Por Fran P. Lorenzo [*]
29.07.2013
Creo que extraín varias leccións da traxedia do Alvia en Santiago, a primeira delas é o aprezo súbito que lle vén a un pola vida, e o absurdo que se volve todo nun minuto, a vida mesma tamén. Profesionalmente sentín orgullo por moitas compañeiras e compañeiros da profesión pero tamén vergoña por certas prácticas que lixan o sacro deber de informar; unha mestura estraña de fachenda, reconciliación co oficio e impotencia polo mal que se fan moitas cousas. Ese orgullo púideno apalpar tamén nas conversas que mantiven cos médicos, persoal de emerxencias e enfermaría cos que falei. Hai moitas máis reflexións que, como nos ocorre a todas e a todos, aínda estou tentando dixerir. Pero o que removeu algo en min foi achegarme a Angrois e coñecer algunha da xente que, nos primeiros minutos tras o accidente, acudiu os feridos do 24 de xullo. Este texto sobre eles, e dedicado a eles, foi publicado nas páxinas de El Correo Gallego e fica aquí en testemuña do meu agradecemento e admiración.
Uns andaban por fóra, pola horta. Había quen estendía a roupa, ou vixiaba o gando. Un veciño durmía despois de traballar e outro se preparaba para subir á cidade. Dacabalo da airexa morna viñan os ecos da festa e a promesa dos fogos do Apóstolo, en Santiago. Unha muller apuraba diante do televisor os últimos minutos de
Pasapalabra, e de súpeto, contra ás 20.41, unha frecha veloz impactou contra ese microcosmos prácido dunha tarde de verán, ameazada pola chuvia, para mudar o rumbo do tempo e poida que da historia do lugar. O casarío de Angrois, empoleirado sobre a vía do tren que vén de Ourense, cabo do antigo Camiño Real, sentiu un estrondo que as veciñas e veciños non van esquecer nunca. “
É como se tiraran un camión de pedras”, di
Gloria Brocos, que vive moi preto do tramo do accidente, na Rúa da Presa. Outros veciños falan dun “
terremoto”, ou do bruído que fai unha casa cando cae.
María Dolores, diante das cámaras de televisión, afirma que viu achegarse un “
torpedo”, que impactou contra o muro da súa casa. “
Eu estaba na casa durmindo, traballo de noite, e despertei co estrondo”, sinala
Ricardo Martínez Otero. E
Jesús lembra sobre todo un “
chirrido”, o da colisión do tren Alvia “
contra o morrillo das vías” e o talude sobre o que se ergue o Campo da Festa de Angrois. Ese “
chirrido” sentiuno tamén
Santiago Taboada. Jesús e Santiago, que viven en senllas casas da Travesa de Mourozón –
moi preto do mesto bosque de unidades móbiles que marca o asentamento dos informadores desta traxedia–, non sentiron explosión ningunha, e si un fortísimo impacto. “
Falábase de que houbo unha explosión, un atentado, pero nós sabiamos desde o primeiro momento que non, o que se oiu foi o impacto do vagón que saiu catapultado contra o palco”, lembra
Jesús, quen refire a gran velocidade á que o tren rebasou o túnel, antes de entrar na curva da
Grandeira. “
No bar tamén dicían que o tren saía moi lanzado do túnel”. Desde as casas de
Santiago e
Jesús chamaron axiña ao 112 e ao 092. “
No 092 dixéronos se era cachondeo, ou se era unha broma”. No teléfono de Emerxencias, no 112, preguntábanlles pola localización exacta de Angrois.
O que veu despois deses minutos primeiros de impotencia e confusión, á sombra dunha densa columna de terra en suspensión e fume negro, foi un auténtico descenso aos infernos
-as vías do tren sementadas de cadavres e feridos, no que os habitantes desta parroquia estremeira de Santiago participaron co que tiñan a man: un relato de solidariedade espontánea, que aínda onte narraban estremecidos, e conscientes horas despois da traxedia, da impronta que deixará, para o futuro, nas súas retinas e na súa alma. “
Onte só pensabas en axudar -sinala Santiago-,
agora, en frío, e sabendo os mortos que hai, daste de conta do que foi… Tiñan que vir axudarnos a nós, porque a xente aquí está mal…”. Sanitarios, psicólogos, bombeiros, condutores de ambulancia, servizo de excarceración… As veciñas e veciños de Angrois, que abriron as portas das súas casas durante a longa noite do 24 de xullo, fórono todo para as vítimas do Alvia neses quince primeiros minutos de horror e confusión, mentres non daba chegado o operativo de emerxencia, que accedeu, en parte, pola Rúa da Presa na que vive Gloria. “
Os coches colapsaban todo e veu a grúa para retiralos”, apunta ela, quen, coma moitos dos seus veciños, achegou “
mantas, sabas, auga, palés, un tablón…”. Improvisaron con esas táboas de fimapán padiolas para transportaren os feridos e axudaron os menos graves a entraren nos coches polo seu propio pé e así transportalos até os hospitais composteláns. Unha veciña contaba onte, arrepiada, que unha “
das primeiriñas” que saiu dos vagóns sinistrados era precisamente “
unha rapaza de Angrois”, que vive en Madrid e que viña polas festas, a casa de seus pais. “
Unha filla miña -lembra Santiago-
agarrou a un rapaz de catorce anos, que era da Coruña, e que lle dicía no me dejes, no me dejes…”.
Ricardo Martínez Otero foi dos primeiros tamén en baixar a axudar. “
Primeiro entrei no vagón que estaba no Soutiño”, di, mentres describe as dificultades para rachar o vidro e acceder ao
interior do tren. Machados, ferramentas caseiras, martelos… Intentouno
Ricardo co impulso do seu corpo, batendo cos pés no cristal. Nin os bombeiros eran quen de abrir as portas. “
As portas son de corredeira e a única saída era polas ventás”, recorda. Chegar até alí tampouco non foi doado e a xente de Angrois mesmo puxo en risco a súa vida. Houbo que salvar o desnivel de varios metros
, ”
baixamos cunha corda até as vías” -
explica Santiago Taboada- e unha vez alí romper o cerrado de arame que cerca o paso do tren.
Xa
dentro, no epicentro do desastre, pasaxeiros noqueados polo impacto, nenos que choran e chaman polos seus pais, máis sangue e máis desconcerto. Un home novo, duns trinta anos -
cóntannos- sae do tren co seu bebé no colo, saloucando “
é meu, é meu…”. Non o quere deixar nos brazos de ninguén porque acaban os dous de volver nacer, pai e fillo, xuntos.
As mantas das casas de Angrois comezan a cubrir aos que xa non respiran e chega, da man da noite orballada, unha sinfonía de laios que estarrece, case tanto como a sintonía dos móbiles no peto dos finados ou o ton saltarín dos
whatsapp dun único
check, aquí e alá. “
Canta xentiña morta, diosmío”. E luces e sirenas, ambulancias, policía, guindastres, bombeiros, que van chegando…
Ricardo pregúntalles os feridos: “
Que che doe?, onde che doe..?”. Co seu propio móbil marca o teléfono dos familiares para informalos de que alguén ao que quere está alí, canda el, e que está ferido ou que lle vai falar. Outros queren axudar e nin saben como. Porque están paralizados ou conmocionados; ou porque mover un ferido encarna moitos perigos, e cando van socorrer a un pisan os membros doutro, tendido alí mesmo, á beira, entre restos de ferralla e equipaxes. Xente nova, xente maior, nun escenario de morte e desolación que nunca imaxinaran. Xa é 25 de xullo, iso non mudou. Día Nacional de Galicia, o día do pobo galego. O máis triste tamén para un país que chora de maneira apagada e tristísima, como se chora aquí a perda das cousas importantes. A dor abateu as luces da festa, Santiago calou. Só falan por nós, en representación do mellor que somos e temos, os bos e xenerosos de Angrois.
Nota das Fotos.- De arriba a abaixo,
Gloria Brocos,
Santiago Taboada e
Ricardo Martínez Otero. As fotos son de
Antonio Hernández e acompañaron á reportaxe publicada no Correo Gallego o pasado 26 de xullo.
[
*]
Francisco Pérez Lorenzo (Fran P. Lorenzo) -Vigo 1973, é xornalista. Licenciado en xornalismo pola Universidade de Santiago de Compostela (
1995). Traballou entre outras cabeceiras en 'Galicia Hoxe' e 'El Correo Gallego', onde segue a exercer na actualidade. Así mesmo, é un dos fundadores do xornal dixital
Dioivo.
Blogue Persoal "
Un país en lata":
http://unpaisenlata.wordpress.com/
De interese:
No seu blogue hai comentarios aos seus artigos. Tamén no citado blogue poden-se ler artigos de moito interese.
Fonte: http://unpaisenlata.wordpress.com/2013/07/29/os-bos-e-xenerosos-de-angrois/
Enviado por:
Inácio GZ
-inaciogz@gmail.com-
29 de julho de 2013 11:00
_______________
