Amosando publicacións coa etiqueta Antonio Turiel Martínez. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta Antonio Turiel Martínez. Amosar todas as publicacións

luns, abril 26, 2021

O Congreso dos Deputados español aprobou o proxecto de Lei de Cambio Climático e Transición Enerxética, e enviouno ao Senado, onde se discutirán en breve as emendas (por medios expresos) e posteriormente devolveranse ao Congreso para a súa aprobación definitiva - Antonio Turiel fai unha avalización da Lei que se debate nas cámaras lexislativas estatais


Por Antonio Turiel Martínez [*]
25.04.2021

A lei de cambio climático e transición enerxética: unha avaliación persoal

Hai uns días, o Congreso dos Deputados español aprobou o proxecto de Lei de Cambio Climático e Transición Enerxética, e enviouno ao Senado, onde se discutirán en breve as emendas (por medios expresos) e posteriormente devolveranse ao Congreso para a súa aprobación definitiva. Se todo sae como estaba previsto, a Lei aprobarase definitivamente nunhas semanas.

Como sabedes, esta mesma semana comparecín ante a Comisión de Transición Ecolóxica do Senado, que ten un papel destacado, precisamente, no debate desta lei ao seu paso por esta cámara. Podería dicirse que a miña comparecencia non puido ser máis oportuna. Non obstante, dada a comprensíbel urxencia de aprobar finalmente unha lei tan crítica e que tivo un proceso tan longo, é improbábel que algunha das críticas que fixen na miña comparecencia (fundamentalmente, a falta de mención á crise enerxética), poda que se incorpore á lei neste momento.

Varias persoas pediron-me que escribise unha publicación sobre a lei, polo que lin as 39 páxinas do texto enviado ao Senado para dar a miña opinión con bo coñecemento. Tiña unhas expectativas moi baixas sobre esta lei, tendo en conta como foi o procedemento de participación cidadá (iniciado polo anterior goberno), e o certo é que o borrador final sorprendeume. A lei é, de feito, moi boa e, en moitos aspectos, é unha lei valente. Sería unha moi boa Lei, se fose aprobada hai 20 anos. O problema desta lei é que agora xa é demasiado tarde e non afronta correctamente os retos que imos ter a curto prazo; pero para o tempo político é demasiado e pronto: é unha lei avanzada.

Aínda que por un momento deixemos de lado o maior defecto da lei (é dicir, que é tarde porque se pretende aplicar a un mundo que xa non existe), tamén ten algúns outros defectos. No seguinte, comentarei con algún detalle a estrutura da lei, destacando en cada apartado aqueles aspectos que considero máis relevantes.

O preámbulo é unha xustificación das razóns e unha definición dos obxectivos da lei. Dentro dos parágrafos preliminares, no medio das cousas coas que podo estar máis ou menos de acordo, hai frases que considero curiosas, como (as negras son sempre miñas):

"España debe ofrecer respostas de apoio e inclusión aos grupos máis afectados polo cambio climático e a transformación da economía, así como proporcionar os sinais adecuados para atraer a confianza dos investidores e reducir os riscos financeiros asociados ao aumento do volume de emisións de efecto invernadoiro gases ou maior vulnerabilidade aos impactos físicos do cambio climático".

Sinceramente, se nos preocupa "reducir os riscos financeiros" non entendemos nada.

"A loita contra o cambio climático e a transición enerxética leva parello transformacións tecnolóxicas e cambios na industria. Polo tanto, é necesario vincular a transición enerxética á política industrial e ao I + D, establecendo mecanismos de apoio á industria para que a tecnoloxía de transición xere maior competitividade e un mellor posicionamento da mesma, e de resultados na xeración de riqueza e emprego de calidade".

As primeiras frases rozan a falacia (haberá un "progreso tecnolóxico" só porque nos interesaría moito), mais aproban-na. Non obstante, esta "transición tecnolóxica", con maior probabilidade, suporá un retroceso tecnolóxico e non xerará máis competitividade no sentido actual, nin xerará máis riqueza no sentido actual nin, empregos de calidade no sentido actual. Isto non ten por que suceder e tamén todo indica que isto non ocorrerá.

"A Comunicación da Unión Europea sobre o acordo verde europeo (O acordo verde europeo), de decembro de 2019, establece unha nova estratexia de crecemento que busca transformar a Unión Europea nunha sociedade xusta e próspera, cunha economía moderna, eficiente no uso dos seus recursos e competitivo, e co obxectivo de facer da Unión Europea o primeiro continente climaticamente neutral para o ano 2050".

Obviamente, o "crecemento" non ten ningún sentido, non é entender a orixe dos problemas e tampouco que xa alcanzamos os límites do crecemento e que estamos condenados a diminuír. O "competitivo", tres cuartas partes do mesmo: non se pode garantir e case con certeza non o pode ser. E ser neutral no clima en 2050 é discutíbel de moitas maneiras diferentes, pero falaremos diso.

"A obriga de limitar as emisións condiciona as políticas sectoriais e implica cambios nos patróns de consumo. Pero esta transformación trae vantaxes relacionadas coa modernización do modelo de produción e do sistema enerxético e ofrece oportunidades de emprego, negocio e crecemento sempre que a medio e longo prazo se incorpore a perspectiva para facilitar a descarbonización ordenada da economía".

Se por "modernización" nos referísemos a sistemas economicamente non rendíbeis no noso modelo económico actual, aínda se entendería. Pero non haberá oportunidades de traballo, negocio nin crecemento. Sentímolo: a loita contra o cambio climático non é unha "oportunidade vibrante". Non o é. E combinado coa crise enerxética é máis ben un amargo declive...

"Así, entre as importantes transformacións que van ter lugar no sistema enerxético e, polo tanto, no conxunto da economía, como consecuencia da transición enerxética promovida por esta lei, está a mellora sistemática da eficiencia enerxética da economía En concreto, a previsión é que a intensidade enerxética primaria da economía española mellore anualmente un 3,5% ao ano ate 2030; así mesmo, estímase que a dependencia enerxética do país, desde o 74% en 2017, caerá ate o 61% no ano 2030, como consecuencia da caída das importacións de carbón e petróleo".

Estiven mirando os datos máis actuais que atopei sobre a intensidade de enerxía primaria en España e, segundo eles, a mellora anual nos últimos 20 anos foi do 1% ao ano. Lembremos que o concepto de intensidade enerxética é en si mesmo bastante discutíbel, porque o que reflicten estas "melloras" é un aumento na subcontratación da economía española e unha subcontratación a outros países (China, sobre todo) dos máis contaminantes e intensivos actividades enerxéticas, aínda que logo os produtos consúmense aquí, cun maior gasto enerxético e emisións debido ao aumento dos custos de transporte, o que implica un certo cinismo cando se di que "loitamos contra o cambio climático" pero provocamos un aumento das emisións globais grazas a este modelo de subcontratación. E aquí na Lei dinnos que, por decreto lexislativo, xa non baixará ao 1% ao ano, senón ao 3,5% ao ano e así de aquí ata 2030. Isto é ridículo: é imposíbel decretalo pasará algo así, e se pon ese número é porque alguén determinou que camiño se debe seguir e calculou ese número absurdo. Por outra banda, esa dependencia enerxética só baixa do 74% ao 61% (unha caída do 18%), tendo en conta que principalmente os combustíbeis fósiles proceden do estranxeiro, dános unha indicación de que a estrada non vai ser tan magnífica. A pesar desta mellora da intensidade enerxética, estase a supor que o PIB de España medrará. É por iso que se estima que as emisións se reducirán un 23% en 2030: iso, basicamente, supón un consumo total de enerxía moi similar ao actual (aproximadamente o 95% do actual) e coa mellora da intensidade enerxética do 3,5% anual do PIB o pode medrar entre o 1,6 e o ​​2,5% anual que posteriormente contarán. A cuadratura do círculo... Obviamente, isto é o primeiro que se vai ver que non sucede nin como broma, especialmente coa grave crise económica que se está producindo debido á crise enerxética.

"É necesario establecer, no marco da lei, obxectivos de redución de emisións para o ano 2030 e 2050, ofrecendo previsibilidade para orientar as decisións dos investidores e reguladores con competencias na materia. Os obxectivos cuantificados buscan favorecer a previsibilidade e os signosmedidas económicas adecuadas, asumindo o principio de non regresión nos obxectivos fixados. Desde o punto de vista ambiental, este principio de non regresión defínese como un en virtude do cal a normativa, a actividade das administracións públicas e a práctica xurisdicional non poden implicar unha redución ou un retroceso cuantitativo ou cualitativo respecto dos niveis de protección. lexislación ambiental existente en todo momento, agás situacións plenamente xustificadas baseadas en razóns de interese público e unha vez emitido un xuízo de ponderación entre os diferentes dereitos legais que poidan estar en contradición co ambiental".

Declaración de intencións preocupante. Os obxectivos manteranse, a non ser que non os manteñan ...

Xusto antes dos artigos da lei, establécense os obxectivos: redución das emisións de CO2 no 2030 dun 23% en comparación co valor de 1990 e neutralidade das emisións no 2050. Moita xente criticou a falta de ambición da lei, porque o obxectivo xa está obsoleto con respecto ao establecido polo IPCC na cúpula de Madrid en 2019 (o 55% para 2030, a escala mundial). A min, sinceramente, é o que menos me preocupa. Tamén se di que polo menos o 74% da xeración de electricidade debe ser renovábel en 2030. Se se compara co 43% do ano pasado parece moito, pero en realidade hai momentos concretos nos que se chegou ao 60%, polo que debería ser factíbel. Pero hai un problema que Beamspot explicou varias veces neste blog, e é a inestabilidade da rede posterior á integración de moita enerxía renovábel, que é un problema que Alemaña enfrontou repetidamente e que dificulta a expansión das renovábeis. Así, aínda que non se di, o xeito de lograr esta expansión e evitar a inestabilidade é dedicando directamente unha parte substancial desta electricidade renovábel á produción in situ de hidróxeno verde, esa quimera... Entón, aínda que non se di, probabelmente estea pensando en confialo todo á ruína do hidróxeno verde. Outra cousa curiosa é que se establece que a eficiencia enerxética terá que mellorarse reducindo o consumo de enerxía primaria polo menos nun 39,5% para 2030, aínda que non me queda claro que. Unha redución tan salvaxe no consumo de enerxía só significa unha cousa: unha brutal contracción económica. E é que o aumento da eficiencia enerxética non implica unha diminución do consumo de enerxía por mor do paradoxo de Jevons. O curioso disto é que, tendo en conta o que se nos vén ao camiño, é probábel que se produza tal descenso.

Respecto dos artigos, como digo, non me deterei a analizalo polo miúdo e destacarei algúns aspectos dispersos. Os artigos que non comento (que son, en realidade, a maioría) non os comento porque xa me parece bo (ou, polo menos, non me parece mal) o que din.

✅ O artigo 6 trata da dixitalización. Non se considera que a dixitalización estea ameazada pola escaseza presente e futura de microchips. Nisto, como en tantas outras cousas, non hai un plan B para afrontar o escenario máis realista.

✅ O artigo 7 explica o uso hidráulico. Ponse énfase nas plantas reversíbeis, aínda que se sabe que a súa capacidade total para almacenar enerxía excedentaria é moi limitada. Tamén subliña que as canalizacións de abastecemento e saneamento urbanas poden empregarse para xerar electricidade. Moita sorte con iso tamén.

✅ O artigo 9 prohibe a concesión de novas licenzas para o estudo ou explotación de hidrocarburos en España. Sen dúbida é un elemento moi valente, aínda que tamén é certo que xa non queda nada rendíbel por explotar, agora que os promotores do fracking da terra natal déronse conta de que nunca ía ser rendíbel.

✅ O artigo 10 prohibe o mesmo coas minas de materiais radioactivos. É aínda máis valente que o anterior. Tampouco hai ningunha mina radioactiva rendíbel en España, pero aínda así é moi valente.

✅ O artigo 12 di que se fomentará a penetración do uso de gas renovábel, incluído o biogás e o hidróxeno. O biogás pódese producir en cantidades limitadas (debido a un problema similar ao que explicamos ao principio de todo neste blog), e en canto ao hidróxeno xa sabemos de que se trata. O preocupante da introdución de hidróxeno aquí é que parece ir na dirección que apuntou Beamspot: que se mesturará con gas natural, reducindo así a súa potencia de combustíbel, pero cargarannos coma se fose un bo gas.

✅ O artigo 13 di que se promoverán combustíbeis renovábeis para o transporte. Iso só poden ser biocombustíbeis (un grave erro) e, por suposto, hidróxeno de novo. Xa sabemos que o hidróxeno é a única alternativa para tratar de manter a matriz industrial europea, aínda que é unha mala e dubidosa alternativa que, seguramente, bombeará os ingresos das clases traballadoras aos do capital.

✅ Do artigo 14 gustaríame destacar dúas cousas: unha, que a partir de 2040 os coches terán que ter cero emisións de CO2 (vexo que é doado de conseguir: en xeral, non teremos coches en 2040); dúas, que nos concellos de máis de 50.000 habitantes, haberá que poñer en marcha toda unha serie de medidas a máis tardar no 2023 que estou seguro de que darán moito do que falar nos próximos anos, incluíndo estritas limitacións á circulación de vehículos convencionais.

✅ O artigo 15 trata da instalación de puntos de recarga eléctrica, supoñendo que haberá unha introdución masiva do coche eléctrico, o que é incerto cando menos. Engádeo ao que se di na ligazón anterior: recentemente revisei os meus cálculos de hai 10 anos sobre o número de coches eléctricos que se poderían fabricar ao ano se empregásemos todo o litio producido a nivel mundial para iso. A produción aumentou moito desde 2010 (multiplicada por 3), aínda que sofre altos e baixos considerábeis. E a cantidade de litio por coche baixou considerablemente. Tomando como referencia un vehículo de 50 Kw/h ou 8 Kg de litio metálico, hoxe poderían fabricarse 8 millóns de coches eléctricos ao ano. A produción mundial de automóbiles caeu agora debido a CoVid e sitúase en case 80 millóns de automóbiles ao ano, fronte aos case 100 millóns de 2018. Entón, se toda a produción mundial de litio se empregase para fabricar coches (adeus teléfonos móbiles, tabletas, portátiles e sistemas de copia de seguridade eléctricos para ordenadores e centros de datos), levarían 175 anos renovar toda a flota mundial de 1.400 millóns de coches. E iso é co litio: se observamos a situación con cobalto e neodimio, os pescozos de botella son peores. Pero, si, ponse o acento en poñer máis puntos de carga que só os poucos privilexiados (e seguramente ricos) que terán un coche eléctrico poderán gozar. Tamén é interesante que este artigo obrigue ás estacións de servizo que venderon máis de 5 millóns de litros de combustible en 2019 a instalar estes puntos de recarga, asumindo o gasto por si mesmos (creo que isto aumentará moitas burbullas). Ah, e a partir deste ano, cando teña que revisar a licenza de concesión dunha estación de servizo, obrigarán a poñer un punto de recarga eléctrica, por moito combustíbel que venda. E, por certo, o novo Código Técnico da Edificación tamén requirirá puntos de recarga nos garaxes das casas.

✅ O artigo 16 trata sobre a redución de emisións no sector marítimo. Fálase de "estimular o subministro eléctrico ou o uso de combustibles alternativos nos buques atracados". Agás para os barcos realmente pequenos e con pouca autonomía, a electrificación dos barcos é completamente impensable. A clave, entón, está neses "combustibles alternativos". A transición ao hidróxeno é aínda máis difícil no caso dos buques grandes, debido ás dificultades de manipulación e contención de hidróxeno para viaxes longos como os mariños, polo que seguramente será necesario recorrer a solucións enerxéticas laranxas (aceptando a pelota que non teñen emisións netas). Coa desvantaxe adicional de que o custo da enerxía laranxa é moi alto e a capacidade de produción é bastante limitada. O problema subxacente é que a transmutación do sector marítimo á enerxía verde non é factible na práctica e iso vai causar problemas moi graves.

A verdade, gústanme moito os artigos que seguen, especialmente os 20 que falan de aumentar a capacidade de recuperación da infraestrutura do medio mariño. Interesante ✅ artigo 21, que fala de protexer as áreas naturais sensibles das novas instalacións enerxéticas. E espectacular ✅ artigo 22, que fala do impacto da dieta. O resto dos artigos, realmente moi bos, o mellor da lei.

A partir do ✅ artigo 27 dise que a transición enerxética é xusta, o que é moi bo e introduce ideas interesantes. O que me parece moi difícil é garantilo. E vendo as medidas concretas, están pensando nun esquema de cousas típico de hai 20 anos, cun mantemento da sociedade industrial actual. Non é iso o que vai pasar. O ✅ artigo 29 fala do cesamento da produción nacional de carbón, e tamén aquí haberá un gran punto de adhesión. Especialmente cando preveo que, cando o petróleo deixe de chegar, teremos que recorrer ao carbón nacional e a Fischer-Tropsch para manter a imprescindíbel maquinaria.

Ignoro os ✅ artigos do título VII (recursos dispoñibles), que non me interesan en absoluto e parecen un pouco extraterrestres, e vou ao ✅ título VIII, sobre educación e investigación: en principio, todo o que din soa razoábel. ✅ O título IX trata sobre gobernanza e aquí o máis importante a destacar é a creación do Comité de expertos: veremos a quen elixen e de que se trata. A creación da Asemblea Cidadá é moi interesante, aínda que haberá que ver como se articula.

As disposicións adicionais tamén son interesantes. O primeiro exclúe ao exército de todo isto, aínda que se anima a cumprilo. No cuarto, a aviación menciónase por primeira vez e é vagamente: é como dicir "descarboniza o que poidas, ao teu gusto". O quinto é economía circular: un bo concepto difícil de implementar. O sexto, promover o ferrocarril, que considero axeitado e que incluso podería ter sido máis incisivo. E nas disposicións finais hai moitos cambios normativos en leis e regulamentos anteriores cuxo alcance se me escapa, pero hai cousas que parecen ter moito impacto. De seguro que escoitaremos falar dalgúns destes nos próximos meses.

En resumo, hai moi boas ideas nesta lei. Ademais, é unha lei que levará bastantes burbullas en moitos sectores porque as obriga a facer cousas que claramente van en contra dos seus intereses.

O peor dos casos é que se trata dunha Lei inútil ou bastante inútil, a pesar de que estou convencido de que se fixeron moitos esforzos e boas intencións. Todos os plans de execución, todas as ideas de transición, todas as previsións que existen nel, arruinaranse cando nuns meses teñamos o primeiro pico dos prezos do petróleo e entramos no negro camiño do descenso enerxético para o que non nos temos preparado. Unha mágoa, porque moita xente criticará esta lei coma se fose a causa, cando en realidade o seu problema chega demasiado tarde.

Salu2 .

AMT

Publicado en  The Oil Crash. | Luns 19 de abril de 2021

[*] Antonio Turiel Martínez (nacido en León, 1970) é un científico e divulgador licenciado en Física e Matemáticas e doutor en Física Teórica pola Universidade Autónoma de Madrid. Traballa como Investigador Científico no Institut de Ciències do Mar do CSIC. Autor de  Un futuro sin más (novela) e o seu último libro: Petrocalipsis: Crisis energética global y cómo (no) la vamos a solucionar (ensaio).   [Wikipedia]

|||||||

martes, xaneiro 26, 2016

O rumor do peak oil, ... Por Antonio Turiel (ATM) - ... China, a fábrica do mundo, está acusando con forza a caída da demanda mundial de todo tipo de bens - ... o comercio mundial está sufrindo un gran baixón, ... estamos entrando nunha gran recesión global - o prezo do petróleo baixou moito, cotizándose na actualidade o barril de Brent por baixo dos 30 dólares, ... mais ...


"Non o oen? É o rumor do peak oil. Apresurémonos, antes de que sexa un fragor, antes de que a previsíbel avalancha nos arrastre".
Impresionante artigo de Antonio Turiel que nos remiteu o noso compañeiro Manuel Casal Lodeiro de Vespera de Nada. Desde Ártabra 21, púxemo-nos man á obra para traducir-lo, traballa-lo e enlazar, para explicar mellor o seu contido. Convidamos a súa lectura atenta e tomar nota para a acción política e social. Mesmo onte, 25 de Xaneiro de 2016, o habitual programa de actualidade, análise e debate político, económico e social VíaV de VTV, tocaban un interesante tema económico totalmente relacionado ("O eco da economía chinesa condiciona") co que aquí manifesta o activista e científico, profesor e investigador Antonio Turiel. O autor dá unha serie de claves e argumentos que fan reflexionar. Non o perdades.

Por Antonio Turiel [*]
26.01.2016


Este ano 2016 estivo marcado por unha noticia que ocupou unha porción apreciábel do sempre disputado tempo telenoticiado: a volatilidade da bolsa de valores chinesa. No Imperio do Medio vivíronse días de grandes baixadas, até o punto que a sesión se tivo que suspender nun par de xornadas, ao superar as caídas o 7%. A bolsa chinesa viña de ter unha evolución bastante mediocre en 2015, e polo que parece todos os problemas acumulados son cada vez máis evidentes en 2016. As bolsas occidentais acusaron o impacto con caídas acumuladas que son a metade das chinesas, pero demostrando que a evolución do xigante asiático ten moita influencia no que pasa no mundo.

Pero, que pasa en China? Simplemente, que China, a fábrica do mundo, está acusando con forza a caída da demanda mundial de todo tipo de bens. Cousa lóxica, si se ten en conta que o desapalancamento da débeda iniciado en 2008 irá progresivamente minando a renda dispoñíbel das clases medias (vía diminución de prestacións e vía degradación da calidade do traballo asalariado). E esa clase media, cada vez máis empobrecida, compra menos cousas e consome menos.

Durante os primeiros meses de 2015 a planificación do fluxo de mercancías a escala mundial seguiu os patróns ditados case ao unísono por canta consultoría económica deste mundo: a demanda seguiría crecendo, a demanda de bens seguiría polas canles previstas. Con todo, a demanda baixou e os produtos e materias primas empezaron a almacenarse, porque o que saía era menos que o que entraba. É un fenómeno xeneralizado en todo o mundo. Iso levou a unha drástica disminución do comercio mundial. O Baltic Dry Index (un índice que mide a cantidade de materias primas que se desprazan polo mar) está en mínimos que non se viron nun par de décadas (nin sequera en 2008), e en xeral o comercio por estrada, tren, avión, etc está en valores moi, moi baixos (por exemplo, o comercio entre China e África, o seu principal subministrador de materias primas, caeu un 40% o ano pasado). Indicio de que o comercio mundial está sufrindo un gran baixón, e que estamos entrando nunha gran recesión global.

Como pasou durante a última gran recesión, en 2008, o prezo do petróleo baixou moito, cotizándose na actualidade o barril de Brent por baixo dos 30 dólares, menos ata de ao que chegou en 2008. Tal caída precipitada traerá consecuencias moi negativas para o sector, pois ao contrario de 2008, cando o prezo do petróleo caeu fortemente de xullo a decembro para logo ascender relativamente rápido e estabilizarse nuns 100 dólares o barril a finais de 2009, nesta ocasión a baixada fai máis dun ano que dura e está minando a economía dos países produtores de materias primas e non só de petróleo. Por exemplo, nos EE.UU. acaba de crebar a segunda maior empresa produtora de carbón dese país, e non precisamente porque os EE.UU. estivésense descarbonizando senón porque segue a tendencia contractiva xeral. Pero onde se cheira a sangue nos EE.UU. é no sector da produción de petróleo, e especialmente naquelas empresas que apostaran forte ao fracking. Separadamente da próxima creba de Chesapeake, unha empresa de mediana importancia, que moitos analistas descuentan para principios de 2016 (as súas accións caeron un 80% durante o último ano, en paralelo aos seus ingresos), outras importantes empresas do sector poderían crebar durante 2016. Aínda non se apunta a ningunha das grandes, pero obviamente van sufrir durante este ano e en paralelo reducen os seus gastos para intentar sobrevivir o maior tempo posíbel.

O problema non se circunscribe aos EE.UU.; por exemplo, BP acaba de anunciar que despedirá ao 15% do seu persoal ocupado na división de exploración e desenvolvemento, uns 4.000 traballadores. E o problema non só afecta as compañías privadas; por exemplo, hai pouco que soubemos que Pemex despedirá a 13.000 traballadores. Algunhas compañías, sobre todo as máis grandes e diversificadas, recorren á venda dos activos máis dubidosos, conseguindo así o dobre beneficio de facer efectivo e diminuír o risco, e céntranse a partir de aí nos seus activos máis seguros; xerarán menos diñeiro, iso é verdade, pero moitísimo menor risco. Con todo, compañías como as que se dedican ao fracking non teñen nada bo que ofrecer e buscan desesperadamente máis financiamento coa que manterse á boia, en tanto que algunhas contratan vergonzantes campañas de relacións públicas para facer crer ao público xeral que o fracking aínda é rendible (cando, en realidade, nunca o foi).

É neste contexto de loita pola supervivencia que se ten que entender o recente anuncio de que Arabia Saudita fará unha oferta pública de accións da súa compañía nacional de petróleos, Aramco, a máis grande do mundo. Mentres se dilucida o marco desta privatización (fálase de que só sairía á venda a división que se encarga das refinerías), crece a tensión bélica na zona. Deixando á marxe o que está pasando en Siria e Irak, xa non é só o crecente enfrontamento entre Arabia Saudita e Irán: a guerra que Arabia Saudita mantén en Yemen non ten visos de acabar (e en ocasións os rebeldes yemenitas teñen a osadía de golpear a Arabia Saudita no seu propio territorio); ao tempo, Arabia Saudita mantén a situación de protectorado de facto en Bahrein (país que "liberou" manu militari en 2011). Toda esta carga militar de Arabia Saudita agudiza perigosamente os problemas económicos derivados de descenso de ingresos pola venda de petróleo, o que lle obrigou a reducir prestacións sociais e a aumentar o custo do carburante no reino. O potencial desestabilizador destas medidas é enorme; imaxínanse Vds. que consecuencias tería que estalase unha revolta en Arabia Saudita?

Desde unha perspectiva meramente económica, o grave da situación actual é a pertinaz contracción do investimento en exploración e desenvolvemento de novos xacimientos petrolíferos, e non só nos non convencionais. Xusto neste momento, cando máis que nunca se tería que aumentar o investimento en exploración e desenvolvemento (upstream) porque cada vez os xacimientos son máis difíciles de atopar e de explotar, encadeamos unha racha de anos de contracción no investimento moi forte no sector petroleiro. De acordo coa Axencia Internacional da Enerxía, o investimento en upstream reduciuse un 15% en 2014 con respecto a 2013, e un 20% adicional en 2015 con respecto a 2014. E aquí non se acaba a mala racha, senón que a propia AIE está proxectando un novo descenso do 15% en 2016. A nivel mundial cae o conteo de rigs (cabezas perforadoras); o problema xa non é a catastrófica caída do número de rigs activos nos EE.UU., senón que a caída comeza a ser monumental (un 50%) ao nivel do mundo enteiro.


Aínda que a maioría dos analistas económicos non o perciben, é bastante obvio que nos estamos encamiñando ás alancadas cara a unha escaseza de petróleo que non só é inminente, senón que será irreversíbel. A combinación entre desinvestimento na hoxe en día imprescindíbel reposición de pozos e crébalas das empresas que explotan os recursos de hidrocarburos líquidos máis caros de producir (cuxo porcentaxe sobre a produción mundial é xa do 10% e debería crecer durante os próximos anos simplemente para manter a produción total constante) garanten non só que nunca recuperaremos o nivel de produción de 2015 (isto é, o peak oil produciuse o ano pasado), senón que o descenso a partir de aquí será bastante rápido.

A creba das empresas que explotan xacementos de hidrocarburos diversos non fai desaparecer o recurso, naturalmente. Con todo, si que nos fala da difícil viabilidade da explotación dese recurso aos prezos que realmente a economía se pode permitir. Pero é que ademais esas crebas si que fai desaparecer algo fundamental: inversores dispostos a arriscar o seu diñeiro nun negocio que, de súpeto, xa non parece tan seguro como sempre parecera. Por iso, de xeito real, a creba de empresas petroleiras implica a desaparición efectiva de toda a produción actual que se estaba producindo antieconomicamente, simplemente porque se tiñan moi boas perspectivas para o futuro. E ese é unha porcentaxe crecente de todo o petróleo que se pode producir...

Estamos diante, xa que logo, dun rápido descenso da produción de petróleo que se irá evidenciando nos próximos anos. E que é o que se contan nos medios sobre a situación actual? Pouca cousa. Poucas veces atrévense a advertir que de manterse os baixos prezos actuais haberá unha forte escaseza á volta dun par de anos. A inmensa maioría das análises económicas que podemos ler apostan a que o prezo manterase baixo no medio prazo, é dicir, durante os próximos 2, 5 ou ata 10 anos. É obvio que non entenden nada do que está pasando (serviría de algo recomendarlles, unha vez máis, nosa guía?). E até algúns se permiten de cando en vez facer chanzas sobre a "ridícula teoría do peak oil", ao seu entender desmentida polos baixos prezos do petróleo.

Desde unha perspectiva economicista, o peak oil debería traducirse en prezos permanentemente altos. Esta é unha visión simplista, propia do pensamento económico liberal, que non entende o papel da enerxía na economía. O máis curioso é que non poucos dos estudosos do peak oil levan anos afirmando que a chegada ao máximo de produción do petróleo o que xera é volatilidade no prezo (eu mesmo dicíao no quinto post que escribín neste blog, o 3 de febreiro de 2010). No meu caso concreto e para máis inri, cando a fase de prezos altos prolongouse un pouco máis do esperado criticáronme porque non acababa de chegar a baixada de prezos que prognosticaba (ver post do 28 de marzo de 2014, seis meses antes de que empezase do actual episodio de prezos baixos). Volvereino a repetir, unha vez máis: o problema da escaseza de petróleo non é que o prezo suba moito de xeito permanente. Para que o prezo se manteña permanentemente alto o petróleo ten que converterse nun artigo de luxo e deixar de ser o que é agora, é dicir, o motor da economía, e aínda que algún día chegaremos a esa situación, aínda estamos lonxe dese momento. Nos próximos anos o que caracterizará ao prezo do petróleo é unha volatilidade brutal, a medida que profundemos na espiral de destrución de demanda - destrución de oferta. Non é simplemente dicir que o prezo do petróleo ás veces sobe e ás veces baixa, non. A cuestión é que durante certos períodos manterase demasiado alto, de maneira que danará a economía en xeral, e despois manterase demasiado baixo, danando ás compañías produtoras. Esta oscilación salvaxe, sen término medio (a maior parte do tempo o prezo ou será moi alto ou será moi baixo, situándose en valores intermedios só no seu rápido camiño cara arriba ou cara abaixo), é o que caracterizará a evolución do prezo durante os próximos anos, cun período de repetición típico que no post de 2010 estimabamos nuns 3 ou 4 anos, aínda que a medida que se acelere o descenso de produción os ciclos de subidas e baixadas serán cada vez máis rápidos. Fíxense na gráfica (completamente cualitativa) que Dave Cohen debuxaba agora fai 8 anos:


E fíxense que fixo o prezo do petróleo nos últimos 10 anos:


Como ven, até o 2011 a forma cualitativa de ambas gráficas era moi similar. En 2011 introdúcese masivamente o fracking nos EE.UU., e malia ser un negocio ruinoso conséguese manter os prezos un pouco por encima dos 100$/barril pero sen romper o teito de 149$/barril de 2008. Con todo, 100$/barril é un prezo demasiado alto para non acabar prexudicando á economía en xeral no medio prazo. Coa forzada estabilización do fracking postergamos a caída de prezos uns 3 anos, pero agora atopámonos cunha economía danada (como mostran os datos que dou ao comezo do post) e unhas compañías petrolíferas sobre-endebedadas e crebando (como xa alertábamos en setembro de 2014). Así pois, aforramo-nos un dos ciclos de 3 anos, pero fixémolo a costa de poñer nunha situación precaria ás nosas empresas petroleiras e xa que logo neste momento estamos tendo á vez unha fase de destrución de demanda e de oferta.

É importante resaltar que desde o punto de vista da evolución do peak oil non gañamos absolutamente nada: producindo a perdas hidrocarburos subprime como o LTO de fracking ou o das areas bituminosas mantivemos o nivel total de hidrocarburos durante estes anos, pero agora a caída será máis abrupta e irémonos directamente ao momento da curva onde deberiamos estar si explotouse soamente o que era economicamente rendíbel; ou quizá máis abaixo, porque no proceso danamos o balance de empresas e explotacións que podían ser viábeis. E o que é peor: o abrupto dos cambios fai máis probábeis os conflitos xeopolíticos e as guerras polos recursos, porque os economistas que asesoran aos gobernos de todo o mundo non comprenden a situación e ven pantasmas de "guerras de prezos" e "intentos de desestabilización" onde o que hai é fundamentalmente o imperio da pura e dura termodinámica e unha mala comprensión da realidade económica por quen se din os seus especialistas.

Por ese motivo, todos os que predixen escenarios de prezos baixos do petróleo a 5 anos vista equivócanse sen dúbida: os prezos manteranse baixos este ano até que estale unha nova guerra ou creben suficientes empresas do sector, e ao baixar a oferta o prezo dispararase, agravando a crise económica global en cernes (recorden que o ano pasado o PIB global contraeuse un 5%). Iniciarase así o seguinte ciclo da oscilación do prezo, que será máis duro que o anterior porque os investidores, escaldados, non volverán tan rápido a investir nas petroleiras.

O máis triste deste proceso é que ninguén mirará á produción de petróleo, ao feito de que xa está decaendo para nunca máis recuperar os niveis actuais e para seguir unha tendencia xeral á baixa con pequenas repuntadas transitorias. A obsesión economicista polo prezo fará que se ignore a variábel que é en realidade fundamental, pois a enerxía é o verdadeiro motor da economía, en tanto que o diñeiro (entre outras cousas) é só representación do valor e non o valor en si mesmo. As raras veces que se comente que a produción baixou os economistas sairán dicindo que se debe á recesión e que cando salgamos desta a produción volverá subir, poñendo así o carro diante dos bois, ignorando que o problema é que está diminuíndo a cantidade de enerxía accesíbel para propulsar este sistema, incapaces de comprender que hai que cambiar o paradigma económico completo para adaptalo a unha realidade na que xa chocamos contra os límites do planeta.

Pois si, señores, as consecuencias do peak oil eran estas, o que fai tempo que eu denomino o oil crash: a imposibilidade da nosa sociedade de manter o sistema actual, unha vez que chegamos ao cénit de produción de petróleo. É a isto ao que se parece, é a isto ao que cheira e ao que sabe. E isto só é o comezo: si non o entendemos e non comezamos a tomar desde xa medidas para adaptarnos virán guerras, escaseza, desabastecemento... Eu persoalmente fai tempo que aposto por que España se meterá en aventuras militares en varios países e particularmente en Alxeria, cando alí estale a guerra civil actualmente en cernes; guerras que esgotarán máis rapidamente a España e que nos afundirán con maior celeridade no lodo.

Pero, repitámolo unha vez máis: nada diso é necesario, non necesitamos afundirnos na miseria, non está escrito en pedra que o noso destino inevitábel sexa o colapso. Non é verdade. Aínda podemos cambiar o rumbo das cousas. Debemos dicir e dicirnos a verdade á cara, pasar da idea á acción, facer propostas de futuro. É posíbel. Fagamos-lo.

Non o oen? É o rumor do peak oil. Apresurémonos, antes de que sexa un fragor, antes de que a previsíbel avalancha nos arrastre.

Salu2,
AMT

Publicado en The Oil Crash. | 15.01.2016

[*] Antonio Turiel Martínez, Licenciado en CC. Físicas por la UAM (1993), en CC. Matemáticas por la UAM (1994), Doctor en Física Teórica por la UAM (1998) e Científico titular en el Institut de Ciències del Mar del CSIC. Autor do Blogue The Oil Crash.  Con máis de 6 millóns 300 mil entradas.| Páxina no facebook.

No buscador libre DuckDuckGo.

---

Asociación Véspera de Nada  por unha Galiza sen Petróleo
http://www.VesperaDeNada.org
http://twitter.com/vesperadenada
https://www.facebook.com/VesperaDeNada
http://www.youtube.com/user/VesperaDeNada

A sementar a revolución da Galiza pospetróleo
Guía para o descenso enerxético:
http://Galiza.posPetroleo.com

Enviado por:
Manuel Casal Lodeiro - VEspera de Nada
-diademoito@vesperadenada.org-
15 de janeiro de 2016 08:53

_______________

venres, novembro 27, 2015

Europa ante a guerra, ... Por Antonio Turiel

Por Antonio Turiel [*]
27.11.2015


Resoan con forza os tambores da guerra en Europa, e os cidadáns europeos, amedrentados pola omnipresente ameaza do terror integrista, únense fervorosos ao clamor contra o yihadismo, ou ben calan por temor a ser tachados de brandos, cando non de estúpidos.

Corren malos tempos para os que tratan de invocar a cordura, no medio de tantos faladoiros de baixo perfil, sostidas sobre a base de argumentos torpes e manidos. Custa tomar perspectiva, custa ter uns minutos para reflexionar con calma e tratar de entender que está pasando, como pasou en tan pouco tempo Europa de ser un baluarte de prosperidade e entendemento a ser presa do medo e do ardor guerreiro.

É froito este cambio do brutal atentado vivido en París fai dúas semanas? Aínda teño amigos na capital francesa, e varios referíronme escenas dun horror indescritíbel vividas por persoas achegadas a eles, algunhas das cales non sobreviviron. Pero, realmente actúan os gobernos cegados pola indignación da indiscriminada matanza, máis difícil de asumir nun territorio xa non habituado a estas atrocidades?

Cunha celeridade desconcertante, ás horas de haberse cometido os atentados de París e terse os primeiros datos sobre os asasinos, atribuír pola vía sumarísima, sen xuízo previo, a culpa ao Estado Islámico, antes denominado ISIS, agora Daesh (pois parece que esta palabra ten connotacións despectivas en árabe, e alguén con coñecementos de relacións públicas aconsellaría o cambio). Até aínda que o Estado Islámico reivindique os atentados, resulta sorprendente que se lle atribúa sen máis discusión, sen máis investigación, toda a culpa do sucedido. Os asasinos eran cidadáns franceses; non ten o Estado francés ningunha responsabilidade xa que logo? Di-se que combateron en Siria, pero, demostra ese simple feito que foron enviados aquí polo Estado Islámico? Non malinterpreten as miñas palabras: estou convencido que ISIS ou Daesh, ou como queiran chamarlle, instigou os atentados, si non é que deu apoio loxístico e diñeiro para a súa comisión, pero aínda así, o máis elemental sentido da prudencia indicaría que debería investigarse un pouco máis antes de lanzarse a unha cousa tan grande e tan terrible como é facer a guerra, cun custo tan elevado, tanto humano como económico. Unha guerra que para Francia comezou non tralos atentados de París, senón fai varios meses, en setembro, cando Hollande declarou que Siria era unha ameaza para a seguridade nacional de Francia e comezou a bombardear posicións de Daesh en Siria.

Como explicaba Christian Gebauer no post anterior, a zona de Siria e Irak é "o ombligo do mundo", un lugar estratéxico para o paso de oleodutos e que contén algúns dos maiores xacementos, que non foron explotados ao máximo rendemento polas sancións que recaeron sobre Iraq durante anos. Agora que no resto do mundo escasea o petróleo fácil de producir, esas reservas son demasiado golosas, demasiado necesarias para o futuro de tantos países importadores de petróleo, que necesitan ese petróleo para manter as súas elevadas cotas de desenvolvemento, para non afundirse de forma irremediable nesta crise que non acabará nunca.

Por que se produciu outro sanguento atentado en Bamako, a capital de Malí, uns días despois? Como comentamos fai case tres anos no post "O canto do galo", Francia ten un moi grande interese en manter o control de Malí para garantir a estabilidade das súas minas de uranio en Níxer. Malí é, xa que logo, outra fronte importante para Francia, de face a manter o fornezo dos combustíbeis vitais (neste caso, uranio) cos que manter a súa economía. Quen atentaron en Malí estaban, consciente ou inconscientemente, facéndoo contra o poder de Francia, e así este atentado era unha lóxica continuación do de París.

Pero cubrir dúas frontes de guerra, e tan distantes da metrópole, é demasiado para unha potencia crepuscular como Francia, así que pediu axuda para que lle cubran a fronte menos activa e menos problemática, a de Malí. España ofreceuse de inmediato a relevar a Francia en Malí, pero o Goberno español agora dubida en dar ese paso inmediatamente. Seguramente na decisión do gabinete de Mariano Rajoy pesou as duras xornadas vividas entre o 11 e o 15 de marzo de 2004, nas que o propio Rajoy, quen ía primeiro en todas as enquisas, perdeu as eleccións logo dos terríbeis atentados de Madrid do 11 de marzo. Naquel entón, en España aínda se axitaban os rescoldos do movemento contra a guerra en Iraq, na cal o Goberno do tamén conservador Jose María Aznar (do cal Rajoy era ministro) involucrara a España un ano antes, a pesar do maioritario rexeitamento pola opinión pública española. O Goberno de España vive no temor de que os movementos anti-guerra, tan activos fai unha década, puidésense reactivar por culpa dunha torpeza na xestión mediática da actual crise internacional, e por iso camiña con pés de chumbo. Sobre todo, porque en España hai previstas eleccións lexislativas para o 20 de decembro.

Si se confirma o que indican as enquisas e imponse unha coalición entre as dúas opcións máis conservadoras, PP e Cidadáns, o máis probábel é que España entre na guerra de Siria, xa sexa directamente sobre o propio teatro de operacións, xa sexa cubrindo a retagarda de Francia en Malí. Tampouco ten moitas máis opcións desde unha perspectiva BAU: estas guerras son para controlar o acceso ás últimas grandes bolsas de recursos naturais; non as máis abundantes senón as de mellor calidade. Quen as controle poderá manterse un pouco mellor que aqueles que non o consigan. Esta é a verdadeira razón detrás desta e das outras guerras que a seguirán, e é por iso que España entrará xunto cos seus aliados nas guerras que veñen. Guerras que se irán multiplicando, por unha soa razón, que se pode sintetizar nun gráfico extraído do informe anual de 2015 da Axencia Internacional da Enerxía e que recentemente comentamos.


Aí pódeno ver: até de acordo cos infladísimos escenarios da AIE, Europa está condenada a decrecer no seu consumo enerxético un 12% adicional ao que xa decreceu. Dinnos que iso o vai a facer aumentando o seu PIB un 50% en términos reais, pero como tal cousa (crecer económicamente mentres se decrece enerxeticamente) non só non se viu xamais senón que ademais é imposíbel, ninguén cun pouco de coñecemento dálle a máis mínima importancia ao eixe horizontal da gráfica. O importante, xa que logo, é esa caída no eixe vertical, e a desasosegante certeza de que encima ese escenario é optimista...

Europa está condenada a decrecer enerxicamente, simplemente, porque non hai para todos, porque, segundo recoñecía a AIE nese mesmo informe de 2015, a produción de carbón e petróleo vai a decaer a partir de 2020 (disfrazada, ao seu dicir, de pico de demanda). Europa non necesita que llo diga a AIE; na Comisión Europea xa saben que actualmente o nivel de consumo de enerxía primaria de todo tipo está a niveis de principios dos anos 90 do século XX, e xa saben que de seguir así en poucas décadas estará en niveis dos anos 70. Pero Europa resístese a agonizar enerxicamente. E resístese porque non hai plan B. Non hai alternativa ao crecentismo. E non as hai porque non existan propostas (e algunhas dunha gran calidade); non as hai, simplemente, porque é politicamente inaceptable.

Así as cousas, a conciencia pública española terá que irse volvendo cada vez máis bélica para poder adaptarse ao único plan de futuro que hai agora mesmo sobre a mesa. Virán máis guerras, inevitablemente. Guerras que se librarán en países estranxeiros para asegurar o fluxo dos vitais recursos, principalmente de combustibles fósiles. Guerras que causarán dor, destrución e morte, e non só nos pobres países que asediemos; unha pequena pero dolorosa parte do mal que causaremos volverase contra nós, nos nosos fillos que volverán en ataúde dun afastado outeiro, nos nosos parentes e amigos que morrerán por culpa dunha pequena bomba que un miserábel e desesperado traerá desas recónditas terras para explotar no noso mercado, no noso tren, no noso traballo. E esa bomba que tanto dano nos fará servirá para xustificar que os tambores de guerra redobren aínda con máis forza, que esnaquicemos aínda máis sanguinariamente aquelas terras afastadas que gardan o petróleo que tanto necesitamos, o gas natural que nos quenta, o uranio que pon en marcha nosas decrépitas centrais nucleares.

Seguramente no curso dos anos que virán veremos como España, probablemente do brazo de Francia, entrará en guerra en Alxeria. A situación no país norteafricano se ha ir degradando, especialmente desde que o prezo do petróleo baixou tanto e o país achégase ao seu bancarrota petrolífera, mentres hai cada vez máis persoas que falan de que podería reproducirse a sanguenta guerra civil dos anos 90; a presenza sobre o terreo de grupos vinculados ao Estado islámico non fai máis que acrecentar o temor á volta a un conflito interno alxerino. Cando dentro duns anos España entre en Alxeria, dirán que imos a pacificar aquelas terras, novamente abordeladas por outra cruel guerra civil; dirán que hai que dar soporte á democracia no norte de África, sen cuestionar a legalidade factual das eleccións en Alxeria; dirán, para rematar, que é vital evitar a formación dun estado errado tan preto de casa. Non se dirá nunca que España obtén o 60% do gas natural que consume de Alxeria, nin que por culpa da chegada ao seu cenit produtivo as exportacións de gas de Alxeria caeron en 2014 un 4,8%.


Nunca se explicará que estamos alí para asegurarnos de que o petróleo e o gas alxerino sigan fluíndo cara a España, malia a caída xeolóxica da produción, malia que pouco pode facer a vontade dos homes para opoñerse ás leis da Física. Ao final, o punto crave consiste en apropiarse deses recursos, de maneira que cheguen antes a nós que aos propios alxerinos, si é que non hai suficiente para todos. Hai pouco un diario español expresou esta mesma idea cunha pasmosa e involuntaria claridade: "Está en perigo o gas español en Alxeria?". Fíxense que frase: o gas español. Coma se Alxeria tivese algunha obrigación de garantir que dos seus pozos seguirá manando e ao mesmo ritmo un gas natural que, por algún motivo, resultar ser en orixe española, e non alxerino.

De todos os xeitos, o papel que España está chamada a desempeñar nestas guerras cenitais non é demasiado destacado, debido a que rapidamente os conflitos vanse a volver multilaterais. Xa o puidemos comprobar hai pouco co caso da derriba do cazabombardeiro ruso por parte de dous cazas turcos mentres bombardeaba posicións rebeldes en Siria. Resulta que os intereses de Rusia e de Occidente en Siria non son os mesmos: Rusia quere manter no poder a Bashar El Assad, o seu aliado natural na zona, e por iso aproveita os bombardeos sobre Siria non só para atacar a Daesh, senón tamén a outros grupos opositores ao Assad. Pero resulta que a Occidente lle interesa favorecer a algúns deses grupos, na esperanza de non só derrotar a Daesh senón tamén de derrocar ao Assad e garantirse o control dunha zona geostratexicamente fundamental. E neste xogo de equilibrios Turquía tamén ten as súas preferencias: o avión ruso que derribaron estaba xustamente bombardeando as posicións dun grupo prol-turco.

Esta multilateralidade de intereses irase facendo cada vez máis evidente, a medida que os recursos escaseen máis e xa non dean para cubrir as necesidades dos hoxe aliados. Cando o botín destas neoguerras de conquista sexa máis magro, algunhas potencias menores irán quedando acurrunchadas do reparto. No caso particular de España, nun momento determinado non se lle invitará a participar nas operacións militares, e até se lle pedirá que abandone certos escenarios onde xa se atopaba sobre o terreo. E si España, ou calquera outra potencia menor, non accede a irse de grado, usarase a mesma forza militar contra ela. Isto degradará aínda máis a TRE da guerra, pois dado o magro dos recursos o número de países invasores terá que irse reducindo, sen que por iso se reduzan as dificultades sobre o terreo, co que o rendemento destas aventuras militares caerá dobremente: porque haberá menos recursos militares, e iso fará que os fluxos serán máis pequenos e irregulares; e porque, esgotadas as outras opcións, poñeranse os ollos en países con menores recursos naturais.

Converter a guerra no principal instrumento para garantir o fluxo de recursos naturais cara ás economías occidentais terá tamén un custo importante para os países invasores. No que respecta aos dereitos dos cidadáns, impoñeranse cada vez maiores restricións ás liberdades individuais, necesarias para acalar as críticas a aventuras bélicas cada vez máis dubidosas e menos rendíbeis. As sociedades en guerra prolongada sofren dun proceso de militarización da conciencia cidadá, na que o clima de guerra presídeo todo e xustifícao todo; non se pode cuestionar non xa a lexitimidade senón a utilidade do que se fai, so pena de ser considerado un traidor e, eventualmente, ter que afrontar penas de prisión. A disidencia é acalada e, co paso do tempo, pode acabarse convertendo en insurxencia, a medida que o fluxo minguante de recursos sexa distribuído de xeito pouco equitativa entre a sociedade. Co incremento do gasto militar, é inevitable un incremento dos recortes sociais; estes maiores recortes sociais xa sobrevirían por razón do declive enerxético inevitábel, pero serán máis grandes pola cantidade de recursos destinados a soster o exército. O custo nada desprezábel das aventuras militares puidémolo comprobar recentemente, cando Francia conseguiu que a Comisión Europea permítalle non cumprir co seu obxectivo de déficit público para este ano pola razón explícita das súas necesidades militares.

Moitos dos grandes imperios da Historia colapsaron ao ser incapaces de soster as súas últimas aventuras militares, ás veces un tanto esperpénticas. A lóxica subxacente de moitas guerras de conquista era que a economía se volveu dependente da espoliación de recursos nos territorios conquistados. Esta é unha situación en moito análoga á que temos actualmente. Os lugares en disputa son aínda hoxe atractivos desde o punto de vista dos recursos, pero o inevitable declive da produción mundial de hidrocarburos levará a países cada vez máis remotos, máis poboados, mellor defendidos e con menos recursos. Ao final, exhaustos polo esforzo e incapaz de sosterse cos magros froitos das últimas guerras, todas as potencias occidentais irán colapsando.

Digamos-lo alto e claro: o colapso da sociedade europea é inevitable si continuamos pola vía militar. Será un colapso económico, si, pero tamén, e moito antes, moral, si por mor de manter uns poucos anos máis un sistema insostíbel renunciamos aos valores fundamentais nos que fai tempo decidimos crer.

A guerra non é a única opción para Europa, e desde logo non é a mellor. Europa pode e debe aspirar a moito máis que a intentar roubar violentamente os últimos refugallos da era fósil. Teremos que decrecer, certamente, pero podemos facelo desde xa e con dignidade, no canto de emborracharnos nunha orxía de sangue que só atrasará o inevitable até mañá e entón faranos caer dun xeito máis brutal e precipitada. Non permitamos que o continente que unha vez foi un exemplo de democracia convértase en sinónimo de barbarie e de abxección. Non mancillemos o nome de Europa a ollos das próximas xeracións. Gardemos para nós o noso recurso máis valioso: o noso honor.

Saúde,
AMT

[*] Antonio Turiel Martínez, Licenciado en CC. Físicas por la UAM (1993), en CC. Matemáticas por la UAM (1994), Doctor en Física Teórica por la UAM (1998) e Científico titular en el Institut de Ciències del Mar del CSIC. Autor do Blogue The Oil Crash.  Con máis de 6 millóns 100 mil entradas.| Páxina no facebook.

No buscador libre DuckDuckGo.

Enviado por:
Manuel Casal Lodeiro - VEspera de Nada
-diademoito@vesperadenada.org-
  26 de novembro de 2015 10:16

_______________

De moito interese:

Asociación Véspera de Nada por unha Galiza sen Petróleo
A sementar a revolución da Galiza pospetróleo:

Guía para o descenso enerxético
____________________________