/?p=6934
• http://iniciativadebate.org/2012/02/18/la-importancia-de-movilizarse-en-contra-de-las-medidas-neoliberales/

[*] Vicenç Navarro, naceu en Barcelona o 1937 e licenciouse en Medicina e Cirurxía pola Universidade de Barcelona en 1962. Exiliouse de España no mesmo ano pola súa loita anti-franquista, pasando por universidades de Suecia (Uppsala e Estocolmo), onde estudou Economía Política; Gran Bretaña (London School of Economics, Oxford e Edimburgo), onde estudou Políticas Públicas e Sociais; e EEUU (Johns Hopkins University), onde se doctoró en Políticas Públicas e Sociais o 1967. Alí tamén foi nomeado profesor e posteriormente catedrático de Políticas Sanitarias e Sociais, Políticas Públicas e Estudos Políticos desde o ano 1977 [Máis información na wikipedia].

Sobre este e outros asuntos de interese, pode-se acceder a máis información no propio blogue do profesor Navarro.

Blogue Persoal: vnavarro.org
___________________

O profundo erro do Goberno alemán: as orixes do nazismo, ... Por Vicenç Navarro López

Este artigo sinala os paralelismos existentes entre a situación en Alemaña nos anos 1931 e 1932 (cando as políticas de austeridade impostas polo goberno alemán causaron unha gran depresión, causa do nazismo) e a existente hoxe en moitos países da Eurozona como Grecia e Portugal, resultado da aplicación das mesmas políticas de austeridade esixidas agora polo goberno alemán da chanceler Angela Merkel.

Por Vicenç Navarro López [*]
20.12.2011

O goberno alemán está propondo (en realidade impondo) políticas de austeridade a todos os países da Eurozona, forzándolles a que recorten dun xeito moi marcado o seu gasto público, incluíndo o gasto público social. A Sra. Angela Merkel cre erroneamente que tales políticas axudarán aos países de tal zona monetaria a saír da súa enorme recesión. A evidencia histórica, incluída a existente no propio pasado de Alemaña, mostra o profundamente equivocada que está Angela Merkel. Nun interesante artigo, o politólogo e economista alemán Fabian Lindner ("European Austerity. Is this 1931 all over again?") detalla a xénese do nazismo en Alemaña, mostrando os preocupantes paralelismos entre a situación actual en gran parte dos países da Eurozona e a existente nos anos vinte e trinta do século pasado en Alemaña e en Europa. Fabian Lindner sinala que a economía alemá colapsouse en 1931 como resultado das políticas de gran austeridade realizadas polo goberno alemán. Como agora, o dogma oficial afirmara que había que recortar o déficit do Estado como condición indispensable para permitir a recuperación económica. O chanceler Heinrich Brüning, sabendo o impopular de tales medidas de austeridade, que incluían reducións salariais (tanto no sector público como privado), gobernou por decreto, saltándose o Parlamento Alemán.

Alemaña tiña unha enorme débeda pública, que debía sobre todo a Francia e Gran Bretaña, como reparacións aos vencedores na I Guerra Mundial, onde fora derrotada. Para pagar a súa débeda pública, Alemaña tivo que pedir diñeiro, sobre todo de EEUU, que esixía ser pagado en dólares. E para pagar esta débeda, Brüning reduciu o 30% do gasto público, afectando sobre todo aos salarios públicos e á Seguridade Social. Como consecuencia, o PIB baixou un 8% en 1931 e un 33% en 1932, causando un enorme crecemento do desemprego, que alcanzou o 30%. A xente entrou en pánico e o diñeiro depositado nos bancos deixou o país rapidamente (os parecidos coa situación actual de Grecia son enormes). O sistema bancario colapsouse, e o crédito desapareceu. Dous anos máis tarde, Hitler saíu elixido no Parlamento alemán que suprimiu máis tarde. Hitler seguiu políticas keynesianas (keynesianismo militar) que sacou Alemaña da depresión.

Os paralelismos entre a Alemaña dos anos trinta e o que está ocorrendo en Grecia, Portugal e pronto en España e Italia, son preocupantemente altos. É un profundo erro que o goberno alemán estea impondo aquelas políticas de austeridade a estes países. Foi precisamente a parálise económica dos anos 1931 e 1932, creada polas políticas de austeridade, a que determinou o triunfo (electoral) do nazismo.

Unha última apostila. Logo da segunda derrota, a II Guerra Mundial, Alemaña tiña unha enorme débeda, de novo cos países vencedores do conflito. Os aliados perdoáronlle a metade da débeda. Sen esta medida, Alemaña non se recuperaría. Tan pouca memoria ten a Sra. Merkel?

Artígo publicado por Vicenç Navarro no diario dixital EL PLURAL, 19 de decembro de 2011

Fonte: http://www.vnavarro.org/?p=6701

[*] Vicenç Navarro, naceu en Barcelona o 1937 e licenciouse en Medicina e Cirurxía pola Universidade de Barcelona en 1962. Exiliouse de España no mesmo ano pola súa loita anti-franquista, pasando por universidades de Suecia (Uppsala e Estocolmo), onde estudou Economía Política; Gran Bretaña (London School of Economics, Oxford e Edimburgo), onde estudou Políticas Públicas e Sociais; e EEUU (Johns Hopkins University), onde se doctoró en Políticas Públicas e Sociais o 1967. Alí tamén foi nomeado profesor e posteriormente catedrático de Políticas Sanitarias e Sociais, Políticas Públicas e Estudos Políticos desde o ano 1977 [Máis información na wikipedia].

Web oficial do profesor Vicenç Navarro:
vnavarro.org
_____________
__________________

Novo libro de Vicenç Navarro, Juan Torres e Alberto Garzón con prólogo de Noam Chomsky: "Hai Alternativas" - Enlace para baixar en Formato PDF

HAI ALTERNATIVAS.
Novo libro de Vicenç Navarro, Juan Torres e Alberto Garzón con prólogo de Noam Chomsky

NOTA DOS AUTORES

Fai un par de meses, a Editorial Aguilar, mostrou o seu interese por publicar o noso libro "HAI ALTERNATIVAS - Propostas para crear emprego e benestar en España", que nos prologou Noam Chomsky.

Cando xa se concretou como data de publicación o libro o 19 de outubro e comezouse a súa promoción na web de Aguilar e en librerías, os editores comunicáronnos que a empresa desexaba atrasala sen outra explicación polo medio, o que nos obrigou lamentablemente a desestimar a súa publicación nesa editorial. Confirmábase así o difícil que resulta difundir en España, nos momentos en que son máis necesarias que nunca -como agora en período pre-electoral-, ideas alternativas ao pensamento único que predomina no debate político e social.

Para liquidar esta situación optamos por ofrecer a nosa obra gratuitamente en formato pdf a través da rede e nunha nova edición impresa en Edicións Sequitur que, coa colaboración de ATTAC España, arriscouse a publicar rapidamente este libro que estará en librerías ao prezo de 10 euros a partir do 31 de outubro.

Temos a firme convicción de que só facendo que a cidadanía saiba o que de verdade está sucedendo na nosa economía e divulgando as alternativas que existen a esta aguda crise do capitalismo poderemos saír dela con máis emprego e benestar social, como demostramos neste libro.

Por iso chamamos a divulgar esta versión en pdf, a estudala e difundir as súas propostas e pedimos a todos os lectores que se convertan eles e elas mesmas en distribuidores do libro unha vez que se atope impreso.

Contra a censura dos grandes oligopolios e o pensamento único que impón os poderes económicos, financeiros e mediáticos defendamos a pluralidade e a liberdade de pensamento coñecendo e difundindo o pensamento crítico.

Podes descargar o libro gratuitamente aquí ou en

Web de Vicenç Navarro

Web de Alberto Garzón

Web de ATTAC España

Web de Editorial Sequitur
Fontes:
http://iniciativadebate.wordpress.com
http://www.juantorreslopez.com

Nota de IDP:

A editorial Aguilar forma parte, xunto con Alfaguara, Altea, O País-Aguilar, Santillana e Taurus, entre outras, do Grupo Santillana, pertencente, á súa vez, ao holding PRÉSA. Os accionistas maioritarios de présa son a familia Polanco (35,016% das accións) e, desde mediados do ano pasado, un fondo de investimento norteamericano, a Liberty Acquisition Holdings Corp. (57,7% das accións). Este hedge fund agrupa a máis de 70 grandes investidores, entre os que figuran GLG, Taurus, Glenhill, Millenium, T Rowe Price, First Eagle, Soros Fund, Fortress, Teachers Advisors, Canada Pension Plan e os bancos Citigroup, Credit Suisse, Deutsche Bank e Morgan Stanley.

Pedímosvos a tod@s a vosa colaboración para demostrar a quen intentaron silenciar este texto que o seu tempo estase terminando: difundide todo o posible o pdf. A ocultación de alternativas nos falsimedia convencionais é xa máis que indignante. A cidadanía toda ten que loitar para que algún día póidanselles esixir responsabilidades. O silencio ou a manipulación están tratando de tapar estafas, saqueos, asasinatos ... Cando o que se ocultan son crimes, o silencio tamén é criminal. Os medios de desinformación convertéronse fai xa tempo en cómplices da barbarie.
______________