O triunfo das revolucións derrotadas, ... Por Antón Dobao

Por Antón Dobao [*]
[30.04.2013]

O TRIUNFO DAS REVOLUCIÓNS DERROTADAS

Comezarei por non facer unha aproximación historicista ao 25 de abril. Prefiro a política e o afecto. Para nós, os galegos de esquerda, así é irremediablemente. Porque levamos a subalternidade cosida ao lombo coma unha cuncha de aceiro. Como homes e mulleres de esquerda utópicos que confiamos na forza do presente, lembramos que foi en Compostela, a capital desta vella nación prohibida e lingüisticamente minorizada, supervivente a pesar de toda adversidade, onde se cantou por primeira vez en público o Grândola Vila Morena. Era maio de 1972, contan as crónicas e os que viviron aquel acontecemento. E entón, coma un milagre, a ligazón foi de formigón e perdurou xa para sempre.

Grândola Vila Morena é unha referencia querida e inexpropiable. Un himno de liberdade, fraternidade e xustiza que condensa nuns poucos versos o ideal político e social de toda unha época. Como fai toda composición xenial. Un dos meus primeiros contactos coa composición do Zeca foi na miña época de estudante universitario, durante un peche na Facultade de Filoloxía da Universidade de Santiago de Compostela. Lembro unhas mans adultas a manexaren un vinilo, o brazo do tocadiscos, a agulla, todo en primeiro plano; ao fondo, a noite, un silencio reverente e o son compasado e colectivo dunha multitude de pés sobre o chan. Despois a voz irrepetible de José Afonso. Grândola Vila Morena nunca abandona a ningún galego de esquerda.

Cada 25 de abril é para nós unha celebración republicana e, por que non, nacional. Mais tamén é a lembranza de que toda revolución sofre a ameaza do seu Thermidor. E esa é unha das formas posibles da derrota. Sexa como for, as revolucións derrotadas sempre reservan un pequeno alento para conquistar altura mitolóxica como experiencias populares explosivas. Os de abaixo asoman o rostro difuso, fartos xa da escuridade das galerías subterráneas. A Comuna, Chile, París, Roma, a República española, mesmo China ou Outubro... E Portugal. O 25 de abril. Un fermoso sismo que abaneou ameazador a solidez eterna da tectónica de placas da historia. E a pesar das aparencias, algo quedaron fendidos na súa firmeza os territorios do poder. Cada un deles lémbranos en cada episodio as contas pendentes. A historia débenos varias vitorias. Como sostén con vehemencia a literatura dramática de Roberto Vidal Bolaño, a quen lle dedicamos o Día das Letras Galegas de 2013, de nós os derrotados é o futuro. De nós, a tribo dos vencidos. O futuro, non como un punto inmóbil e inalcanzable que, o mesmo que o arco iris, sempre está un palmo máis aló do horizonte. O futuro como o espazo e o tempo que sempre é presente. Porque vivir é converter o futuro en presente.

O 25 de abril foi a creba democrática que os galegos e galegas non tivemos. Porén, algo hai tamén de amarga derrota thermidoriana, a revolución ofrecida en sacrificio no altar do liberalismo e as súas formas de representación. Segue pendente, pois, a transformación da base material que determina as vidas das clases populares. Ou sexa, do pobo en marcha. O pobo é quen máis ordena segue a ser o imprescindible programa político destes tempos. O pobo configurado por todos os individuos das clases subalternas.

En 1974 Galicia pasaba aínda pola Longa Noite de Pedra. E non fomos capaces de organizar a ruptura coa continuidade histórica. Como sublimación do gatopardismo, a transición española non trouxo novas relacións sociais e económicas, nin sequera tivo a decencia de restaurar a legalidade republicana asaltada en 1936 por un golpe de estado fascista. Galicia non puido conquistar un autogoberno erixido desde as bases populares ata as superestruturas xurídico-políticas. Non soubemos organizarmos as nosas cousas, só que fora por protexermos as nosas manifestacións culturais, para facermos da nosa lingua a lingua normal de todos os usos sociais. Como calquera outra lingua do mundo. En Galicia vivimos un interminable Thermidor outonizo, porque a nosa revolución sempre está asexando tras os muros. E fixemos nosa a experiencia dun 25 de abril de 1974, porque viñamos armando revolución demoradamente, a paso de boi, como nós facemos as nosas cousas. Desde o noso 68, que foi anterior ao parisino, cantamos, escribimos, pechamos facultades, levantamos folgas, caemos asasinados, defendemos a terra, somo obreiros de produción material e inmateria, somos mariñeiros e labregos, traballadores de sectores emerxentes, comunicación. Somos a multitude que ás veces se observa a si mesma perplexa, na procura dunha identidade que nos borraron con ácido tóxico. Somos os flaxelados do vento leste. Escribiuno, como se pensase en nós, o Ovídio Martins, e cantouno o Fausto, tan próximo.

De abril de 1974 a hoxe as cousas mudaron. O capitalismo resiste con aparente éxito. As revolucións que asolagaron Europa desde os anos 60 ofreceron a posibilidade dunha transformación radical da vida. A revolución orgánica, total, a biorrevolución, por parafrasearmos a Foucault. A revolución das vidas, que comeza pola destrución da base material do vello réxime e continúa, coa incorporación das loitas sectoriais, desarmando os elos todos dunha cadea de pedra que se mimetiza coa paisaxe e se confunde nas súas dimensións ocultas. O Capital advertiuno e preparou a súa contrarrevolución. Leva executando contrarrevolucións con múltiples formas desde o momento mesmo en que toma conciencia do perigo a que o somete a clase antagonista e comprende que a eternidade é unha quimera relixiosa. O enfermo négase a morrer, aliméntase coas excrecencias da súa propia enfermidade e gaña tempo histórico. Mesmo se sente por veces o animal ferido disposto a matar morrendo.

A contrarrevolución evita que os soños imposibles cristalicen. Tamén ocupando os espazos novos que o pobo albiscou. Ocupación, colonización e sometemento ao lucro privado, á explotación, ao consenso, que é a forma contemporánea de fabricar alienación. Sobre o territorio soñado polas forzas liberadoras do traballo chantou o Capital as súas novas arquitecturas escuras, os decorados do novo simulacro, os novos supermercados en que se compra miseria e se paga con miseria. Mais nin así logrou suprimir a loita de clases, porque non pode suprimir as clases sen morrer. Colocouna, iso si, nunha disxuntiva terminal. Ou o proletariado moderno, moi diverso e inmensamente maioritario, encomenda a produción disciplinada ás máquinas e muda o traballo asalariado por traballo cooperativo, ou o capital segue explotando a forza de traballo ata o paroxismo, ata conquistar unha autonomía especulativa e produtiva que lle permita prescindir para sempre do ser humano. Ollemos para o capital financeiro e comprenderemos como se escribe o futuro sen necesidade de nós. A resposta está aí, por terrorífica que sexa. O proxecto capitalista para nós ten un nome: Ninguén. Mais este proxecto ten o seu reverso: a nós sóbranos o Capital. Suprimámolo.

A Revolução dos Cravos ensinounos que o pobo é quen máis ordena. Ese pobo hoxe subalterno que traspasa fronteiras, que se convoca a si mesmo en todas as prazas de Europa e do mundo, xa non está disposto a que outros gobernen no seu nome. Para que proxecto político tan simple e tan audaz sexa realidade non lle queda máis remedio que ir recuperando, unha a unha, todas as revolucións derrotadas, suspendidas e traizoadas, e todas as que non conseguiron nacer. O 25 de abril é unha boa data de inicio.

Fonte: http://www.incomunidade.com/v10/art.php?art=28

[*] Xosé Antón López Dobao, coñecido como Antón Dobao, nado en Lugo o 16 de xullo de 1963, é un escritor, tradutor e cineasta galego. [Na Galipedia].
_____________