Auga-negocio ou Auga-servizo público?
Por Pedro Arrojo Agudo [*]
23.04.2020
Si facemos da necesidade virtude, poderemos dicir cando pase esta tormenta vírica, que non hai mal que por ben non veña. O virus estanos deixando múltiples leccións que deberiamos aprender. A pandemia, do mesmo xeito que o cambio climático, deixan ao espido nosa vulnerabilidade, por encima de razas, fronteiras e condicións sociais. Con todo, no caso do Covid 19 esa percepción de vulnerabilidade foi tan directa e inmediata que non deixou espazo sequera para a dúbida.
A máis contundente desas leccións, sen dúbida, é a que se refire á sanidade pública. Hoxe, nin os máis fervorosos neoliberais falan sequera da bondade dos recortes en sanidade pública para favorecer a expansión de hospitais, clínicas e seguros de saúde privados, á vez que se estende o consenso social sobre a necesidade de fortalecer o sistema público de saúde. Neste contexto, sería bo reflexionar tamén sobre os servizos de auga e saneamento, como clave esencial desa saúde pública que queremos fortalecer.
Neste campo, o proceso de privatización foi máis sutil, aínda que non menos eficaz e demoledor. A estratexia de promover empresas de pretendida colaboración público privada, á vez que se estrangulaban as capacidades financeiras municipais, levou a moitos Concellos a promover ou aceptar esas políticas de privatización dos seus servizos de auga e saneamento para aliviar os seus apuros financeiros. Así, este servizo público básico, que debería xestionarse baixo a lóxica do interese xeral, sen ánimo de lucro, como a sanidade pública, veuse transformando nun negocio privado. Cun agravante, o da complicidade de moitos Concellos, que viron no chamado canon concesional (o diñeiro que o operador privado adianta á Alcaldía pola concesión) unha forma de paliar a curto prazo a súa penuria financeira; a costa, iso si, de encarecer a tarifa do auga e de perder o control efectivo sobre o servizo máis importante para a saúde pública que a Constitución pon nas súas mans. Desta forma, os veciños e veciñas pasan, de ser cidadáns, a ser simples clientes, baixo a lóxica do mercado e non do interese xeral.
Neste contexto, ante a baixada do consumo de auga, por pechadura de bares, restaurantes, hostalaría, barbarías e outros negocios, o lobby dos grandes operadores privados, lonxe de asumir os seus riscos empresariais e brindar incluso a súa contribución ao esforzo colectivo fronte á pandemia, vén reivindicando eludir obrigacións contractuais e ampliar os seus prazos de concesión, como forma de compensar a súa perda de beneficios. Sería sequera imaginábel que os hospitais privados demandaran compensacións ao Estado, en plena crise, pola competencia desleal que a sanidade pública failles ao atender gratis á xente doente?
Mentres, os operadores públicos e os Concellos que manteñen a xestión das súas competencias vense desprotexidos, nun marco legal que restrinxe as súas capacidades e ameaza coa privatización si o balance financeiro se desequilibra. Operadores públicos e Concellos que descartan os cortes por non pago e reservan fondos en apoio de familias vulnerábeis e pymes, á vez que se comprometen sen reservas coa emerxencia social en curso. A emerxencia non está en compensar as saneadas economías dos grandes operadores privados, senón en flexibilizar de forma inmediata e reformar logo en profundidade a Lei de Racionalización e Sostenibilidade da Administración Local e ate os Orzamentos Xerais do Estado, para protexer e impulsar a xestión pública destes servizos que son clave para a saúde pública e a cohesión social.
Facendo da necesidade virtude, á vez que buscamos a forma de fortalecer a sanidade pública, deberiamos facilitar a remunicipalización dos servizos de auga e saneamento, en lugar de dificultarla e penalizarla, como se veu facendo até agora. Deberiamos promover estratexias que empoderen aos nosos Concellos para transitar a novos modelos de xestión pública participativa, en liña coas propostas da Rede de Auga Pública (RAP), formada por sindicatos, asociacións vecinales, consumidores e colectivos sociais de todo tipo, e seguir así o exemplo de cidades como París e Berlín, que marcan hoxe liderado.
Fonte: Público.
[*] Pedro Arrojo Agudo (Madrid, 1951), é profesor emérito da Universidade de Zaragoza, cuxa investigación está centrada na economía do Auga.
Foto: a Plataforma pola Remunicipalización no Concello de Ferrol, do fotógrafo ferrolán de José Pardo.
---
#Remunicipalización
#Emafesa
#EMAFESACENPORCENPUBLICA
POLA REMUNICIPALIZACIÓN
Abonda de saqueo! Hai outras alternativas!
Pódese, débese e precísase!
Correo-e: remunicipalizacion.plataforma@gmail.com
Web: https://plataformaferrol.blogspot.com.es/
Facebook: @RemunicipalizarFerrol | Twitter: @municipalizarFT
___________