O ferrocarril ao porto exterior de Ferrol: necesario?, ... Por Alexandre Carrodeguas

O Partido Popular inaugura as obras do tren polo sur ao Porto Exterior de Ferrol,
a pesar da oposición veciñal e social ao malgasto e un novo atentado contra a Ría.
25 de Setembro de 2017 | +info.

Por Alexandre Carrodeguas [*]
27.09.2017

A iniciativa de levar o tren ao porto exterior de Ferrol [1] non considera cuestións fundamentais, como é a ineficiente conexión ferroviaria entre Ferrol e o resto do territorio ou  a difícil competitividade futura da terminal de contedores. Estase vendendo fume para poder facer unha obra de 123 millóns de euros que, ademais de non servir para moito, tería un impacto ambiental inasumible.

Un dos argumentos máis repetidos para xustificar a necesidade do acceso ferroviario ao porto exterior de Ferrol é que non hai porto competitivo sen acceso ferroviario, argumento difícil de soster coñecendo, por exemplo, o caso de Alxeciras, o principal porto do Mediterráneo e o terceiro en tráfico de contedores de Europa:  aínda que conta con acceso ferroviario, a práctica totalidade do seu tráfico de contedores consiste no transbordo barco-barco.

Ademais, facer unha vía dende a Malata ata o porto exterior só serviría para mover os contedores dende Caneliñas ata a estación de Ferrol. Dende alí, tendo en conta as actuais condicións das vías de FEVE e Renfe, os contedores deberían ser transportados, como hoxe, por estrada aos seus destinos. De feito, a dársena interior do porto xa conta con acceso ferroviario que practicamente non se usa.

Esta eiva non se vai solucionar nin sequera a medio prazo: o Plan de Infraestruturas, Transporte e Vivenda 2012-2024 só prevé o propio acceso ao Porto Exterior e a reposición, co actual trazado, da vía estreita entre Ferrol e Bilbao. Por outra banda un porto que mova contedores terra-mar e mar-terra precisa, para ser viable, que unha boa parte das mercadorías que mova sexan producidas e consumidas na propia área urbana inmediata. Algúns cifran esta parte nun 35% do total.

O porto de Ferrol está na periferia do sistema urbano da península. Outros portos atlánticos como  Xixón e Bilbao, ou Leixões e Sines en Portugal, ademais de estar mellor conectados co resto do mundo a través de liñas ferroviarias e aeroportos, están próximos a maiores  puntos de produción e consumo de mercadorías que o de Ferrol.  Mentres esto sexa así o porto de Ferrol sempre terá menos tráfico de contedores que o resto dos  portos atlánticos da península.

Outra cousa sería especializarse no transbordo barco-barco, como Algexiras, para o que, obviamente, non é necesario acceso ferroviario de ningunha clase.

As propias condicións da dársena tamén son un hándicap para que funcione o tráfico de contedores. A lámina de auga de Caneliñas non é moi estable, coincidindo cos refluxos de determinadas mareas. Isto é un problema pois as grúas  traballan con marxes duns poucos centímetros cando apiñan os contedores nos barcos.

Isto é unha desvantaxe competitiva en relación a outros portos como Sines, que non teñen este problema. Despois de todo, o porto exterior de Ferrol non foi ideado para acoller unha terminal de contedores, senón para unha planta de regasificación. Esa foi a súa orixe. Outra cousa é que agora se lle queira buscar outra utilidade.

Ademais, se o impacto ambiental e social da alternativa pola Malata é moi grande, o das outras alternativas é aínda maior: a afección á Fraga de Menáncaro, o volume de entullos xigantesco ou maior percorrido urbano, entre outros. Non é polo tanto lóxico que se defenda ningunha das alternativas polo seu menor impacto. Para a cidadanía de Ferrol non hai alternativa boa.

A isto xuntase o custo de oportunidade que supón non investir estes 123 millóns de euros de recursos públicos noutras necesidades, como poderían ser mellorar a conexión ferroviaria entre Ferrol e Coruña ou a rexeneración ambiental da Dársena da Malata, por exemplo.

Todo o antedito é suficiente para poñer en cuestión necesidade de contar cun acceso ferroviario a Caneliñas. Tamén explica que a solicitude de financiamento á Unión Europea, a través do programa “Conectar Europa”, fose denegada en base a “pobre relevancia das accións proxectadas”.

Cando se esaxeran os efectos que esta infraestrutura, se se construíse, chegaría a ter no emprego e na economía da bisbarra estase a enganar a cidadanía, para apoiar cegamente o negocio da súa construción con cartos públicos. Son as “megainfraestruturas” que non xeran beneficio social algún das que tanto nos fala o economista Naredo. E que unha vez construídas ninguén vai responder das expectativas creadas, nin dos estudos de viabilidade que xustificaron tanto malgasto. É necesario pois un amplo debate social sobre os custos e beneficios do acceso o porto exterior... Non hai alternativa boa.

Publicado no Diario de Ferrol o 26 de setembro de 2017.

Foto: Detalle modificado da foto de Galiciapress.

[1] As obras que se iniciaron en Ferrol,  son unha actuación que foi adxudicada á Unión Temporal de Empresas (UTE) formada por Copasa, Ogmios e Geotunel, cun prazo de execución de 46 meses e un investimento de case 72,5 millóns de euros máis IVE. O trazado discorrerá maioritariamente baixo terra, a través dun túnel, e contará tamén cun viaduto na enseada da Malata.

[*] Alexandre Carrodeguas, activista social de Ferrol Terra, promotor de plataformas cidadáns en defensa do patrimonio urbanístico e cultural; defensor dos espazos públicos e da rehabilitación dos cascos históricos; membro de Verdegaia, do Comité Cidadán de Emerxencia para a Ría de Ferrol e da Comisión Social de Seguimento da construción da infraestrutura de depuración e saneamento da marxe norte da ría de Ferrol. E un dos promotores da iniciativa cidadá pola xestión pública e social do ciclo da auga e do saneamento en Ferrol e da Plataforma pola Remunicipalización (Fonte: Ártabra 21).

Artigos de Alexandre carrodeguas en Ártabra 21| Ir á Web.

Artigos sobre o Porto Exterior en Ártabra 21 | Ir á web.

Artigos sobre o Tren a Caneliñas en Ártabra 21. | Ir á Web.

Enviado por:
Alexandre Carrodeguas
-republicadetraballadoras@gmail.com-
26 de setembro de 2017 19:43
__________

Enlaces e documentación relacionada:

Sitio da Plataforma Tren Polo Norte, formada por unha trintena de entidades que no 2010 presentaron alegacións ao trazado do porto exterior de Ferrol | Ir á Web.

O Porto Exterior de Ferrol no Plan de Ordenación do Litoral - POL (Xunta de Galicia). | Acceder/Baixar.

GeoTren - O acceso ferroviario ao Porto exterior de Ferrol. | 16.Xaneiro.2014 | Ir á Web.

A Autoridade Portuaria licita as obras do acceso ferroviario ao Porto Exterior de Ferrol. | Ministerio de Fomento | 16.Abril.2016 | Ir á Web.

Fomento adxudica a redacción do proxecto constructivo do acceso ferroviario ao Porto exterior de Ferrol. | Ministerio de Fomento | 03.Xaneiro.2014. | Ir á Web.

__________________

Concentración en Ferrol en defensa d'A Malata - Domingo 6 de Abril de 2014, ás 12 do mediodía na pasarela peonil diante do peirao carboeiro - Salvemos a Ría, o Tren polo Norte

CONCENTRACIÓN
EN DEFENSA DA ENSEADA DA MALATA
DOMINGO 6 DE ABRIL, ÁS 12 DO MEDIODÍA,
NA PASARELA PEONIL DA ENTRADA AO PEIRAO CARBOEIRO,
SALVEMOS A MALATA !! SALVEMOS A RÍA !!
O TREN POLO NORTE !!

A plataforma Salvemos A Malata retoma as mobilizacións.

A plataforma Salvemos a Malata que se opón á construción do viaduto do tren ao porto exterior pola Malata convoca a toda a cidadanía a participar nunha concentración o vindeiro domingo día 6 de abril, que terá lugar ás 12h do mediodía na pasarela peonil que está na entrada do peirao carboeiro. Este colectivo está formado por unha trintena de entidades sociais da comarca de Ferrolterra.

Esta concentración faise coincidir co aniversario da publicación da DIA deste proxecto, que este colectivo considera a “sentencia de morte” da enseada da Malata, e con ela van tratar de continuar manifestando a súa oposición a este proxecto, e non descartan realizar outras mobilizacións.

A construción do viaduto pola Malata vai provocar nesta enseada unha alteración crítica (alteración sen posibilidade de reverterse) sobre o ecosistema mariño desta zona que aínda conserva unha gran biodiversidade a pesar dos constantes recheos que veu sufrindo nas últimas décadas.

Construíndo este viaduto ademais de matar a fauna e flora que viven na enseada, condenaríase á mesma a non ser navegable polo que non tería acceso por mar, ate de embarcacións pequenas, polo que no caso de calquera incidente (verquido, fuga de sustancias contamiñantes, etc), sería imposible o acceso por mar para controlar dita posible incidencia, debendo terse en conta que o tránsito de convois con “todo tipo de mercancías” incrementa o risco de posibles incidencias e posibles verquidos.

Este colectivo presentou o pasado ano, despois da publicación da DIA un recurso de reposición contra esta, por considerar que entraba a valorar cousas que non lle correspondía, e porque as conclusións da mesma alonxábanse moito do rigor científico e medioambiental exisido pola lexislación tanto española como europea.

A pesares dese recurso o Goberno (ante a actitude de silencio da Xunta de Galicia e do goberno municipal de Ferrol) mantense no proxecto da vía sur de acceso ao porto exterior alegando o criterio económico como criterio fundamental, pasando por riba de que este proxecto vai supoñer a morte da enseada da Cabana – A Malata e o futuro “recheo e asfaltado” da mesma.

Xandro: 660859493; Coreo-e: babor6@gmail.com

Blog: http://oqueescondeotrenaoportoexterior.blogspot.com
Facebook: http://www.facebook.com/pages/O-que-esconde-o-tren-ao-Porto-Exterior-de-Ferrol/490570557646538
Contacto: queescondeotrenaoportoexterior@gmail.com
Video en Galego: http://youtu.be/ui4UQA4MAus
Video en Castellano: http://youtu.be/1fR7lcgHRHE

Enviado por:
Salvemos AMalata
-queescondeotrenaoportoexterior@gmail.com-
19 de março de 2014 14:47
Ola: En un arquivo que xuntamos a este mail, remitímosvos nota de imprensa sobre a concentración que convocamos para o próximo día 06/04/2014, ás 12 da mañá, na pasarela peonil da entrada ó peirao carboeiro de Ferrol. Esperámosvos a todos alí. Salvemos a Malata!!!!!! O tren polo Norte!!!!!!!
____________

O 25 de maio todas e todos á Vigo para defender á Ría

De: A Ría non se vende -arianonsevende@gmail.com-
Para: artabra21@gmail.com
Data: 19 de maio de 2008 12:31
Asunto: O 25 de maio todas e todos á Vigo para defender á Ría




O 25 de maio todas e todos á Vigo para defender á Ría

25 DE MAIO DE 2008, ás 12 na Praza da Estrela
MANIFESTACIÓN CONTRA A DESTRUCIÓN DA RÍA DE VIGO

A rede de colectivos A RIA NON SE VENDE, composta por diversas asociacións que cobren coas súas actividades todo o perímetro da ría viguesa e integrada ao tempo na rede nacional GALIZA NON SE VENDE, entende que son moitas as razóns para convocar esta manifestación en defensa do patrimonio natural, social, económico e cultural da Ría de Vigo.

En primeiro lugar debemos valorar a situación actual produto de políticas destrutivas por parte das diferentes administracións: recheos, contaminación, depuración ineficaz, alteración das correntes mariñas e destrución dos recursos pesqueiros e marisqueiros, urbanismo salvaxe e destrución da paisaxe, portos deportivos privatizadores, unha Autoridade Portuaria caótica e depredadora, desprezo pola identidade e patrimonio cultural...

Fronte a isto, A RIA NON SE VENDE defende:

• A preservación da Ría de Vigo como fonte de vida, traballo e riqueza natural.
  
  
• A defensa da explotación pesqueira e marisqueira fronte á especulación urbanística e industrial, apostando polo mantemento dos máis de 15.000 postos de traballo que dependen directamente dos recursos produtivos da Ría de Vigo.
  
  
• A eliminación da contaminación actual mediante a aplicación de medidas racionais de separación de pluviais, control de vertidos, xunto á utilización de sistemas de depuración de demostrada eficacia e non contaminantes.
  
  
• A paralización inmediata dos proxectos de recheos previstos pola Autoridade Portuaria de Vigo e o levantamento dos infrautilizados.
  
  
• O punto final para a instalación de máis portos deportivos na ría, así como reclamar a aplicación da lei nos xa existentes.
  
  
• A consideración efectiva da Ría de Vigo como un ben público de disfrute colectivo, mediante a conservación da súa paisaxe e forma de vida, fronte a destrución da natureza a mans de intereses políticos e particulares.

Por todo isto, cremos compartir razóns e esperanzas con toda a veciñanza que vivimos nesta Ría de Vigo, non queremos malvivir baixo unha faixa de cemento, merda e iates de luxo. E polo tanto convidamos a todos os sectores sociais que sintan súa a defensa da Ría de Vigo, a participar na MANIFESTACIÓN DO 25 DE MAIO ás 12:00 h. dende a Praza da Estrela até Bouzas.

A RÍA NON SE VENDE
http://arianonsevende.org

Vigo, 19 de maio de 2008
_________________
___________

O 25 de maio, manifestación contra a destrución da Ría de Vigo, defendamos o noso litoral

A Rede A Ría Non Se Vende, composta por 16 colectivos, ven de reunirse por terceira vez co presidente da autoridade portuaria de Vigo, Xesús Paz, esta vez para recibir explicacións sobre as propostas realizadas por dúas consultoras externas ao porto sobre zonificación de usos e posibles ampliacións do porto.

En xuntanza anterior, a Rede xa presentara as súas suxerencias destinadas á redacción do tan agardado Plan de Usos, e un informe detallando 14 puntos negros medioambientais da ría, tanto na xurisdición da APV como en outras xurisdicións.

Parte de estas novas propostas xa se coñecían pola prensa, a cal, alomenos a máis oficialista, parece empeñada en imaxinarse un amplo consenso ao redor delas, cando a realidade é que as informacións que corren son incompletas, non chegan a grande parte dos sectores con actividade económica dependente do estado ambiental da ría nin á poboación de a pé, e insisten na aburrida perorata de crecemento, progreso, etc.

A realidade, a pesares da aparente boa intención do actual presidente da APV, é que continuamos a asistir ao espolio e destrución da riqueza natural, de recursos e paisaxística dunha ría que, aparte dos postos de traballo que dependan da actividade portuaria, da sustento a 15.000 empregos directos, 9.991 na pesca, 1.124 no marisqueo, 2.373 na acuicultura e 2.109 nas actividades directamente relacionadas en terra.

Recoñecen o uso dos espazos portuarios para actividades que se poderían realizar en outras localizacións e deseñan un plan no tempo para retirar algunhas destas empresas, pero están atados por unha xestión nefasta ate o momento e estes traslados presentan grandes dificultades. O porto de Vigo é o único dos 28 pertencentes a Puertos de Estado que non ten aprobado un Plan de Usos, plan que xa era obrigatorio no ano 1993. E o caos continúa sen efectuar a intervención radical que se precisa.

Moi ao contrario, se prescinde de facer o análise global que a ría precisa e as propostas céntranse en contentar a intereses concretos, consolidando exemplos de corrupción e ilegalidade como o porto deportivo de Punta Lagoa, na Guía, de 350 amarres, que destruíu bancos marisqueiros e arrasou o hábitat do cabaliño de mar, e que ten resolucións de derrubo e xa catro sentenzas xudiciais que confirman as súas múltiples ilegalidades. E “premiando” ao seu promotor, o presidente de Pescanova, con 5.000 de recheos e 30.000 m3 de dragados nas instalacións da súa empresa en Chapela, lindantes con Rede Natura. Tamén aparecen 21.000 m2 de novo recheo en Punta Chapelisa, lindantes con Pescanova, xa dentro da propia Rede.

Citroen, unha firma que non ten nin un só metro cadrado de concesión portuaria, nin estes espazos aparecen asignados a ningún outro operador, beneficiase dunha ampliación da súa superficie dedicada a aparcadoiro mediante a realización de silos en altura e, a maiores, máis de 80.000 m2 de recheo extra en Bouzas. As oficinas de Zona Franca, un campo de fútbol e múltiples naves industriais permanecen no lucrativo (para o porto) recheo, situado enriba do que fora o banco marisqueiro máis produtivo da ría.

Abel Caballero utilizou seu paso pola APV como trampolín para a alcaldía de Vigo, convocando un concurso para remodelar o área central do porto, con unhas bases incongruentes coa lexislación de portos, e que se adxudicou a Jean Nouvel. As actuais propostas deixan o espazo en branco para ese proxecto, imposible de realizar segundo a lexislación vixente, pero que terían o suporte económico garantido coa creación de unhas 1.150 prazas de amarre no pleno centro da cidade. A privatización da ría sempre foi lucrativa para alguén. No Salgueirón, en Cangas se xoga cos mesmos ingredientes, ilegalidade, arquitecto de luxo, privatización e porto deportivo para proxectar 420 amarres nunha zona de gran riqueza natural. E os contenciosos que os paguen os afectados.

Na zona de Rande, en plena Rede Natura, se presentan dúas novas propostas de recheo, a antes citada de Punta Chapelisa, e 32.000 m2 máis ampliando a terminal de granito. Na xuntanza mantida, e preguntado polo tema, Xesús Paz se defende argumentando que a Rede Natura permite certos tipos de actividades dentro da súa xurisdición. Nós nos preguntamos si non falaría xa con Manuel Vázquez e este lle asegurou que recheos e nocivas actividades portuarias si poderán estar permitidas no PRUX, PORN ou Plan de Conservación do LIC Enseada de San Simón!. Non parece que tales minucias ou ningún principio de precaución sexan capaces de apartar a estas xentes dos seus obxectivos de beneficio.

Algo así nos tiñamos que imaxinar cando xa no 2005 a Fundación Provigo pechou o Observatorio Medioambiental da Ría de Vigo, ao parecer por non poder asumir os 70.000 euros do seu custe anual. Podería crerse esa razón se non fora porque dita fundación está formada entre outros polo Consorcio da Zona Franca, Caixanova, Deputación provincial, Citröen, a Cámara de Comercio ou o Club Financeiro de Vigo.

E non é so a APV a que ten un comportamento voraz coa ría, tamén a Xunta pretende promover nas instalacións da antiga ETEA, en Teis, un porto deportivo con 1.076 amarres, dentro dun plan director de portos deportivos que pretende crear máis de 4.000 novos amarres na ría; e o desastroso estado da rede de depuración fai rebosar todos os aliviadoiros do litoral con precipitacións absolutamente normais, producindo, xunto ao deficiente funcionamento das depuradoras, enormes concentracións de coliformes que se suman ás xa altas concentracións de metais pesados, clorobifenilos e hidrocarburos para afectar á calidade e o prezo dos produtos da ría e comprometer o seu futuro. Ao mesmo tempo, a consellería de medio ambiente ignora a avaliación ambiental dos plans xerais de Vigo e Moaña, que proxectan duplicar o número de vivendas. Imos ben cara a algún tipo de progreso?. Se opinas que non, acude o día 25 de maio, as doce, á Praza da Estrela de Vigo.

_________________

http://arianonsevende.org
_________