Xurdimos a favor dunha política xusta, democrática, participativa e sustentábel, responsábel cara o futuro da humanidade e do resto das especies, respectuosa e defensora do medio natural, na convicción de que un outro mundo non só é posíbel senón que é necesario.
Festiclown Palestina lanza un crowdfunding para achegar o circo aos refuxiados palestinos
Será a 2ª edición do Festiclown Palestina que se celebrará nos campamentos de refuxiados palestinos do Líbano, desde o 12 ao 19 de xaneiro de 2014. Esta iniciativa de Pallasos en Rebeldía e da cooperativa Culturactiva busca financiamento mediante a plataforma Verkami.
Tralo éxito do Festiclown Palestina en Cisjordania, celebrado en 2011, Pallasos en Rebeldía organiza o Festiclown Palestina 2014 no Líbano. Do 12 ao 19 de xaneiro, campamentos de refuxiados palestinos e cidades do Líbano acollerán a artistas de todo o mundo que pasearán as súas actuacións de artes circenses, clown e risoterapia enchendo rúas, prazas, escolas, hospitais, centros sociais e teatros de sentimentos de esperanza, risa e fraternidad.
Ademais da poboación palestina refuxiada neste país, a actual crise provocada polo conflito en Siria incrementa día tras día o número de desprazados, palestinos e sirios, empeorando as súas condicións debido á falta de recursos. Por isto, Pallasos en Rebeldía decide trasladar o Festiclown Palestina ata o Líbano. Un festival solidario de clown que trata de paliar as consecuencias psicolóxicas dun conflito interminable e o seu consiguiente éxodo ademais de fomentar, xunto as contrapartes locais, as artes circenses, o clown e a risoterapia entre a poboación refuxiada, fundamentalmente pícaros e novos, como unha alternativa psicolóxica e social á situación de conflito na que viven.
Festiclown Palestina no Líbano albergará actuacións de máis de 10 compañías internacionais así como actuacións de compañías palestinas e libanesas. Son moitos os artistas que mostraron a súa solidariedade e o seu apoio artístico ao proxecto colaborando de varias e distintos xeitos como Leo Bassi, Patch Adams, Circ Bover, Kanbahiota, Jorge Blas, Peter Punk, Amparo Sánchez (Amparanoia) ou Jango Edwards, entre moitos outros.
As achegas recibidas a través desta campaña de crowdfunding destinaranse a sufragar os gastos de organización do festival, como son o desprazamento dos artistas ata o Líbano, o seu aloxamento e alimentación durante oito días, transporte para ir dun campo de refuxiados a outro ou aluguer de equipos de son.
Hai uns días, en diferentes post, publicamos as crónicas -até a sexta- de Ivan Prado desde Palestina, na segunda xira -do 21 Abril ao 5 de Maio- de Pallasos en Rebeldía [*] polo País Ocupado, a primeira tivera lugar en 2002.
Pallasos en Rebeldía levou "o espírito da risa e do clown a Palestina, nunha viaxe de fraternidade humana a través do riso tamén cun outro obxectivo e igualmente importante como é o de dar apoio ao pobo palestino e denunciar, mais unha vez, a continua e reiterada opresión que sofre por parte de Israel".
Escoitando o estupendo programa "Divertimento para pequenos monstros" en Rádio Filispím, do compañeiro André C. Pastor, fixo máis interesantes e necesarias estas crónicas que seguro que non só foron un gozo de escribir para Iván, senón un grande esforzo que paga a pena transcribir e como non escoitar na voz de André acompañada dunha selecionada música e cancións que ben merecen a súa difusión. Convidamos a que tomedes un pouco de tempo para escoitar estas crónicas, paga a pena.
O clown galego solidario volve a terras palestinas 7 anos despois [+Info] Cronicas 7, 8 e 9 de Pallasos en Rebeldía desde Palestina - Palestina 2009
CRÓNICA 7 DE PALLASOS EN REBELDÍA DESDE PALESTINA Por Iván Prado
Onte foi o dia máis estraño de toda a miña vida. Empezarei polo final a modo de conta atrás. Tres da mañá. Salón da casa dos pais do responsable da organización que nos trouxo a Nablús. Retirámonos á cama despois dun debate de toda a caravana sobre a resistencia armada, o motivo: temos adrenalina para cazar unha manda de elefantes e logo botar unha pachanga.
Dúas horas antes cruzamos o casco vello desta cidade ocupada co corazón nun puño e como di Leo Bassi co ano estretto, e todo porque estivemos ata as doce e media no local de Human Suporters debatendo se ao día seguinte iamos facer unha acción pallasil a un chek point (o debate estaba en táboas e eu den o brazo a torcer. Non iríamos facer a acción para non fraccionar o grupo nin forzar a xente que dubidaba).
Saímos ás 12.30 do local e o noso guía empezou a facer cousas estrañas como correr de esquina a esquina, mandarnos esperar en silencio ata que el comprobase primeiro se o camiño estaba libre … , total, que de novo nola estabamos xogando. Era a hora das bruxas, a hora na que baixa o exército, e en calquera momneto nos podíamos atopar cunha columna israelita.
Cruzamos como pantasmas a cidade ata o momento no que escoitamos o ruido dun enorme camión que na distancia parecía igual aos que transportan tropas israelitas. Nese intre de pánico colectivo a nosa expedición correu como se o demo nos levase (no meu interior sinto que esa rúa e esa noite estrelada son unha metáfora perfecta da miña vida. A modo de foto fixa síntome parte dun xogo secular ao que pertenzo). Finalmente chegamos á casa. As palpitacións escóitanse a dez quilómetros á redonda. O camión era de borralla e esa noite o exército non baixaría, pero para a nosa experiencia supuxo tres voltas seguidas a este dragón kanh sionista que se chama Cisxordania ocupada.
Antes de sair por patas, celebramos o cumpreanos -pastel incluido- de Laila, a nosa incrible tradutora-guia-loxista e inmellorable embaixadora galaico-palestina. Sempre é algo extraño para min celebrar un cumpreanos en medio dunha vaixe deste tipo, pero o que fixo desta celebración algo único foi estar metidos nun bar ateigado de homes e pipas árabes vendo o histórico 6 a 2 do clásico da liga española (penso que é a primeira vez que vexo un partido de futbol enteiro pola tele na miña vida).
A proporción de fans dun e outro equipo foi a mesma que o resultado pero á inversa. En Palestina calquera escusa é boa para sair da rutina xenocida, así que a controversia barsa "rial" madrid é o primeiro tema de conversación que se nos presenta pola rúa. O caso é que aos 5 minutos de partido xa me estou abrazando e pegando botes cos seguidores do Barça que temos ao noso carón. E eu que penso que o futbol televisado é o opio do pobo! O que non me pase en Palestina non me pasa en ningún sitio.
Antes do partido viñamos de dar o obradoiro máis difícil da miña vida. O grupo era grande pero moi interesante e aínda eu tiña que loitar contra a dificultade de traballar con homes e mulleres no mesmo espazo. O que facia deste obradoiro o máis duro que nunca dei foi o xeito de empezar a mañá, algo que non esquecerei nunca.
Son as 10 da mañá e saímos da casa camiño a unha xuntanza co pequeno circo, unha entidade de circo, pero antes agárdanos un percorrido turistico absolutamente dantesco. O noso guía lévanos polo roteiro do terror en Nablús, un combinado que mistura historia de resistencia heroica coa depravación humana máis sangrante.
Nablús é unha cidade con máis de 2000 anos de historia, un lugar histórico merecedor de todos os apoios internacionais posibles pero está en ruinas, as ruínas que provoca esta guerra de ocupación. Os sionistas deixaron e deixan (nestes intres estannos sobrevoando os F16 -que se fabrican en Europa ou Estados Unidos-) un rastro de sangue case imborrable.
En cada esquina da ciadade hai fotos dos mártires da causa Palestina, en cada ruela hai bandeirolas contando o sufrimento desta población, casas derrubadas polos bulldozers, edificios enteiros bombardeados para que as tropas poidan entrar no corazón do casco antigo, casas e pedras que sepultaron familias enteiras mentres os veciños tiñan que esperar semanas para retirar os corpos ou salvar os supervivintes, historias de nenos asainados mentras xogaban nas terrazas, corpos en descomposición porque nesta cidade os mortos non teñen dereito nin sequera a seren recollidos polos seus seres queridos…
Despois de estar en Nablús a membrana do corazón que me une á humanidade está tan fráxil que teño medo de esbirrar. Dar un obradoiro de risoterapia depois deste percorrido polas venas abertas de Palestina, despois de escoitar máis dunha hora de testemuñas das aberracións cometidas polos soldados xudeos foi, sen lugar a dúbidas, o maior reto da miña vida como militante da fraternidade entre os pobos.
Aínda así, o obradoiro saiu moi ben e agora temos unha familia en Nablús, unha familia de varios miles de persoas que viven rodeadas por 6 cuarteis militares, 5 chek points e once cabezas nucleares que están nas súas montañas.
Non sei que vai pasar pola noite, se virán os soldados á casa ou non, ou se nos pararán no chek point. O que si sei é que nesta cidade, neste país, estase xogando o meu futuro e o da miña familia. O que está sobre a mesa é se a humanidade está disposta a seguir permitindo este novo holocausto ou non.
CRÓNICA 8 DE PALLASOS EN REBELDÍA DESDE PALESTINA Por Iván Prado
Esta foi a viaxe máis dura da miña vida e non porque case morremos nun accidente de tráfico ou me apalean no aeroporto na viaxe de volta, non. O que fixo desta expedición unha experiencia máis dramática incluso que a anterior, na que nos bombardearon, vimos sair corpos destrozados das ambulancias por mor dos tomahauks israelitas, golpearon xente diante dos nosos ollos, e fomos testemuñas de agresivos combates nocturnos, foron as testemuñas que en cada sitio nos ían dando: unha terrorífica historia colectiva tallada a sange sobre a resistencia do pobo palestino.
Case toda a xente coa que falamos pasou pola cadea, case toda, e senón ten o seu parente mais querido está alí metido, e ás veces as dúas cousas á vez. En cada casa hai relatos de humillación, impotencia e xenocidio.
Estudantes universitarios, traballadores da sanidade, amas de casa, militantes sociais, nenos e nenas, anciáns ao final da súa vida… dá igual. Se son palestinos nas zonas ocupadas, só poden falar de paus, disparos, vexacións e torturas, un ronsel de atrocidades tan grande que para seguir escoitándoos co corazón teño que facer acopio de toda a miña reserva emocional de alegría e esperanza.
O que resulta increiblemente extraño é que falan sen odio na mirada, que despois de dicirche como foron torturados seguen amosándoche a súa humanidade, que despois de ensinar as balas na parede seguen servíndoche te con todo o cariño do mundo. Como pode ser que un pobo tan machacado non perda o sorriso, non perda a ocasión de ser amable e siga mantendo a bandeira da esperanza en alto, como pode ser que os seus rostros non sexan de granito, os seus cantos de odio e o seu camiñar de destrucción, despois de levar máis de 60 anos baixo un sistema que oprime, desprecia e os acaba?
Só teño unha resposta, a luz, pola luz interior que portan. E cando hai tanta luz, a sombra non deixa de perseguila.
Marchamos para Barcelona, pero no aeroporto de Tel Aviv espéranos o último capítulo desta demencia colectiva que chaman Israel. Revísannos todo o material, lévannos a unhas cabinas illadas e a min fan me desnudar (como non levo calzoncillos tráenme a miña mochila para que os poña). No meu inglés tarzánico dígolles que por favor non toquen o meu colgante. Despois de 5 veces bérrolle ao mamón do segurata xudío e pego un golpe contra a mesa. El acójonase e chama dúas veces ao timbre de seguridade. En 15 segundos aparecen 5 armarios empotrados israelitas dispostos a hostiarme. A situación cálmase e eu miro para eles con odio e desprezo.
Desta volta non hai golpes, libreime. Iso si, insisto vestido só co meu orgullo e uns gallumbos que non me toquen o colgante. 5 minutos despois bérrolle a unha da seguridade que si me entende en castelán que en Isarel non se respeta ás persoas, e a escena ameaza con repetirse, pero desta volta o calvo e o colega métennos na fila de embarque business diante de todo o mundo e pásannos por outro corredor á zona internacional. Vese que a mala hostia de Lugo ás veces axuda a non facer fileiras.
Na glamurosa parte internacional do aeroporto Ben Gurion vemos a metáfora perfecta desta ocupación sionista. Unha enorme fonte central baixo unha inmensa cúpula de cristal deixa caer do ceo, sen tubos nin estruturas, ríos de auga, a mesma auga que os palestinos non poden empregar para os seus campos porque os xudeos a teñen roubada, auga que cae do ceo, terras que caen do ceo, armas que lles caen do ceo a este pobo que tanto sufriu no pasado, todo lle vén dado hoxe por mandato divino, acaso non lle podería caer a humanidade enteira tamén desde o ceo?
CRÓNICA 9 DE PALLASOS EN REBELDÍA DESDE PALESTINA Por Iván Prado
Isto non é unha crónica. Isto é unha ferida de bala. Por favor, absterse políticamente correctos e demais familia. Israel non é un estado, é o nome dun exército de ocupación en Oriente Medio e, ata onde eu alcanzo a saber, os estados democráticos non manteñen relacións diplomáticas con exércitos, senón cos seus gobernos, así que non entendo como os israelitas teñen embaixadas en territorio europeo.
Normalmente, os estados que se din democráticos teñen exércitos para que defendan (teóricamente) a súa poboación civil. No caso sionista é ao revés. O exército ten unha poboación civil para que os defendan das resolucións da ONU, para que os xustifiquen ante a opinión internacional e para que poñan fillos e corpos no proceso de avance sobre territorio árabe.
Isarel non é un país, é unha maquinaria -perfectamente engraxada- de expoliar, destruir, mentir e exterminar a unha poboación civil que ante tanques ten pedras, ante helicópteros, ten cometas e ante cabezas nucleares só conta coa súa dignidade e séculos de historia.
Pero volvendo a nós, a santa cuna da democracia e as liberdades, que fai Europa? que facemos ante o muro da vergoña, un muro que pesa sobre todos os seres humanos como unha lousa de morte e miseria? que fai o goberno Zapatero, ademais de venderlles armas aos sionistas e despois decir non foron usadas nas masacres de nadal en Gaza? que máis fai a Unión Europea ademais de regañar feblemente a comandancia xeral dese exército de ocupación que eles chaman goberno israelita mentres os tanques destrúen os hospitais palestinos financiados cos impostos de todos nós?
Sacamos as tropas españolas de Irak e non imos tirar un valado de 8 metros de alto que estrangula lentamente á poboación civil indefensa e inocente? saímos ás rúas e botamos un goberno mentiroso e cobarde pola guerra en Irak e non imos tomar os estrados e os medios de comunicación para acabar con este holocausto? que lles imos dicir ás vidnerias xeracions, que estabamos ocupados vendo o 2 a 6 da Liga mentres en Palestina esnaquizaban un pobo e á Declaración Universal dos Dereitos Humanos, torturando a ambos os dous en celas de 1 metro por 2?
O exército de ocupación israelita non só okupa inxustamente e de xeito criminal uns territorios en Oriente Medio, está okupando a nosa conciencia como seres humanos, non so humillan a palestinos e palestinas, humillan a toda aquelas persoas que sintan que forman parte dun ben común chamado humanidade.
[*] Pallasos en Rebeldía - Globalizando a esperanza. Pallasos en Rebeldía é un espazo do teatro galego, vencellado ao Festiclown, que traballa na cooperación internacional a través do riso. Esta entidade, que se creou en Chiapas no ano 2004 durante unha visita ás fervenzas do río Bascán no contexto da II Caravana de Pallasos aos Municipios Autónomos de Chiapas, permite ás artes e ao teatro galegos expresar a súa rebeldía en unión directa con proxectos de fraternidade humanitaria. Neste novo século que vimos de inaugurar recentemente o pallaso ou clown segue a desempeñar un papel protector dos valores sociais máis humanos dentro das estructuras artísticas: a crítica social, o dereito ao riso dos máis desfavorecidos, a superación dos nosos complexos mediante a cura da garagllada son algunhas das aportacións imprescidibles que esta expresión teatral verte a diario en calquera recuncho do noso planeta. ___________________________
Onte chegamos a Nablús, o corazón da resistencia palestina, os israelitas chámanlle a fábrica palestina de terroristas, e aquí topeime por primeira vez coa morte.
De camiño para a nosa actuación nun campo de refuxiados cercano á cidade, nun adiantamento absolutamente temerario, o noso chofer perdeu o control e a unha velocidade vertixinosa saiuse da carretera, chocando contra un edificio.
O coche quedou inservible e nós milagreiramente saimos desa caixa de mixtos polo noso pé, axudados pola media luna vermella.
O primeiro que fixemos nada máis ver que podiamos camiñar a Laila e máis eu foi botar a rir, e gastarlle bromas ao das ambulancias, de feito cando nos pediron ir ao hospital eu respondín que non podiamos que tiñamos que ir a facer unha actuación en 15 minutos, e que logo xa veriamos se pasabamos por alí. Pero xa cos papeis firmados dinme conta que estaba con Laila, e que dalgún xeito era responsable da misón, e como Isaac ía noutro coche él podería facer a función e nós ir ao hospital. Así que cambiei de idea e con todo asinado díxenlles que si que marchabamos ao hospital.
De camiño para alí deume por facerlle o xogo que me bautizou en Chiapas, o Lokonuk (pescozotolo) e fíxenlles un número de maxia que simula como o meu pescozo cruxe. Que mala idea, acabei entrando no hospital cun collarín incomodísimo e botado na camilla.
A atención médica foi extraordinaria, por certo por fin averiguei o meu tipo sanguíneo, e despois de ir dar parte á comisaría fomos para casa da familia que nos acolle nesta cidade.
Se na carretera case morro, na casa desta xente volvín nacer.
Son unha entrañable parella de anciáns que nos acollen cunha comida típica palestina exquisita, dende que entramos todo son coidados, amabilidade xestos de cariño e respeto, pero para cando chegamos aos postres, as historias que nos contan nos deixan o corazón xeado, nesa casa entraron (como na maioría dese barrio) o exército israelita ducias de veces, para mantelos retidos e utilizalos de escudo humano diante da resistencia armada palestina. Ao fillo disparáronlle mentres estaba na terraza estudando, e de camiño ao hospital o pillaron, o espiron, déronlle unha paliza e e o tiveron 6 horas desangrándose, ata que a súa mai atravesou o cordón militar enfrentándose ao exército e conseguiu finalmente liberalo e sacalo a pé ata o hospital porque non deixaban pasar á ambulancia.
Esa mesma muller que nos serve o té que se parece enormemente á miña avoa, esa nai coraxe, case a matan mentres rezaba, un dos versos do corán no que se agachaba a salvou do disparo que quedou inmortalizado no armario roupeiro que está na habitación principal da casa, onde por certo pasamos a noite, mirando para os buratos de balas do tellado.
Mentres imos para a cama o fillo nos da as últimas indicacións do que debemos facer se entran de novo os soldados israelitas. Noite si e noite tamén toman a cidade a partir das 12 da noite e van entrando arbitrariamente nas casas para humillar, maltratar e roubar á sociedade civil.
Esperto pola mañá e vexo que sigo vivo, que os militares non entraron esta noite na cidade e non houbo máis disparos na casa, esperto e vexo que sigo vivo e que a xente nesta cidade segue co seu día a día, sabendo que ese pode ser o último, esperto e algo en min cambiou, parece que a vida é distinta cando cada día se convirte nun presente.
Esta noite volveremos a esa casa, a esa habitación con rastros da violencia xudea, e volverei a pechar os ollos sen saber se cando os abra terei un neno sionista apuntándome cun 16 mm. [*] Iván Prado (Lugo, 1974) saíu da súa cidade natal aos 18 anos para marchar a Cuba. Esa foi a súa primeira gran viaxe e desde entón non parou. Guatemala, Nicaragua, Chiapas ou Palestina son algúns dos lugares polos que pasou tentando poñer unha nota de humor e facendo ver que outro mundo é posible. [En Galiciaé]
Eu son de Lugo, unha das poucas cidades no mundo nas que se pode camiñar sobre unha muralla romana de máis de dous quilómetros, pero hoxe en Palestina exercín de asaltador de murallas modernas.
Hoxe atentamos ludicamente contra o valado da vergoña , no noso terceiro día en Qalqilya decidimos Isaac , Laila, Edu e máis eu ,acompañados de varios compañeiros palestinos do Frente Popular, levar a cabo unha acción de rebeldía pallasil contra a construción actual que máis vulnera os dereitos humanos no mundo.
8 m de alto, alambres eletrificados, torretas cheas de ametralladoras, cámaras de vídeo, patrullaxes as 24 horas do día, todo un sistema carcelario imposto a un país enteiro que se ve atravesado por unha ferida de cemento gris e xenocida, si, xenocida, porque este valado non só separa cidades, barrios pola metade, familias enteiras, non, tamén separa a milleiros de campesiños das súas terras, terras que en moitos casos, como aquí en Qalqilya, son as mellores terras , as que mais auga teñen, e que sen elas vense abocados á mendiciade e á miseria.
Cercar a poboación palestina, impoñerlles esta guillotina na súa terra é o xeito mais diabólico de ocupación. Os xudeos teñen o dereito ao igual que o resto da humanidade a lamentarse dos guettos nazis como o de Varsovia, e eu pregúntome daquela que é isto senón un inmenso e sangrante guetto? Como chamar ao feito de que quilómetros e quilómetros de grises muros impiden a xente sair das súas vilas, camiñar polas súas rúas, seren libres no seu propio país.
Durante a segunda Guerra Mundial, a humanidade viviu un dos seu peores episodios -sen lugar a dúbidas- dentro dese capítulo escuro das sociedades modernas. Os guettos e os campos de concentración foron os exercicios máis doentes daquela época , pero acaso hoxe o goberno israelí que se di democrático non está reproducindo unha versión actualizada e tecnificada do nazismo? Acaso plantar unha cárcere ao redor dos soños e as esperanzas dun pobo non é un xeito de opresión, incluso máis fascista que a que exercen nos calabozos do Mosad, ou cos bombardeos indiscriminados sobre a poboación civil en Gaza? Cercar as vidas da xente con vontade de eternizar este conflito é un ultraxe para toda a humanidade. Non podemos sentirnos libres en ningunha parte do mundo mentres un palestino non sexa libre de camiñar polo seu país sen atoparse cunha lápida de 8 metros de alto que lle di que non ten dereito a ser persoa.
Hoxe tiramos narices vermellos e tamén pedras, atravesamos virtualmente o valado, démoslle tartazos, pintamos LONGA NOITE DE PEDRA en vermello sobre esa pel gris de inxustiza fosilizada... Hoxe exercemos de vox populi, de embaixadores da risa rebelde en nome de moita xente que no mundo sente como ese valado pesa no seu corazón, porén, cando marchamos, na nosa conciencia resoan as palabras dun compañeiro noso: "sabemos cando o construiron pero non sabemos cando o poderemos derrubar, cecais o meu tataraneto me mande unha postal á tumba coa foto do valado derrubado".
E a min gustaríame, saeme do corazón berrarlle que non, que el verá, que xuntos veremos como o valado cae, como camiñaremos sobre os seus bloques de morte e mentira, como poderemos brincar dun lado ao outro como se o espello de Alicia fose. Gustaríame abrazalo e dicirlle que os nosos fillos xogarán nos dous lados do valado porque non existirá unha fronteira ante a felicidade dun pobo, que na miña terra hai moita xente disposta a sair as rúas para tumbar ese valado aínda que sexa na distancia.
Hoxe marchamos para casa cun sabor agridoce nos beizos e unha promesa no corazón. Ese valado caerá, tal e como caeron outros antes, porque máis pronto que tarde o torrente que a humanidade é derramarase sobre estas terras para que vexamos brotar de novo mil primaveras mais.
[*] Iván Prado (Lugo, 1974) saíu da súa cidade natal aos 18 anos para marchar a Cuba. Esa foi a súa primeira gran viaxe e desde entón non parou. Guatemala, Nicaragua, Chiapas ou Palestina son algúns dos lugares polos que pasou tentando poñer unha nota de humor e facendo ver que outro mundo é posible. [En Galiciaé] Enlace de Interese:
Cuarta crónica de "Pallasos en Rebeldía desde Palestina" Por Iván Prado [*] 02.05.2009
Xunto a Isaac actuamos no cárcere mais grande do mundo, unha cidade de varios miles de persoas rodeada completamente por quilómetros do valado da vergoña, unha cidade de campesiños que non poden ir traballar as súas terras porque militares israelís se comportan como animais berrandolles en hebreo mentres os apuntan coas súas armas de destrución.
150 pequenos foron testemuñas da nosa primeira actuación xuntos en Palestina e na Historia de Pallasos en Rebeldía, xa que Isaac participou por primeira vez connosco nunha caravana.
Certa dose de nervios, unha pisca de caos, moitas risas e unha chea de improvisacións nacidas desta parella de pallasos "Os irmáns mariachis, Giuseppe e lokonuk" encheron de risas o hall da escola infantil onde, se vos son sincero, me sentín volvoretas no estómago cando todos os rapaces se puxeron a chamar por Lokonuk. Dalgún xeito os nenos zapatistas estaban connosco nesa mañá a través dese grito que tanto se coñece na zona norte de Chiapas entre os compas.
Pola tarde, mentres Isaac se recuperaba dunha viaxe accidentada na que o retiveron en Barajas e en Tel Aviv para revisarlle a equipaxe e acribillalo a preguntas intimidatorias, eu impartín un obradoiro para unha vintena de traballadores sociais, educadores e psicólogas que atenden á xente de Qalqilya e arredores, unha poboación especialmente afectada polas incursións israelís do 2001 e 2002 e que padecen constantemente vexacións e atropelos por parte do exercito israelí, xente que ten familia no cárcere ou no cemiterio dos mártires, que ve como os seus fillos teñen unha lousa sobre o seu futuro chamada ocupación.
No obradoiro, homes e mulleres que non se poden tocar entre eles, persoas que teñen que manter unha distancia por cuestión de xénero, empezaron a tarde sen moverse pola sala e acabaron tirados no chan compartido os seus soños.
Esa noite alóxannos nunha casa de xente do Frente Popular, loitadores sociais que coñecen o cárcere na súa pel, que as perdas familiares non lles son alleas e que detrás do seu amable rostro e a sua seria presenza tamén se agochan acedas bágoas de emoción pola súa patria. A velada trascorre entre unha pseudo-paella elaborada por Edu e profundas conversas políticas. Nesta casa chea de fotos do Che, os cantos do Imán desde o minarete da mezquita, lémbrannos que este país árabe, en construción, vive nun permanente experimento entre as tradicións relixiosas e as loitas políticas.
Ao día seguinte desprazámonos a unha vila rural preto de Qalqylia ante a ameaza de non poder sair, xa que os israelitas atoparon unha bomba no chekpoint que bloquea a cidade. Aínda así conseguimos atravesalo para actuar diante de case 200 pequenos ás doce da mañá baixo un sol de xustiza, nun patio de colexio que podería ser o de calquera vila pequena de Galicia, coa diferenza de que a rapazada que nos recibe canta cancións de liberación nacional en vez da última do Xabarín Clube e o seus xoguetes non son coches teledirixidos senón maquetas das tanquetas xudeas.
Rematamos a función facendo equilibrios e figuras acrobáticas mentres eles nos rodean batendo palmas e cantando, para cando chegamos á sala de profesores todo o mundo nos espera para darnos as grazas e ofrecernos o seu abrazo. Ao mediodía xantamos na casa dun labrego que ten as súas terras máis alá do valado. Comida, té e palabras comprometidas. Mentres os israelís só nos ofrecen violencia e represión, os palestinos regálanos un lugar cálido no seu corazón.
Será que o camiño da esperanza comeza nesta terra de oliveiras e dignidade.
[*] Iván Prado (Lugo, 1974) saíu da súa cidade natal aos 18 anos para marchar a Cuba. Esa foi a súa primeira gran viaxe e desde entón non parou. Guatemala, Nicaragua, Chiapas ou Palestina son algúns dos lugares polos que pasou tentando poñer unha nota de humor e facendo ver que outro mundo é posible. [En Galiciaé]
Terceira crónica de "Pallasos en Rebeldía desde Palestina" Por Iván Prado 01.05.2009
Esta é a primeira crónica que escribo nos 5 días que levo en Palestina e apenas vexo o teclado por mor da choreira incontrolada que me deu ao despedirme da xente do circo palestino.
A despedida tivo lugar despois dun intenso obradoiro que demos en Hebrón, unha cidade palestina ocupada onde a poboación local ten que compartir espazo con colonos armados e protexidos por exércitos particulares que, ao igual que nas películas do Oeste, teñen atemorizada a toda a sociedade civil.
A verdade é que con tanto traballo, viaxes, xuntanzas e sobre todo emocións desbordantes non atopaba gañas nin tempo para escribir as crónicas. Creo que é a primeira vez que tardo tanto en comezalas pero hoxe, recluído na parte traseira da furgoneta e parapetado entre as mochilas de viaxe e malabares, sinto a vertixe que produce este país.
Hai algo esencial en Palestina, algo vital contra o que a maquinaria nazi dos israelitas non pode. Estou chorando ante o impacto nuclear que me xera un baño de realidade. Síntome como se me mergullase nunha piscina de magma na que non chego a arder pero que queima por dentro as miñas entrañas.
A xente do circo palestino é a mellor metáfora do que a esperanza implica para o ser humano, persoas que levan as artes circenses ao corazón do conflito que é o mesmo que o propio corazón da humanidade.
Todos falan ante as nosas cámaras, todos teñen palabras que removen a nosa alma. Un fala do compañeiro de xogos que mataron nos seus brazos e como a impotencia de non podelo levar a rastro a tempo ao hospital aínda o persegue hoxe. Outro fala dos seus soños como palestino e home de circo, soños que soan sinxelos ante a cámara pero que están cargados de vida e resistencia.
Outro cóntanos por que vai ter un fillo en Palestina e o vai a criar ante tanta inxustiza e violencia. A razón é tan fermosa como que o circo tamén é o seu fillo e non o pode deixar abandonado, pero a que máis me tocou na alma foi a muller do circo palestino quen, cando nos despedimos, me dixo que ela non tiña bágoas para chorar.
Eu si chorei. Chorei por todos eles, pola súa valentía, por veren cumprido o soño de que volvan á súa terra, por veren cumprido o soño dunha Palestina sen violencia onde criar un fillo en liberdade. Tamén chorei porque algún día todos os rapaces palestinos poidan ser nenos sen mais. Chorei ademais para que chegue o momento en que a miña amiga se permita chorar, pero en realidade chorei pola emoción de ver ao ser humano, a un igual, ser capaz de levantar a bandeira da dignidade mentres ao seu redor o mundo se derrumba pouco a pouco.
Neste intre venme á cabeza un verso en árabe clásico que tallaron na lápida dun guerrilleiro palestino: “Non serei servo de ninguén porque non vivirei mais que unha vez e fareino con dignidade”.
Bágoas e risas que tiran muros interiores, que liberan corpos e espazos, que crean colchóns de esperanza ante tanto terror e inxustiza. Choro, pero non deixo de rir, porque no fondo sei que estamos abocados á felicidade.
[*] Iván Prado (Lugo, 1974) saíu da súa cidade natal aos 18 anos para marchar a Cuba. Esa foi a súa primeira gran viaxe e desde entón non parou. Guatemala, Nicaragua, Chiapas ou Palestina son algúns dos lugares polos que pasou tentando poñer unha nota de humor e facendo ver que outro mundo é posible. [En Galiciaé] ____________________
Segunda crónica de "Pallasos en Rebeldía dende Palestina" Por Iván Prado 30.04.2009
Yenin foi a vila máis atacada polos israelís durante a segunda intifada. Foi lugar de dor e masacre. Os cans de ferro dos xudeos non daban abasto botando abaixo casas e declaracións dos dereitos humanos.Yenin, durante eses anos, converteuse na tradución ao árabe do inferno: nenos chorando nús polas rúas mentras o tiroteo lles facía a raia ao medio.
Metáfora de sufrimento e esquizofrenia colectiva.
Durante a nosa viaxe no 2003 intentamos ir actuar alí pero non o conseguimos. De feito, a anterior caravana anterior á nosa de Pallasos Sen Fronteiras acabou apedreada polos propios rapaces. 6 anos máis tarde chega o meu primeiro traballo nestas terras de dignidade e xenocidio.
A xente do circo palestino lévanos a traballar en dous centros, un para mulleres maltratadas, violadas e torturadas. Esta guerra é así. Non hai medias partes nin descanso para as máquinas do terror. O outro grupo é de xente nova que leva un tempo practicando con eles as artes circenses como xeito para fuxir da barbarie.
O día anterior, durante case unha hora adoutrínanme sobre as grandes dificultades para traballar con estes grupos. Elas son moi tímidas, non se van tirar ao chan , non van brincar non van correr, nin sequera se agochan a recoller os malabares cando caen ao chan. Porén, sempre segundo a xente do circo, os novos son moi violentos, están moi tensos e pertencen a familias moi machacadas.
As mulleres recíbenme na distancia. Van tapadas da cabeza aos pés aínda que por baixo dos traxes levan zapatos de tacón, o mellor calzado para unha sesión de risoterapia. Non as podo tocar nin mirar moito. As directoras do centro retíranme a man de forma cortés para saudarme cunha man no peito... Ben, o caso é que xa estou aquí e formo parte dunha internacional da risa revolucionaria que cre fondamente que, sen esperanza, os pobos non podemos conseguir a liberación, así que me lanzo ao traballo sen rede de protección nin paracaídas. Que sexa o que Alá queira.
Iniciamos o obradoiro con mestras mirando sentadas mentras fan calceta e as mulleres participantes a dez metros de distancia de min. Rematamos con elas abrazadas, bailando, saltando chorando e rindo como nunca o fixeran na súa vida. Ao final, ata as mulleres mesmas viñan saudarme e falar conmigo.
Eu non traballo a risoterapia senón a humanoterapia, abrirse de arriba a abaixo, demostrar o poder do ridículo, desvelar as enerxías que nos unen e, finalmente, visualizar o potencial que aniña nos nosos soños.
3 horas que, segundo os organizadores e incluso os reponsables políticos dos programas culturais de Yenin, cambiaron as vidas destas mulleres. As palabras que máis sairon neste obradoiro foron liberdade e revolución. Así me agradecian a ínica virtude que posúo como dinamizador de grupos, a verdade radical coa que me lanzo nestas experiencias humanas.
Pola tarde e co subidón da experiencia nuclear que acabamos de vivir, imos ao segundo lugar de traballo. Polo camiño, a xente do circo palestino, que non o pode crer, non deixa de comentar a experiencia. Están tan agradecidos que os seus ollos, cando falan conmigo alumean coma faros.
Empezamos o segundo obradoiro con dez rapaces. Eu abórdoos nas escaleiras, métome con eles, fágolles chistes... Ao final acabamos bailando as súas danzas tradicionais, sacándonos fotos, abrazándonos comos se fosemos veciños de toda a vida. Xente cunha dor terrible pero capaz de acollerme coma o seu irmán.
Mentres nos cambiamos na parte de atrás dun ultramarinos, comezan as historias. Un fálame da súa familia maltratada pola ocupación e outro de como fai un par de anos, mentres xogaba un partido de fútbol, veu como un helicóptero isarelí mataba diante dos seus ollos un rapaz que coma el apenas pasaba dos 12 anos. O seu delito era xogar ao fútbol e non chamarse Ronaldinno nin Raúl, senón simplemente Mohamed.
Esta guerra contra a vida ten coordenadas moi claras. Os israelís mantéñense en Palestina a costa de matar, torturar e humillar a poboación civil que ten como horizonte o Mediterráneo e as súas oliveiras. Mentres tanto, os nosos gobernantes fan reunións nas que negocian a canto sae o cadáver de neno palestino no mercado de valores.
Cando marchamos para Ramala, unha das mulleres que nos acompaña dime cunha mirada vidrosa que nunca na sua vida vira rirse dese xeito a esta xente. Será que a rebeldía fai que o amor entre os seres humanos sexa tan radical e trasnformador que ata a ocupación asasina se difumina durante unhas horas. Que poderiamos facer se en vez de exércitos bélicos armasemos guerrillas da risa activa e comprometida?
[*] Iván Prado (Lugo, 1974) saíu da súa cidade natal aos 18 anos para marchar a Cuba. Esa foi a súa primeira gran viaxe e desde entón non parou. Guatemala, Nicaragua, Chiapas ou Palestina son algúns dos lugares polos que pasou tentando poñer unha nota de humor e facendo ver que outro mundo é posible. [En Galiciaé] ____________________
