Os procesos de degradación dos residuos plásticos producen innumerábeis partículas diminutas que xa se poden detectar en practicamente todos os ecosistemas. Os máis pequenos son os denominados nanoplásticos, pero aínda existen grandes lagoas de coñecemento en torno a eles e a súa perigosidade para a saúde e o medio ambiente.
Onde queira que os científicos miren, poden detectalos: xa sexa en remotos lagos de montaña, no xeo mariño do Ártico, no fondo do océano profundo, en mostras de aire, ate no peixe que comemos: miles e miles de partículas de plástico microscópicas no rango de micro a milímetros. Este microplástico considérase agora ate un dos trazos definitorios do Antropoceno, a era da Terra configurada polos humanos modernos.
Os microplásticos fórmanse por procesos de meteorización e degradación fisicoquímica ou biolóxica a partir de produtos plásticos macroscópicos, como as toneladas de residuos plásticos que terminan nos océanos. É pouco probábel que estes procesos de degradación se deteñan na escala micrométrica. Por iso, cada vez é maior a preocupación polos posíbeis efectos nocivos que os nanoplásticos poderían ter en diversos ecosistemas.
"Numerosas informacións dos medios de comunicación suxiren, a través da súa cobertura, ás veces moi emocional, que nos enfrontamos a un gran problema", di o investigador do instituto suízo de investigación de materiais Empa, Bernd Nowack, que estudou durante moito tempo os fluxos de material de micro e nanopartículas sintéticas -como os procedentes dos textiles ou da abrasión dos neumáticos- no medio ambiente. Pero Nowack asegura que, polo momento, esta afirmación apenas pode ser corroborada polos achados científicos: "Nin sequera sabemos que cantidade de nanoplásticos hai nos distintos ecosistemas".
Enormes lagoas de coñecemento?
Isto débese principalmente a que é enormemente difícil, en términos de tecnoloxía de medición, identificar nanopartículas artificiais de plástico en mostras ambientais con miles e miles de partículas (naturais) de tamaño similar. Primeiro habería que desenvolver métodos analíticos adecuados, afirma Denise Mitrano, da Escola Politécnica Federal de Zúrich (ETH). E logo trataríase de entender exactamente que risco supoñen as minúsculas partículas de plástico -algunhas das cales difiren considerablemente na súa composición química- para os seres humanos e o medio ambiente. É dicir: canto perigosas son en última instancia. Por iso, "non podemos dicir xustificadamente que temos un problema grave, pero tampouco podemos dicir que non o temos", engade Nowack.
Isto débese a que canto máis pequenas son as partículas, máis probabilidades teñen de chegar a órganos e tecidos inaccesíbeis para as partículas máis grandes. A barreira hematoencefálica ou a placenta, por exemplo, impiden o paso de partículas e macromoléculas ate que alcanzan un determinado tamaño, protexendo así os tecidos e órganos que hai "detrás", é dicir, o cerebro e o feto, respectivamente, de sustancias potencialmente perigosas como virus e bacterias.
"Ate si inxerimos microplásticos, por exemplo a través da comida, probabelmente non entren no noso torrente sanguíneo nin no noso cerebro, senón que simplemente se excreten de novo", di Peter Wick, xefe do laboratorio de Interaccións Partículas-Biología de Empa, que estuda as interaccións das nanopartículas cos sistemas biolóxicos. Mais "cos nanoplásticos, non podemos estar tan seguros".
...e gran necesidade de investigación
Debido ás enormes lagoas nos coñecementos actuais, hai que intensificar a investigación sobre os nanoplásticos, conclúen Mitrano, Wick e Nowack. Con todo, isto debe facerse da forma máis sistemática e ampla posíbl, e coa cabeza fría. Á fin e ao cabo, os contaminantes emerxentes non sempre resultan ser tan perigosos como se supoñía nun principio.
"A nosa sociedade adopta inicialmente unha actitude de risco cero cara a moitas cousas que son novas e descoñecidas", di Wick. E iso é comprensíbel, engade, especialmente no caso dos nanoplásticos, porque, logo de todo, "quen quere plástico na súa comida?".
A solución ao problema, con todo, é tan sinxela (polo menos en teoría) como complexa. Por unha banda, gran parte das partículas de nanoplástico prodúcense pola degradación dos macro e microplásticos. Xa que logo, si hai menos plástico no medio ambiente, redúcese a cantidade de nanoplásticos, e aquí cada un de nós pode axudar a deixar de contaminar o medio ambiente con residuos plásticos.
Doutra banda, os nanoplásticos tamén poden crearse durante o uso dos produtos de plástico -por exemplo, por abrasión- sen que o usuario poida facer nada respecto diso. De feito, a nosa sociedade actual apenas é posíbel sen o plástico. "Os distintos polímeros teñen simplemente demasiadas propiedades positivas para iso", conclúe Bernd Nowack.
Fonte: Residuos Profesional. | 11.05.2021
Foto: Nanoplásticos a través de un microscopio electrónico. Empa / ETH
_______
Por favor, o contido do seu comentario debe estar relacionado co asunto do artigo.
Prega-se o maior respecto coas persoas, polo que ataques persoais e insultos serán eliminados.
Por favor, non use os comentarios, só para facer propaganda do seu sitio ou será eliminado.
EmoticonEmoticon