En Bolivia na pequena localidaded de Tiquipaya no territorio de Cochabanba, foi asinada a Declaración "Acordo dos Pobos" sobre o "Cambio Climático e os Dereitos da Nai Terra" subscrita o Xoves 22 de Abril de 2010, logo de tres días de deliberacións na Conferencia Mundial dos Pobos.ACORDO DOS POBOS
Conferencia Mundial dos Pobos sobre o Cambio Climático e os Dereitos da Nai Terra
Hoxe, a nosa Nai Terra está ferida e o futuro da humanidade está en perigo.
De incrementarse o arrequecemento global en máis de 2º C, ao que nos conduciría o chamado "Entendemento de Copenhague" existe o 50% de probabilidades de que os danos provocados á nosa Nai Terra sexan totalmente irreversibles. Entre un 20% e un 30% das especies estaría en perigo de desaparecer. Grandes extensións de bosques serían afectadas, as secas e inundacións afectarían diferentes rexións do planeta, estenderíanse os desertos e agravaríase o derretimiento dos polos e os glaciares en Ándelos e os Himalayas. Moitos Estados insulares desaparecerían e o África sufriría un incremento da temperatura de máis de 3º C. Así mesmo reduciríase a produción de alimentos no mundo con efectos catastróficos para a supervivencia dos habitantes de vastas rexións do planeta, e incrementaríase de forma dramática o número de famentos no mundo, que xa excede a cifra de 1.020 millóns de persoas.
As corporacións e os gobernos dos países denominados "máis desenvolvidos", en complicidade cun segmento da comunidade científica, ponnos a discutir o cambio climático como un problema reducido á elevación da temperatura sen cuestionar a causa que é o sistema capitalista.
Confrontamos a crise terminal do modelo civilizatorio patriarcal baseado no sometemento e destrución de seres humanos e natureza que se acelerou coa revolución industrial.
O sistema capitalista impúxonos unha lóxica de competencia, progreso e crecemento ilimitado. Este réxime de produción e consumo busca a ganancia sen límites, separando ao ser humano da natureza, establecendo unha lóxica de dominación sobre esta, convertendo todo en mercancía: a auga, a terra, o xenoma humano, as culturas ancestrais, a biodiversidade, a xustiza, a ética, os dereitos dos pobos, a morte e a vida mesma.
Baixo o capitalismo, a Nai Terra convértese en fonte só de materias primas e os seres humanos en medios de produción e consumidores, en persoas que valen polo que teñen e non polo que son.
O capitalismo require unha potente industria militar para o seu proceso de acumulación e o control de territorios e recursos naturais, reprimindo a resistencia dos pobos. Trátase dun sistema imperialista de colonización do planeta.
A humanidade está fronte a unha gran disxuntiva: continuar polo camiño do capitalismo, a depredación e a morte, ou emprender o camiño da harmonía coa natureza e o respecto á vida.
Requirimos forxar un novo sistema que restableza a harmonía coa natureza e entre os seres humanos. Só pode haber equilibrio coa natureza se hai equidad entre os seres humanos.
Expomos aos pobos do mundo a recuperación, revalorización e fortalecemento dos coñecementos, sabedorías e prácticas ancestrais dos Pobos Indíxenas, afirmados na vivencia e proposta de "Vivir Ben", recoñecendo á Nai Terra como un ser vivo, co cal temos unha relación indivisible, interdependiente, complementaria e espiritual.
Para enfrontar o cambio climático debemos recoñecer á Nai Terra como a fonte da vida e forxar un novo sistema baseado nos principios de:
- harmonía e equilibrio entre todos e con todo
- complementariedad, solidariedade, e equidad
- benestar colectivo e satisfacción das necesidades fundamentais de todos en harmonía coa Nai Terra
- respecto aos Dereitos da Nai Terra e aos Dereitos Humanos
- recoñecemento do ser humano polo que é e non polo que ten
- eliminación de toda forma de colonialismo, imperialismo e intervencionismo
- paz entre os pobos e coa Nai Terra.
Nun sistema interdependiente do cal os seres humanos somos un dos seus compoñentes non é posible recoñecer dereitos soamente á parte humana sen provocar un desequilibrio en todo o sistema. Para garantir os dereitos humanos e restablecer a harmonía coa natureza é necesario recoñecer e aplicar efectivamente os dereitos da Nai Terra.
Para iso propomos o proxecto adxunto de Declaración Universal de Dereitos da Nai Terra no cal consígnanse:
- Dereito á vida e a existir;
- Dereito a ser respectada;
- Dereito á continuación dos seus ciclos e procesos vitais libre de alteracións humanas;
- Dereito a manter a súa identidade e integridade como seres diferenciados, auto-regulados e interrelacionados;
- Dereito ao auga como fonte de vida;
- Dereito ao aire limpo;
- Dereito á saúde integral;
- Dereito a estar libre da contaminación e polución, de refugallos tóxicos e radioactivos;
- Dereito a non ser alterada xeneticamente e modificada na súa estrutura ameazando a súa integridade ou funcionamento vital e saudable.
- Dereito a unha restauración plena e pronta polas violacións aos dereitos recoñecidos nesta Declaración causados polas actividades humanas.
Salientando a necesidade de acción urxente para lograr esta visión, e co apoio dos pobos, movementos e países, os países desenvolvidos deberán comprometerse con metas ambiciosas de redución de emisións que permitan alcanzar obxectivos a curto prazo, mantendo a nosa visión a favor do equilibrio do sistema climático da Terra, de acordo ao obxectivo último da Convención.
A "visión compartida" para a "Acción Cooperativa a longo prazo" non debe reducirse na negociación de cambio climático a definir o límite no incremento da temperatura e a concentración de gases de efecto invernadoiro na atmosfera, senón que debe comprender de xeito integral e equilibrada un conxunto de medidas financeiras, tecnolóxicas, de adaptación, de desenvolvemento de capacidades, de patróns de produción, consumo e outras esenciais como o recoñecemento dos dereitos da Nai Terra para restablecer a harmonía coa natureza.
Os países desenvolvidos, principais causantes do cambio climático, asumindo a súa responsabilidade histórica e actual, deben recoñecer e honrar a súa débeda climática en todas as súas dimensións, como base para unha solución xusta, efectiva e científica ao cambio climático. Neste marco esiximos aos países desenvolvidos que:
- Restablezan aos países en desenvolvemento o espazo atmosférico que está ocupado polas súas emisións de gases de efecto invernadoiro. Isto implica a descolonización da atmosfera mediante a redución e absorción das súas emisións.
- Asuman os custos e as necesidades de transferencia de tecnoloxía dos países en desenvolvemento pola perda de oportunidades de desenvolvemento por vivir nun espazo atmosférico restrinxido.
- Fáganse responsables polos centos de millóns que terán que migrar polo cambio climático que provocaron e que eliminen as súas políticas restritivas de migración e ofrezan aos migrantes unha vida digna e con todos os dereitos nos seus países.
- Asuman a débeda de adaptación relacionadas aos impactos do cambio climático nos países en desenvolvemento provendo os medios para previr, minimizar e atender os danos que xorden das súas excesivas emisións.
- Honren estas débedas como parte dunha débeda maior coa Nai Terra adoptando e aplicando a Declaración Universal dos Dereitos da Nai Terra nas Nacións Unidas.
Deploramos o intento dun grupo de países de anular o Protocolo de Kioto o único instrumento legalmente vinculante específico para a redución das emisións de gases de efecto invernadoiro dos países desenvolvidos.
Advertimos ao mundo que no entanto estar obrigados legalmente as emisións dos países desenvolvidos en lugar de reducir, creceron nun 11,2% entre 1990 e 2007.
Estados Unidos a causa do consumo ilimitado aumentou as súas emisións de GEI en 16,8% durante o período 1990 ao 2007, emitindo como media entre 20 e 23 toneladas anuais de CO2 por habitante, o que representa máis de 9 veces as emisións correspondentes a un habitante media do Terceiro Mundo, e máis de 20 veces as emisións dun habitante de África Subsahariana.
Rexeitamos de xeito absoluto o ilegitimo "Entendemento de Copenhague", que permite a estes países desenvolvidos ofertar reducións insuficientes de gases de efecto invernadoiro, baseadas en compromisos voluntarios e individuais, que violan a integridade ambiental da Nai Terra conducíndonos a un aumento de ao redor de 4ºC.
A próxima Conferencia sobre Cambio Climático a realizarse a fins de ano en México debe aprobar a emenda ao Protocolo de Kioto, para o segundo período de compromisos a iniciarse en 2013 a 2017 no cal os países desenvolvidos deben comprometer reducións domésticas significativas de polo menos o 50% respecto ao ano basee de 1990 sen incluír mercados de carbono ou outros sistemas de desviación que enmascaran o incumprimento das reducións reais de emisións de gases de efecto invernadoiro.
Requirimos establecer primeiro unha meta para o conxunto dos países desenvolvidos para logo realizar a asignación individual para cada país desenvolvido no marco dunha comparación de esforzos entre cada un deles, mantendo así o sistema do Protocolo de Kioto para as reducións das emisións.
Os Estados Unidos de América, no seu carácter de único país da Terra do Anexo 1 que non ratificou o Protocolo de Kioto ten unha responsabilidade significativa ante todos os pobos do mundo por canto debe ratificar o Protocolo de Kioto e comprometerse a respectar e dar cumprimento aos obxectivos de redución de emisións a escala de toda a súa economía.
Os pobos temos os mesmos dereitos de protección ante os impactos do cambio climático e rexeitamos a noción de adaptación ao cambio climático entendida como a resignación aos impactos provocados polas emisións históricas dos países desenvolvidos, quen deben adaptar os seus estilos de vida e de consumo ante esta urxencia planetaria. Vémonos forzados a enfrontar os impactos do cambio climático, considerando a adaptación como un proceso e non como unha imposición, e ademais como ferramenta que sirva para contrarrestalos, demostrando que é posible vivir en harmonía baixo un modelo de vida distinto.
É necesario construír un Fondo de Adaptación, como un fondo exclusivo para enfrontar o cambio climático como parte dun mecanismo financeiro manexado e conducido de xeito soberana, transparente e equitativa polos nosos Estados. Baixo este Fondo débese valorar: os impactos e os seus custos en países en desenvolvemento e as necesidades que estes impactos deriven, e rexistrar e monitorear o apoio por parte de países desenvolvidos. Este debe manexar ademais un mecanismo para o resarcimiento por danos por impactos ocorridos e futuros, por perda de oportunidades e a reposición por eventos climáticos extremos e graduais, e custos adicionais que poderían presentarse se o noso planeta excede os limiares ecolóxicos así como aqueles impactos que están freando o dereito a Vivir Ben.
O "Entendemento de Copenhague" imposto sobre os países en desenvolvemento por algúns Estados, máis aló de ofertar recursos insuficientes, pretende en se mesmo dividir e enfrontar aos pobos e pretende extorsionar aos países en desenvolvemento condicionando o acceso a recursos de adaptación a cambio de medidas de mitigación. Adicionalmente establécese como inaceptable que nos procesos de negociación internacional inténtese categorizar aos países en desenvolvemento pola súa vulnerabilidade ao cambio climático, xerando disputas, desigualdades e segregacións entre eles.
O inmenso desafío que enfrontamos como humanidade para deter o arrequecemento global e arrefriar o planeta só se logrará levando adiante unha profunda transformación na agricultura cara a un modelo sustentable de produción agrícola campesiño e indíxena/orixinario, e outros modelos e prácticas ancestrales ecolóxicas que contribúan a solucionar o problema do cambio climático e aseguren a Soberanía Alimentaria, entendida como o dereito dos pobos a controlar as súas propias sementes, terras, auga e a produción de alimentos, garantindo, a través dunha produción en harmonía coa Nai Terra, local e culturalmente apropiada, o acceso dos pobos a alimentos suficientes, variados e nutritivos en complementación coa Nai Terra e profundando a produción autónoma (participativa, comunitaria e compartida) de cada nación e pobo.
O Cambio Climático xa está producindo profundos impactos sobre a agricultura e os modos de vida dos pobos indíxenas/orixinarios e campesiños do mundo e estes impactos iranse agravando no futuro.
O agro negocio a través do seu modelo social, económico e cultural de produción capitalista globalizada e a súa lóxica de produción de alimentos para o mercado e non para cumprir co dereito á alimentación, é unha das causas principais do cambio climático. As súas ferramentas tecnolóxicas, comerciais e políticas non fan máis que profundar a crise climática e incrementar o fame no planeta. Por esta razón rexeitamos os Tratados de Libre Comercio e Acordos de Asociación e toda forma de aplicación dos Dereitos de Propiedade Intelectual sobre a vida, os paquetes tecnolóxicos actuais (agroquímicos, transxénicos) e aqueles que se ofrecen como falsas solucións (agrocombustibles, geoingeniería, nanotecnoloxía, tecnoloxía Terminator e similares) que unicamente agudizarán a crise actual.
Ao mesmo tempo denunciamos como este modelo capitalista impón megaproyectos de infraestrutura, invade territorios con proxectos extractivistas, privatiza e mercantiliza a auga e militariza os territorios expulsando aos pobos indíxenas e campesiños dos seus territorios, impedindo a Soberanía Alimentaria e profundando a crise socioambiental.
Esiximos recoñecer o dereito de todos os pobos, os seres vivos e a Nai Terra a acceder e gozar da auga e apoiamos a proposta do Goberno de Bolivia para recoñecer ao auga como un Dereito Humano Fundamental.
A definición de bosque utilizada nas negociacións da Convención Marco das Nacións Unidas sobre Cambio Climático, a cal inclúe plantacións, é inaceptable. Os monocultivos non son bosques. Polo tanto, esiximos unha definición para fins de negociación que recoñeza os bosques nativos e a selva e a diversidade dos ecosistemas da terra.
A Declaración da ONU sobre os Dereitos dos Pobos Indíxenas debe ser plenamente recoñecida, implementada e integrada nas negociacións de cambio climático. A mellor estratexia e acción para evitar a deforestación e degradación e protexer os bosques nativos e a selva é recoñecer e garantir os dereitos colectivos das terras e territorios considerando especialmente que a maioría dos bosques e selvas están nos territorios de pobos e nacións indíxenas, comunidades campesiñas e tradicionais.
Condenamos os mecanismos de mercado, como o mecanismo de REDD (Redución de emisións pola deforestación e degradación de bosques) e as súas versións e, que está violando a soberanía dos Pobos e o seu dereito ao consentimento libre, previo e informado, así como á soberanía de Estados nacionais, e viola os dereitos, usos e costumes dos Pobos e os Dereitos da Natureza.
Os países contaminadores están obrigados a transferir de xeito directo os recursos económicos e tecnolóxicos para pagar a restauración e mantemento dos bosques e selvas, en favor dos pobos e estruturas orgánicas ancestrales indíxenas, orixinarias, campesiñas. Isto deberá ser unha compensación directa e adicional ás fontes de financiamiento comprometidas polos países desenvolvidos, fóra do mercado de carbono e nunca servindo como as compensacións de carbono (offsets). Demandamos aos países a deter as iniciativas locais en bosques e selvas baseados en mecanismos de mercado e que propón resultados inexistentes e condicionados. Esiximos aos gobernos un programa mundial de restauración de bosques nativos e selvas, dirixido e administrado polos pobos, implementando sementes forestais, froiteiras e de flora autóctona. Os gobernos deben eliminar as concesións forestais e apoiar a conservación do petróleo baixo a terra e que se deteña urxentemente a explotación de hidrocarburos nas selvas.
Esiximos aos Estados que recoñezan, respecten e garantan a efectiva aplicación dos estándares internacionais de dereitos humanos e os dereitos dos Pobos Indíxenas, en particular a Declaración das Nacións Unidas sobre os Dereitos dos Pobos Indíxenas, o Convenio 169 da OIT, entre outros instrumentos pertinentes, no marco das negociacións, políticas e medidas para resolver os desafíos expostos polo cambio climático. En especial, demandamos aos Estados a que recoñezan xuridicamente a preexistencia do dereito sobre os nosos territorios, terras e recursos naturais para posibilitar e fortalecer as nosas formas tradicionais de vida e contribuír efectivamente á solución do cambio climático.
Demandamos a plena e efectiva aplicación do dereito á consulta, a participación e o consentimento previo, libre e informado dos Pobos Indíxenas en todos os procesos de negociación así como no deseño e implementación das medidas relativas ao cambio climático.
Na actualidade a degradación ambiental e o cambio climático alcanzarán niveis críticos, sendo unha das principais consecuencias a migración interna así como internacional. Segundo algunhas proxeccións en 1995 existían ao redor de 25 millóns de migrantes climáticos, ao presente estímase en 50 millóns e as proxeccións para o ano 2050 son de 200 a 1000 millóns de persoas que serán desprazadas por situacións derivadas do cambio climático. Os países desenvolvidos deben asumir a responsabilidade sobre os migrantes climáticos, acolléndoos nos seus territorios e recoñecendo os seus dereitos fundamentais, a través da firma de convenios internacionais que contemplen a definición de migrante climático para que todos os Estados acaten os seus determinaciones.
Constituír un Tribunal Internacional de Conciencia para denunciar, facer visible, documentar, xulgar e sancionar as violacións dos dereitos dos(s) migrantes, refuxiados(as) e desprazados nos países de orixe, tránsito e destino, identificando claramente as responsabilidades dos Estados, compañías e outros actores.
O financiamiento actual destinado aos países en desenvolvemento para cambio climático e a proposta do Entendemento de Copenhague son ínfimos. Os países desenvolvidos deben comprometer un financiamiento anual novo, adicional á Axuda Oficial ao Desenvolvemento e de fonte pública, de polo menos 6% do seu PIB para enfrontar o cambio climático nos países en desenvolvemento. Isto é viable tomando en conta que gastan un monto similar en defensa nacional e destinaron 5 veces máis para rescatar bancos e especuladores en quebra, o que cuestiona seriamente as súas prioridades mundiais e a súa vontade política. Este financiamiento debe ser directo, sen condicionamento e non vulnerar a soberanía nacional nin a autodeterminación das comunidades e grupos máis afectados.
En vista da ineficiencia do mecanismo actual, na Conferencia de México débese establecer un novo mecanismo de financiamiento que funcione baixo a autoridade da Conferencia das Partes da Convención Marco das Nacións Unidas sobre cambio Climático rendendo contas á mesma, cunha representación significativa dos países en desenvolvemento para garantir o cumprimento dos compromisos de financiamiento dos países Anexo 1.
Constatouse que os países desenvolvidos incrementaron as súas emisións no período 1990 - 2007, no entanto manifestar que a redución veríase substancialmente coadxuvada con mecanismos de mercado.
O mercado de carbono transformouse nun negocio lucrativo, mercantilizando a nosa Nai Terra, isto non representa unha alternativa para afrontar o cambio climático, posto que saquea, devasta a terra, a auga e ata a vida mesma.
A recente crise financeira demostrou que o mercado é incapaz de regular o sistema financeiro, que é fráxil e inseguro ante a especulación e a aparición de axentes intermediarios, polo tanto, sería unha total irresponsabilidade deixar nas súas mans o coidado e protección da propia existencia humana e da nosa Nai Terra.
Consideramos inadmisible que as negociacións en curso pretendan a creación de novos mecanismos que amplíen e promovan o mercado de carbono tendo en conta que os mecanismos existentes nunca resolveron o problema do Cambio Climático nin se transformaron en accións reais e directas na redución de gases de efecto invernadoiro.
É imprescindible esixir o cumprimento dos compromisos asumidos polos países desenvolvidos na Convención Marco de Nacións Unidas sobre Cambio Climático respecto ao desenvolvemento e transferencia de tecnoloxía, así como rexeitar a "vitrina tecnolóxica" proposta por países desenvolvidos que soamente comercializan a tecnoloxía. É fundamental establecer os lineamientos para crear un mecanismo multilateral e multidisciplinario para o control participativo, a xestión e a avaliación continua do intercambio de tecnoloxías. Estas tecnoloxías deben ser útiles, limpas, e socialmente adecuadas. De igual xeito é fundamental o establecemento dun fondo de financiamiento e inventario de tecnoloxías apropiadas e liberadas de dereitos de propiedade intelectual, en particular, de patentes que deben pasar de monopolios privados a ser de dominio público, de libre accesibilidade e baixo custo.
O coñecemento é universal, e por ningún motivo pode ser obxecto de propiedade privada e de utilización privativa, como tampouco as súas aplicacións en forma de tecnoloxías. É deber dos países desenvolvidos compartir a súa tecnoloxía con países en desenvolvemento, crear centros de investigación para a creación de tecnoloxías e innovacións propias, así como defender e impulsar o seu desenvolvemento e aplicación para o vivir ben. O mundo debe recuperar, aprender, reaprender os principios e enfoques do legado ancestral dos seus pobos orixinarios para deter a destrución do planeta, así como os coñecementos e prácticas ancestrais e recuperación da espiritualidade na reinserción do vivir ben juntamente coa Nai Terra.
Considerando a falta de vontade política dos países desenvolvidos para cumprir de xeito efectivo os seus compromisos e obrigacións asumidos na Convención Marco das Nacións Unidas sobre o Cambio Climático e o Protocolo de Kioto, e fronte á inexistencia dunha instancia legal internacional que preveña e sancione todos aqueles delitos e crimes climáticos e ambientais que atenten contra os dereitos da Nai Terra e a humanidade, demandamos a creación dun Tribunal Internacional de Xustiza Climática e Ambiental que teña a capacidade xurídica vinculante de previr, xulgar e sancionar aos Estados, as Empresas e persoas que por acción ou omisión contaminen e provoquen o cambio climático.
Apoiar aos Estados que presenten demandas na Corte Internacional de Xustiza contra os países desenvolvidos que non cumpren cos seus compromisos baixo a Convención Marco das Nacións Unidas sobre o Cambio Climático e o Protocolo de Kioto incluíndo os seus compromisos de redución de gases de efecto invernadoiro.
Instamos aos pobos a propor e promover unha profunda reforma da Organización das Nacións Unidas (ONU), para que todos os seus Estados membros cumpran as decisións do Tribunal Internacional de Xustiza Climática e Ambiental.
O futuro da humanidade está en perigo e non podemos aceptar que un grupo de gobernantes de países desenvolvidos queiran definir por todos os países como o intentaron facer infructuosamente na Conferencia das Partes de Copenhague. Esta decisión compétenos a todos os pobos. Por iso é necesaria a realización dun Referendo Mundial, plebiscito ou consulta popular, sobre o cambio Climático no cal todos sexamos consultados sobre: o nivel de reducións de emisións que deben facer os países desenvolvidos e as empresas transnacionales; o financiamiento que deben prover os países desenvolvidos; a creación dun Tribunal Internacional de Xustiza Climática; a necesidade dunha Declaración Universal de Dereitos da Nai Terra e; a necesidade de cambiar o actual sistema capitalista.
O proceso do Referendo Mundial, plebiscito ou consulta popular será froito dun proceso de preparación que asegure o desenvolvemento exitoso do mesmo.
Co fin de coordinar o noso accionar internacional e implementar os resultados do presente "Acordo dos Pobos" chamamos a construír un Movemento Mundial dos Pobos pola Nai Terra que se baseará nos principios de complementariedad e respecto á diversidade de orixe e visións dos seus integrantes, constituíndose nun espazo amplo e democrático de coordinación e articulación de accións a nivel mundial.
Con tal propósito, adoptamos o plan de acción mundial adxunto para que en México os países desenvolvidos do Anexo 1 respecten o marco legal vixente e reduzan as súas emisións de gases de efecto invernadoiro nun 50 % e asúmanse as diferentes propostas contidas neste Acordo.
Finalmente, acordamos realizar a 2ª Conferencia Mundial dos Pobos sobre o Cambio Climático e os Dereitos da Nai Terra no 2011 como parte deste proceso de construción do Movemento Mundial dos Pobos pola Nai Terra e para reaccionar fronte aos resultados da Conferencia de Cambio Climático que se realizará a fins de ano en Cancún, México.
___________
Todo sobre o envento mundial -documentos, videos, fotos, noticias, conferencias-, na interesante web:
http://envivo.cmpcc.org.bo/
Sitio desenvolvido en Bolivia con software e coñecimento libres compartidos polos pobos do mundo.http://www.softwarelibre.org.bo/
____________________
